Κυριάκος και Άδωνις - Του Θάνου Τζήμερου

Τον ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ τον έφερε στην εξουσία. Η κατά φαντασίαν «αστική φιλελεύθερη παράταξη», το 2009, είχε δύο επιλογές: η μία ήταν να αναγνωρίσει τις διαχρονικές ευθύνες της στο μεγάλωμα του κρατικιστικού τέρατος της μεταπολίτευσης και να δουλέψει μαζί με τον άλλο ένοχο, το ΠΑΣΟΚ, για τη δομική μεταρρύθμισή του.

Η άλλη ήταν αυτή που διάλεξε τελικά: ο λαϊκισμός. Πρώτα επινόησε την αντιστροφή της σχέσης αιτίου-αιτιατού: δεν έφερε η χρεοκοπία το μνημόνιο, αλλά το μνημόνιο μας φτωχοποίησε! Μετά λανσάρισε την «αντιμνημονιακή υστερία»: έρχεται η αδυσώπητη τρόικα ζητώντας «απάνθρωπα» μέτρα, αλλά οι… ανθρωπιστές υπουργοί ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, ζωσμένοι τ’ άρματα, αντιστέκονται σθεναρά στα χαρακώματα της πελατειακής γραμμής Μαζινώ! Μη θέλοντας να χαλάσει τη ζαχαρένια των αγαπημένων της συντεχνιών, προτίμησε τα οριζόντια μέτρα στο Δημόσιο και την υπερφορολόγηση σε όλους. Δυστυχώς η τρόικα τα δέχτηκε ως ισοδύναμα, ο Τσίπρας άδραξε την ευκαιρία, πούλησε καλύτερα το παραμύθι του κράτους-πατερούλη και κατέλαβε το Μαξίμου.

Έτσι, μετά από απανωτές ήττες, η ΝΔ βρέθηκε μπροστά σε δύο προκλήσεις: την εκλογή αρχηγού και τον προσδιορισμό της ιδεολογικής της ταυτότητας. Προχωράει στο πρώτο, αρνείται πεισματικά το δεύτερο. Γιατί; Διότι αν το κάνει, θα φανεί η ιδεολογική της γύμνια. Θα φανεί αυτό ακριβώς που είναι: ένα σύμφυρμα βιλαετιών και βαρωνιών, ένα πουκάμισο αδειανό, ένα πελατειακό σύστημα νομής της εξουσίας, χρεοκοπημένο οικονομικά και ηθικά που δεν θέλει και δεν μπορεί να μεταρρυθμίσει ούτε καν τον εαυτό του.

Όμως αυτό που δεν έκανε η ίδια, της το επέβαλεμ ως καταλύτης, ο... ΣΥΡΙΖΑ! Κι έτσι, οι υποψήφιοι για την προεδρία της καλούνται να μας αποκαλύψουν το όραμά τους για το πώς φαντάζονται την Ελλάδα του αύριο. Οι δύο απ’ αυτούς το αποφεύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι. Δύο μήνες τώρα, το ιδεολογικό τους οπλοστάσιο περιλαμβάνει μόνο κλισέ και ευχολόγια. Ο… ορισμός της ανανέωσης, δηλαδή! Όμως, ευτυχώς, υπάρχουν οι άλλοι δύο. Που όχι μόνο δεν αποφεύγουν, αλλά επιδιώκουν να μιλήσουν για τα δύσκολα, και να πάρουν αυτές που μέχρι σήμερα ονομάζαμε αντιλαϊκές (στην πραγματικότητα, αντιλαϊκιστικές) θέσεις. Ξαφνικά, σε ένα ανήλιαγο κτίριο με μουχλιασμένους τοίχους, εμφανίζονται δύο υποψηφιότητες που «απειλούν» να ανοίξουν τα παράθυρα και να μπει φως και καθαρός αέρας: Κυριάκος και Άδωνις.

Γιατί «εμφανίζονται», θα ρωτήσετε; Εκεί δεν ήταν όταν η ΝΔ έπαιρνε και αυτή και εκείνη και την άλλη κρατικιστική απόφαση; Ναι, αλλά δεν είχαν το πάνω χέρι, ούτε πολιτικά ούτε επικοινωνιακά. Ακόμα και οι ίδιοι οι μηχανισμοί της ΝΔ φρόντιζαν να τους «ψαλιδίζουν» για να μην παίρνουν και πολύ θάρρος... Όμως, κάθε φορά που τους δόθηκε ευκαιρία, έκαναν σαφές το διαφορετικό πολιτικό τους στίγμα. Πιο συγκρουσιακά ο Άδωνις, πιο τεχνοκρατικά ο Κυριάκος, τόλμησαν να πάνε κόντρα στην κυρίαρχη λαϊκιστική ιδεολογία, ακόμα κι αν τα κυβερνητικά τους αποτελέσματα δεν ήταν αυτά που θα ήθελα εγώ τουλάχιστον. (Έχοντας όμως την εμπειρία της Περιφέρειας Αττικής, καταλαβαίνω τι σημαίνει να έχεις απέναντί σου έναν τερατώδη, εφιαλτικό και παντοδύναμο μηχανισμό ακινησίας που είναι συνολικά η Δημόσια Διοίκηση, της νομοθεσίας και της Δικαιοσύνης συμπεριλαμβανομένης, και των ΜΜΕ συνεπικουρούντων.)

Ο Κυριάκος είναι ο μόνος γόνος πολιτικής οικογένειας για τον οποίον το όνομα δεν υπήρξε εφαλτήριο αλλά βαρίδι. Κατ’ αρχήν κουβαλάει το πιο συκοφαντημένο, από τη βιομηχανία λάσπης και προπαγάνδας του ΠΑΣΟΚ, επίθετο στην ελληνική πολιτική ιστορία. (Η ιστορία, είμαι σίγουρος, τελικά θα αξιολογήσει εντελώς διαφορετικά την πολιτική πορεία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.) Ναι μεν του έδωσε μια αρχική πολιτική «προίκα» στην πρώτη του εκλογή, όμως έκτοτε έπρεπε να αποδεικνύει κάθε μέρα την πολιτική και ιδεολογική του ανεξαρτησία. Το κατάφερε, ξεδιπλώνοντας ταυτόχρονα στόφα ευρωπαίου πολιτικού. Χαμηλών αλλά όχι αδύναμων τόνων, με δομημένο λόγο, παρουσίασε ένα όραμα που τουλάχιστον στο περίγραμμά του είναι σαφές: μικρότερο και λειτουργικό κράτος, με αξιολόγηση δομών και ανθρώπων, απελευθέρωση της οικονομίας, στήριξη του επιχειρείν. Μολονότι οι τηλεοπτικές συζητήσεις δεν φημίζονται για το βάθος τους, πίσω από τις θέσεις του Κυριάκου, μπορείς εύκολα να διακρίνεις ένα ευρύ θεωρητικό υπόβαθρο, έναν σκεπτόμενο πολιτικό, που είναι σε θέση να υποστηρίξει με όρους πολιτικής φιλοσοφίας, αλλά και εκλαϊκευμένα, το «γιατί» των μεταρρυθμίσεων και όχι μόνο το «πώς». Επιμένω σ’ αυτό, διότι θεωρώ ότι εκεί θα κερδηθεί το πολιτικό και το επικοινωνιακό παιχνίδι. Στο να πείσεις, δηλαδή, τον απελπισμένο, φοβισμένο, εξουθενωμένο πολίτη πως οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι τιμωρία, αλλά το «αναγκαίο καλό» – ο μόνος δρόμος για την προσωπική του, άρα και για την εθνική, ευημερία.

Βέβαια, ερωτήματα πάντα θα υπάρχουν, κυρίως αυτά που αφορούν στο εσωτερικό της ΝΔ. Πώς σκοπεύει να χειριστεί τα παλαιοκοματικά βαρίδια; Θα έχει την πυγμή να πει στον συγκεκριμένο εκπρόσωπο της κωμικής λαϊκής δεξιάς: «Αρκετά “προσέφερες” στην παράταξη Μάκη μου (το όνομα Μάκης επελέγη τυχαία…), καιρός να οικουρήσεις»;

Καταλαβαίνω ότι πριν τις εκλογές τέτοια θέματα δεν τίθενται. Περιμένω όμως να τεθούν μετά. Όπως περιμένω να τεθούν και πολλά άλλα από όποιον κι αν εκλεγεί: η μείωση της φορολογίας με ανάλογη μείωση των κρατικών δαπανών, η άρση της μονιμότητας των ΔΥ, η πλήρης αναλογιστική αντιστοίχηση συντάξεων και ασφαλιστικών εισφορών, η συνταγματική αναθεώρηση, και φυσικά η αποπληρωμή (μέχρι δεκάρας) των χρεών της ΝΔ. Πρώτα ξεκινάς από το νοικοκύρεμα του σπιτιού σου, έτσι δεν είναι; Ο Κυριάκος, αν τον αφήσουν οι βαρώνοι, μπορεί να δώσει στην ΝΔ μία σύγχρονη ευρωπαϊκή ταυτότητα και να ξεκινήσει την προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας.

Ομόσταυλος ως προς τη φιλελεύθερη αντίληψη, αλλά όχι ως προς το πολιτικό του παρελθόν, είναι ο Άδωνις. Αν ο Άδωνις ήταν στον ΣΥΡΙΖΑ, οι φυλλάδες που πουλάνε λαϊκή συγκίνηση μαζί με το CD «χρυσά κλαρίνα» θα είχαν κάνει best-seller την προσωπική του ιστορία: ορφανός από πατέρα στα 17, κι από μάνα στα 20, δούλευε, σπούδαζε και ανάθρεφε τον μικρό του αδελφό. Ένσημα ζωής, δηλαδή, που δεν έχει κανένας από τους 300. Όμως, περιέργως, ελάχιστα έχουν γραφεί γι’ αυτή την ηρωική, όπως και να τη δεις, προσπάθεια. Κι από τότε, συνεχώς στη βιοπάλη, εργοδότης και εργάτης μαζί, στο μαγαζί που έχουν κάψει άπειρες φορές, οι «επαναστάτες της πορδής με τα λεφτά του μπαμπά». Ειλικρινής, ευθύς, διαβασμένος, μαχητικός, με το πιο αντιλαϊκιστικό και ταυτόχρονα λαϊκό προφίλ του κοινοβουλίου είναι το κόκκινο πανί για τους πανελίστες του ΣΥΡΙΖΑ γιατί τους ταπώνει σε χρόνο Πλανκ, πριν προφτάσουν να σκεφτούν από πού τους ήρθε.

Ο Άδωνις είναι αντικομμουνιστής και δεν το κρύβει. Είναι δεδηλωμένος αντικρατιστής και αυτό τον κάνει αντιπαθή ακόμα και στην ίδια την πελατειακή «πτέρυγα» της ΝΔ. Είναι αποτελεσματικός γιατί έχει κοινό νου και ξέρει να παίρνει αποφάσεις. Μόνο η περίπτωση του καμποτάζ αρκεί. Το καθάρισε μέσα μία μέρα, όταν η άρση του σερνόταν για δεκαετίες κι όσοι προσπαθούσαν να τη χειριστούν (βλέπε Κατσέλη) κατέληγαν σε νόμους εκτρώματα. Ο Άδωνις είναι ο θηριοδαμαστής που σε μια χώρα-τσίρκο μπορεί να κάνει τον κρατικό δράκο να σηκώνει το ποδαράκι σαν σκυλάκι του καναπέ.

Κυριάκος και Άδωνις είναι συμπληρωματικές προσωπικότητες. Όποιος και να εκλεγεί από τους δύο, χρειάζεται τον άλλον. Και οι δύο χρειάζονται τα σοβαρά φιλελεύθερα στελέχη της ΝΔ, που τώρα είναι στη γωνία, γιατί φρόντισε ο κρατισμός, με τα παπαγαλάκια του, να τους αποδομήσει και να τους περιθωριοποιήσει. Και χρειάζονται, ακόμα περισσότερο, τους ελεύθερους πολιορκημένους της ιδιωτικής οικονομίας.

Η χώρα ουδέποτε είχε ένα πραγματικό αστικό φιλελεύθερο κόμμα. Κι όχι μόνο: η ΝΔ κατάφερε με την φορομπηχτική πελατειακή πολιτική της να δώσει την ευκαιρία στους αντιπάλους της να δαιμονοποιήσουν τον κοινωνικό φιλελευθερισμό, το μόνο σύστημα που φέρνει ευημερία σε όλους τους πολίτες, το μόνο αειφόρα σοσιαλιστικό, που όμως ουδέποτε εφαρμόστηκε στην Ελλάδα. Ευτυχώς που και ο Κυριάκος και ο Άδωνις πιστεύουν στον κοινωνικό φιλελευθερισμό. Είναι ιστορική η ευθύνη των ψηφοφόρων «της βάσης» να τους προτιμήσουν.

Αν η ΝΔ «λειτουργήσει» ομφαλοσκοπικά και συντεχνιακά και υπερψηφίσει κάποιον από τους άλλους δύο κρατιστές υποψήφιους θα ακολουθήσει τον δρόμο του ΠΑΣΟΚ και στις επόμενες εκλογές θα παλεύει για να μπει στη Βουλή.

«Κι αν εκλεγεί Κυριάκος ή Άδωνις, εσείς τι θα κάνετε;» ρωτάνε πολλοί. Δεν διαφωνείτε με τον Άδωνι στα θέματα των σχέσεων κράτους-εκκλησίας, στην αποτίμηση της διακυβέρνησης Σαμαρά, στο «α και α και ου και ΔΑΠ νουδουφουκου»; Δεν ενοχληθήκατε που οι απολύσεις στο Δημόσιο ξεκίνησαν από τις καθαρίστριες και όχι από τους υπαλλήλους της Βουλής που διορίστηκαν σε προσωποπαγείς θέσεις; Ναι. Και διαφωνούμε και ενοχληθήκαμε. Αλλά, τώρα, δεν είναι καιρός για «ψειρίσματα». Δεν έχουμε την πολυτέλεια να ασχοληθούμε με τίποτε άλλο, πέρα από την οικονομική ανόρθωση της χώρας και τη μεταρρύθμιση του κράτους. Το ανεκδιήγητο μπουλούκι των ανίκανων, ανόητων και ψυχικά διαταραγμένων που, ξαναλέω, η ΝΔ έφερε στην εξουσία, πρέπει να φύγει χθες. Ο μόνος που μπορεί αυτή τη στιγμή να τους διώξει είναι μια καινούργια ΝΔ. Ο τρώσας και ιάσεται.

Όμως θα περιμένουμε τα πρώτα δείγματα γραφής του νέου προέδρου στην μεταρρύθμιση της ίδιας της ΝΔ, γιατί πάντα ο νεοεκλεγείς αρχηγός προσβάλλεται από τον ιό της «ολοιμαζίτιδας». Για να μη θεωρηθεί ρεβανσιστής και για να συσπειρώσει τη βάση γίνεται γαλαντόμος με τους ηττημένους ώστε «όλοι μαζί» να πολεμήσουν τον πολιτικό αντίπαλο. Στην περίπτωση όμως της ΝΔ, ο αντίπαλος βρίσκεται κυρίως στους κόλπους της. Είναι οι τοξικοί μηχανισμοί νομής της εξουσίας και απομύζησης του φορολογούμενου. Είναι οι «κουμπάροι» και τα «δικά μας παιδιά». Είναι οι άνομες σχέσεις με τα ΜΜΕ και τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες. Είναι οι δοσοληψίες με τον κρατικό συνδικαλισμό. Ποιος θα αποφασίσει να συγκρουσθεί με όλα αυτά; Αν φανεί ότι ο Κυριάκος και ο Άδωνις είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να γκρεμίσουν το παλιό και να χτίσουν από την αρχή το κόμμα και την Ελλάδα, θα βρεθούμε δίπλα τους, χωρίς παζάρια. Με την ιδιότητα του στρατιώτη και του εργάτη της νέας Ελλάδας.

Το τι περιμένει τη χώρα, σε περίπτωση αποτυχίας τους, δεν αντέχω ούτε να το σκεφτώ.

Athens Voice