O αδιατάρακτος καλβινισμός της Ευρώπης - Του Γιάννη Πέππα*

Γίνεται πολύς λόγος για τη στάση και τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού διευθυντηρίου στη σύνοδο κορυφής προς την Ελλάδα. Ακούστηκαν και πάλι απαξιώσεις για γεράκια, ανάλγητους τοκογλύφους και δυνάστες της Ευρώπης. Ακόμα,επαναλήφθηκε το σενάριο αποπομπής της Ελλάδας ώστε να φρενάρουνε οι αριστερές φωνές στο πολιτικό προσκήνιο και να υποβιβαστούν οι χώρες του Νότου. Όλα αυτά καταγγέλλονται από οραματιστές μιας  Ευρώπης δημοκρατικής,συνεργασίας των λαών και αναπτυξιακής οικονομίας, χωρίς όμως να υπάρχει εδραιωμένο και ασφαλές προτασιολόγιο από τους κατακριτές.

Αυτός ο διπολισμός, για όσους παρακολουθούν την ευρωπαϊκή επικαιρότητα,έχει ενταθεί την τελευταία εικοσαετία.Στην ουσία,δεν είναι παρά η σκλήρυνση του ηγετικού κέντρου,γύρω από τον Γερμανικό άξονα,και η διαμαρτυρία των δυνάμεων που τον αμφισβητούν και θέλουν να τον αρνηθούν. Η Ευρώπη προσπαθεί μετά τον πόλεμο να ορθώσει αυτόνομο πολιτικό ανάστημα,διαχωριζόμενη από τις ΗΠΑ,και να διαμορφώσει ανεξάρτητη οικονομική οντότητα με παγκόσμιο πρωταγωνιστικό ρόλο.Αυτή την επιδίωξη έκφραζε και η δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος που θα αναμετριόταν το δολάριο και το γιέν .

Οι εξελίξεις του τελευταίου καιρού όμως,ανέκοψαν αυτές τις φιλοδοξίες. Η εκρηκτική ανάδυση της Κίνας,ένας εντελώς αστάθμητος παράγοντας,η ανάπτυξη άλλων περιφερειακών δυνάμεων,όπως η Ινδία και η Βραζιλία,το ανησυχητικό ξεδίπλωμα του Ισλαμικού φονταμενταλισμού,ένα ανεξήγητο εν πρώτοις αποτράβηγμα της πλανηταρχίας από το φως των εξελίξεων και η επανεμφάνιση μιας νεο-σοβιετικής Ρωσίας στο ανατολικό άκρο,που διεκδικεί εδαφική επέκταση και δημιουργία σφαίρας ζωτικής επιρροής, ανάσχεσαν τα σχέδια της ευρωπαϊκής ελίτ,πράγμα που επιτάθηκε από τη δεδομένη ανομοιογένεια,εθνική και όχι μόνο,της Γηραιάς Ηπείρου.

Σε ανάλογο οριακό σημείο είχε φτάσει ο ευρωπαϊκός φεουδαλισμός μετά τον Μεσαίωνα,με μία αδιέξοδη κοινωνική αντίφαση εξαιτίας της ακραίας ανθρώπινης εκμετάλλευσης και της απογείωσης της θεοκρατίας του Καθολικισμού.Η αποσυμπίεση τότε εκφράστηκε τόσο προς τα έξω,με μία βάρβαρη αποικιοκρατία,όσο και προς τα μέσα,με μια πνευματική στροφή στις πηγές του ελληνικού πολιτισμού και την αναβίωσή του ως Διαφωτισμό.

Σήμερα όμως,δεν υφίστανται  τέτοιες  βαλβίδες εκτόνωσης.Η Ευρωπαϊκή χερσόνησος δεν αποστέλλει αποίκους,αλλά έχει μετατραπεί σε προορισμό για ρεύματα πληθυσμών από τις όμορες Ηπείρους.Στο χώρο της ιδεολογικής παραγωγής έχουν αναλάβει τα ηνία φρέσκοι και δυναμικοί τεχνοκράτες και διπλω-μάτες,επιφέροντας με τον  τεχνογιαπισμό τους σαρωτικές αλλαγές τα γνωστά ως τώρα θεωρητικά μοντέλα.Ο έως πριν πενήντα χρόνια κυρίαρχος Μαρξισμός,παιδί της ευρωπαϊκής σκέψης,έχει απολέσει την αναλυτική διαλεκτική του και τη χρησιμότητά του ως επιστημονικό εργαλείο από την επέλαση μορφών φιλελευθερισμού.

Έτσι,το παλιό κατεστημένο,αφού αφομοίωσε οργανικά την ανέλιξη του αστισμού και των αμφισβητήσεών του από τον υπαρκτό σοσιαλισμό και την σοσιαλδημοκρατία,έφτασε στο παρόν αμήχανο μπροστά σε ιδεολογικό αδιέξοδο. Το μόνο που είχε να κάνει ήταν να αναβαπτιστεί στον πυρήνα του,σε αυτό που γνωρίζει καλά,σε αυτό που τον υποστασιάζει: το αρχικό στάτους της ελέω Θεού βασιλείας των ευγενών και τον αυταρχισμό του Καλβινισμού. Αυτός ο νεο-φεουδαλισμός,ο νεο-μεσαίωνας είναι η καταφυγή των συντηρητικών ολιγαρχικών κύκλων της Ευρώπης που κατέχουν ισχύ αποφάσεων και διαθέτουν περίσσεια χρήματος και πλούτου.

Έτσι, ό,τι σέρνεται επί μακρόν ως πρόβλημα (όπως η ελληνική κρίση) άσχετα από την αιτιολογία του, αδίστακτα δύναται να καρατομηθεί. Το μέλλον και η προοπτική λαών αντιμετωπίζεται όπως η τύχη των παλιών δουλοπάροικων και των μεταφερθέντων σκλάβων. Αθέλητα συνεπικουρεί σε  αυτό και το γεγονός ότι στα Ανατολικά του Κελτικού σκήπτρου βρίσκονται λαοί εκπαιδευμένοι στην υποταγή από το τσαρικό καθεστώς παλιότερα και πιο πρόσφατα από τον σταλινισμό,στα νότια δε,βρίσκονται λαοί που επί αιώνες βίωσαν την υποδούλωση της Οθωμανικής Πύλης, δεκτικοί, υποτίθεται σε λογής Γιουγκοσλαβοποιήσεις.

Οι σύγχρονοι βαρόνοι αναπτύσσουν γεωπολιτικούς σχεδιασμούς πάνω σε δοκιμασμένους καμβάδες, υπολογίζοντας ως ισχύουσες τις ιστορικές αναφορές.

Παραμένει μόνιμο αίτημα ένας γνήσιος μοντέρνος επαναστατικός διαφωτισμός που θα ξαναδώσει άλλη μία φορά ώθηση στο ουμανιστικό πνεύμα και την ανιδιοτελή (τόσο πολύπαθη) δημοκρατική πολιτική επικράτηση.

*Γιάννης Β. Πέππας, Φιλόλογος-Συγγραφέας