Στα βαθιά νερά του μνημονίου από αύριο

Στην Αθήνα θα βρεθεί τον Νοέμβριο και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι (η φωτ. από τη συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα στις ΗΠΑ).

Μετά την εκλογική νίκη και την επίσκεψη στις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μπαίνει από αύριο στα βαθιά νερά της υλοποίησης του μνημονίου, με το επόμενο δίμηνο να είναι καθοριστικό για τις νέες ισορροπίες με τo Bερολίνο, το Παρίσι και την Ουάσιγκτον, αλλά και για τη βιωσιμότητα του νέου κυβερνητικού σχήματος, καθώς η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ καλείται να υπερβεί αλλεπάλληλους σκοπέλους στη Βουλή.

Η Αθήνα ανέκτησε μέρος της αξιοπιστίας της με την ψήφιση των προαπαιτουμένων και της νέας δανειακής σύμβασης με τους εταίρους, ενώ η άνετη εκλογική του νίκη, πριν από δύο εβδομάδες, καθιστά τον κ. Τσίπρα εκ των πραγμάτων κομβικό συνομιλητή των μεγάλων παικτών της διεθνούς σκηνής που θέλουν να αυξήσουν την επιρροή τους σε στρατηγικό και οικονομικό - επιχειρηματικό επίπεδο, σε μια «σταθεροποιημένη» Ελλάδα. Τούτο μαρτυρεί η επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ στις 22 του μήνα, αλλά και η ανακοίνωση ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι θα τον ακολουθήσει εντός του Νοεμβρίου.

Ομως, σχέσεις εμπιστοσύνης, ακόμη, ο κ. Τσίπρας δεν έχει οικοδομήσει, ούτε με το Βερολίνο ούτε με το Παρίσι ούτε με την Ουάσιγκτον. Οι εξαγγελίες για «παράλληλο πρόγραμμα» ΣΥΡΙΖΑ, οι αναφορές σε αναζήτηση ισοδύναμων μέτρων προκειμένου να τροποποιηθεί η συμφωνία με τους εταίρους και η επιλογή του κ. Τσίπρα να ανανεώσει τη συνεργασία με τον κ. Π. Καμμένο έχουν σπείρει αμφιβολίες στα μεγάλα κέντρα των διεθνών αποφάσεων. Προκειμένου, δε, αυτές να διασκεδαστούν, η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει άμεσα δύσκολες αποφάσεις και να ψηφίσει στη Βουλή επώδυνα μέτρα, όπως οι αλλαγές στο ασφαλιστικό, η αναμόρφωση του φορολογικού, η φορολόγηση των αγροτών και η ρύθμιση για τα «κόκκινα δάνεια». Εξάλλου, ακόμη και στο Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζουν, «φωτογραφίζοντας» τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε και ορισμένες συντηρητικές κυβερνήσεις στην Ευρωζώνη, πως το Grexit παραμένει ως σενάριο στο τραπέζι. Παράλληλα, αντιλαμβάνονται πως παρότι οι κ. Μέρκελ, Ολάντ και Ομπάμα επιθυμούν την ενίσχυση της επιρροής των χωρών τους σε μια «σταθεροποιημένη» Ελλάδα, δεν πρόκειται να αποδεχθούν σημαντικές εκπτώσεις στη συμφωνία της 12ης Ιουλίου: ο ίδιος ο κ. Τσίπρας ομολόγησε προεκλογικά πως οι σχετικές ψευδαισθήσεις έληξαν με την επιβολή των capital controls και τη σύναψη ενός άκρως επώδυνου τριετούς μνημονίου, προκειμένου η χώρα να μην οδηγηθεί εκτός ευρώ.

Τέλος, συνομιλητές του πρωθυπουργού αντιλαμβάνονται πως η αλληλεπίδραση μεταξύ Ουάσιγκτον –μέσω ΔΝΤ–, Βερολίνου και Παρισιού σε κρίσιμα για την Αθήνα ζητήματα, όπως η αναδιάρθρωση του χρέους και η δρομολόγηση των αποκρατικοποιήσεων, θα απαιτήσει πολιτική λεπτών ισορροπιών, ώστε να αποφευχθούν «δυσαρέσκειες» που θα οδηγήσουν στη σκλήρυνση της στάσης της μιας ή της άλλης πλευράς στα πολλαπλά ανοικτά μέτωπα της διαπραγμάτευσης με την τρόικα.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Τσίπρας φέρεται αποφασισμένος να πιέσει για την εφαρμογή του προγράμματος, καθώς έχει χαρακτηρίσει καταστροφική την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη. Ετσι, προκειμένου να δρομολογηθεί ο κυβερνητικός σχεδιασμός για έναρξη της συζήτησης για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μέσα στο επόμενο δίμηνο, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να ψηφίσει σειρά επώδυνων μέτρων ώστε να εκταμιευθεί η δόση των 3 δισ. ευρώ, αλλά και να ανοίξει ο δρόμος για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, χωρίς τον κίνδυνο του bail in. Ο δύσκολος αυτός δρόμος θα κρίνει εάν ο κ. Τσίπρας θα αναγνωρίζεται πλέον ως αξιόπιστος εταίρος ή εάν οι σχέσεις Αθήνας - Βρυξελλών θα διολισθήσουν σε νέα κρίση, η ένταση της οποίας πιθανότατα θα είναι μεγαλύτερη εκείνης του περασμένου Ιουλίου.

Συνομιλητές του κ. Τσίπρα αναγνωρίζουν πως η ψήφιση των εφαρμοστικών νόμων θα αποτελέσει δύσκολο εγχείρημα, με δεδομένη την ισχνή πλειοψηφία των 155 εδρών που έχει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Ομως εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η κυβέρνηση δεν θα απολέσει τη δεδηλωμένη για δύο λόγους. Πρώτον, όπως αναφέρουν, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον περισσότερο συμπαγής μετά την αποχώρηση των στελεχών της Αριστερής Πλατφόρμας. Παράλληλα, το εκλογικό «ναυάγιο» της Λαϊκής Ενότητας εκτιμάται πως θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για νέες αποσκιρτήσεις. Δεύτερον, οι κρίσιμες ψηφοφορίες θα πραγματοποιηθούν λίγες εβδομάδες μετά την ανανέωση της λαϊκής εντολής προς τον κ. Αλ. Τσίπρα και ως εκ τούτου θα είναι δύσκολο βουλευτές που εξελέγησαν έχοντας γνώση του περιεχομένου του τρίτου μνημονίου να αναλάβουν το κόστος ανατροπής της κυβέρνησης.

Πάντως, ακόμη και στελέχη της Κουμουνδούρου που έχουν γνώση της ανθρωπογεωγραφίας της νέας Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν να αποκλείσουν το ενδεχόμενο σε ορισμένες ψηφοφορίες να εκδηλωθούν «μίνι ανταρσίες», αφήνοντας παράλληλα να εννοηθεί πως για τον πρωθυπουργό πεδίο μεγάλης δοκιμασίας το πιθανότερο είναι να αναδειχθεί το ασφαλιστικό, όχι τόσο σε σχέση με τις αναμενόμενες περικοπές στις συντάξεις, όσο –κυρίως– αναφορικά με το διαρθρωτικό του σκέλος.

ΚΩΣΤΗΣ Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΣ

Έντυπη

Η Καθημερινή