Ευάλωτες στην κρίση οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (The Wall Street Journal - Η Ναυτεμπορική)

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Η Γνώμη της WALL STREET JOURNAL

Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2008

Στον κόσμο του εύκολου χρήματος, των χαμηλών επιτοκίων και της αυξημένης όρεξης για ρίσκο, οι προοπτικές φάνταζαν ευνοϊκές για την Ανατολική Ευρώπη. Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση ήταν άνετη και η ανάπτυξη ισχυρή. Λίγοι ήταν εκείνοι, που αντελήφθησαν εγκαίρως ότι η εξασφάλιση πίστωσης θα ήταν και πάλι δύσκολη υπόθεση.

Η κρίση, που τώρα πλήττει τα κομμουνιστικά κράτη δεν είναι ομοιόμορφη, και οι επιπτώσεις της διαφοροποιούνται σημαντικά από χώρα σε χώρα. Η μόνη χώρα στην περιοχή με πλεονασματικό προϋπολογισμό, η Ρωσία, είναι αντιμέτωπη με την έλλειψη εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.

Από την άλλη χώρες με αδύναμα δημοσιονομικά μεγέθη, κυρίως στα Βαλκάνια, φαίνεται να αντέχουν προς το παρόν στις χρηματοπιστωτικές αναταράξεις, με τους αναλυτές όμως να προειδοποιούν ότι οι πιέσεις θα ενταθούν. Σε ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη σχετικά αλώβητη από την κρίση φαίνεται προς το παρόν να βγαίνει μόνο η Τσεχία.

Για να υπολογίσουμε το εύρος των επιπτώσεων από την κρίση, μπορούμε να εξετάσουμε τους ακόλουθους παράγοντες: την εξάρτηση από τον εξωτερικό δανεισμό, το άνοιγμα των αγορών κεφαλαίου, την έκταση του δανεισμού νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τα αποθέματα σε ξένο συνάλλαγμα. Βάσει των κριτηρίων αυτών, η Ουκρανία και η Ουγγαρία εμφανίζονται ως οι πλέον ευάλωτες οικονομίες.

Το γεγονός όμως ότι βρίσκονται στην κορυφή της λίστας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για δανεισμό ενδέχεται να τις ευνοήσει. Οι περισσότεροι επενδυτές εξακολουθούν πάντως να εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για την Ουγγαρία. Η χώρα εμφανίζει το μεγαλύτερο κρατικό χρέος στην περιοχή ως ποσοστό του ΑΕΠ (66%), ενώ το έλλειμμά της αν και έχει μειωθεί παραμένει σε υψηλότατα επίπεδα (άνω του 6%).

Τα νοικοκυριά της Ουγγαρίας, καθώς είχαν τη δυνατότητα να δανειστούν σε πολύ χαμηλότερα επιτόκια σε σύγκριση με τους πολίτες των γειτονικών χωρών, ανελάμβαναν χρέη χωρίς να αντιλαμβάνονται όμως και το μέγεθος της έκθεσής τους στο ρίσκο των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και σε άλλες ανατολικές αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Η οικονομική σύγκλιση με τη Δυτική Ευρώπη θα έρθει κάποια στιγμή. Για να φτάσουν όμως οι οικονομίες της περιοχής στο επίπεδο των πλουσίων οικονομιών της Ευρώπης θα χρειαστούν όχι απλώς αρκετά χρόνια, αλλά αρκετές δεκαετίες ακόμη. Τους επόμενους μήνες ενδέχεται άλλωστε να δούμε να πληθαίνουν οι φωνές, που τονίζουν ότι μετά την ένταξη της Σλοβακίας, δεν είναι εφικτή περαιτέρω διεύρυνση της Ευρωζώνης.

ΠΑΣΚΑΛ ΝΤΙΑΝΑ ΚΑΙ ΟΛΙΒΕΡ ΓΟΥΙΚΣ, οικονομολόγοι της Morgan Stanley


--------------------------------------------------------------------------------