Θέατρο: Βίκτορ Λοντάτο, "Μόνα Λίζα" - Κριτική Νίκου Μπατσικανή*

«Μόνα Λίζα» (The woman who amuses herself) Βίκτορ Λοντάτο

Μετάφραση: Γιώργης Κοντοπόδης

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου

Σκηνικά – κοστούμια - φωτογραφίες: Αγγελίνα Παγώνη

Μουσική διασκευή - Σχεδιασμός ήχου: Μαρία Βουμβάκη

Βοηθός σκηνοθέτη: Μάριος Παϊτάρης

Διανομή: Θωμάς Βούλγαρης, Γιώργης Κοντοπόδης, Ελένη Φίλιππα.

Η Μόνα Λίζα (γνωστή και ως Τζιοκόντα) είναι πορτραίτο, που ζωγράφισε ο ιταλός  Λεονάρντο ντα Βίντσι. Απεικονίζει μια γυναίκα, τη Λίζα (σύζυγο του Φρανσέσκο ντελ Τζιοκόντο) η έκφραση της οποίας χαρακτηρίζεται συχνά ως αινιγματική. Λέγεται πως το πρόσωπό  της είναι θλιμμένο και το χαμόγελό της αχνό επειδή, πριν χρόνια, είχε πεθάνει ο μικρός γιος της. Ο πίνακας θεωρείται το πιο διάσημο έργο ζωγραφικής κι εκτίθεται στο Λούβρο, του Παρισιού. Έγινε πολύ γνωστός όταν κλάπηκε, στις 21 Αυγούστου 1911.  Τότε, το μουσείο έκλεισε μια εβδομάδα για να διευκολυνθούν οι έρευνες. Στην αρχή θεωρήθηκε ύποπτος, συνελήφθη και φυλακίστηκε ο γάλλος ποιητής Γκιγιώμ Απολλιναίρ, ο οποίος κατηγόρησε τον Πάμπλο Πικάσο,  αλλά και οι δύο απαλλάχθηκαν. Δυο χρόνια αργότερα, ανακαλύφθηκε  πως η Μόνα Λίζα είχε κλαπεί από τον ιταλό Βιντσέντσο Περούτζια (Vincenzo Peruggia) ο οποίος εργαζόταν, ως χρώστης, σε συντηρήσεις του κτηρίου  Λούβρου, και πίστευε πως ο πίνακας  (τη μορφή του οποίου είχε ερωτευθεί) έπρεπε να επιστρέψει στην Ιταλία και να εκτίθεται  εκεί σε μουσείο.  Ο δράστης, αφού τον κράτησε κρυμμένο στη σοφίτα του επί δυόμισι χρόνια, συνελήφθη όταν προσπάθησε να τον πουλήσει στην πινακοθήκη Ουφίτσι της Φλωρεντίας. Ο πίνακας, αφού εκτέθηκε σε διάφορα μέρη σε όλη την Ιταλία, επεστράφη στο Λούβρο το 1913. Ο Περούτζια, αν κι έτυχε της συμπάθειας τον κόσμου, στην πατρίδα του, για τον πράξη του, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών, από ιταλικό δικαστήριο.

Τα παραπάνω -αληθινά- γεγονότα ενέπνευσαν τον αμερικανό (ιταλικής καταγωγής) συγγραφέα, ο  οποίος προσπάθησε, στο βιβλίο του, να προβάλει τη γοητεία που ασκούν τα υψηλής τέχνης έργα στον άνθρωπο. Αυτό καταδεικνύει και η επιλογή της NASA να στείλει, μέσω λέιζερ, σε σεληνιακό δορυφόρο, την εικόνα της Μόνα Λίζα στο διάστημα. Πρόκειται για την πρώτη επίδειξη της νέας τεχνολογίας αποστολής δεδομένων από τη Γη, σε τόσο μεγάλη απόσταση, περίπου 384.000 χλμ. Ο Βίκτορ Λοντάτο ήταν σχετικά άγνωστος ακόμα και στις ΗΠΑ, όπου ζει, μέχρι κάποια στιγμή. Η τελειομανία και η επιλεκτικότητά του στο ανέβασμα των έργων του είχε ως αποτέλεσμα αυτά να παρουσιάζονται μόνο σε πειραματικές σκηνές, όπου ο ίδιος είχε τον πρώτο και τελευταίο λόγο, αλλά μετά την επιτυχία του πρώτου του μυθιστορήματος (Mathilda Savitch, 2009)  συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο σπουδαίους θεατρικούς συγγραφείς της γενιάς του. Το έργο αποτελεί ύμνο στην πιο μυστηριώδη γυναίκα της τέχνης. Ο Βιντσέντζο Περούτζα  την ερωτεύτηκε, μαγνητισμένος από το αινιγματικό χαμόγελό της, μα δεν είναι ο μόνος, καθώς πολλοί προσπάθησαν -κι εξακολουθούν- να ερμηνεύσουν την έκφραση  και τη γοητεία που ασκεί πάνω τους η αινιγματική φιγούρα της.

Το σπουδαίο αυτό δράμα επέλεξε και ανέβασε -φέτος, μεταξύ και άλλων- η Κατερίνα Πολυχρονοπούλου. Κάτω από τη σκηνοθετική μπαγκέτα της, οι τρεις ερμηνευτές έδωσαν άριστα δείγματα ηθοποιίας, τα οποία μάγεψαν τους θεατές, και ανέδειξαν το έργο, κάνοντας κτήμα μας την αληθινή ιστορία, όπου πρωταγωνιστεί ο κλέφτης που αγαπήσαμε όλοι -στην παράσταση αλλά και όταν είχε συμβεί η πράξη- Βιντσέντζο Περούτζα, όπως τον απέδωσε ο εξαίρετος Γιώργης Κοντοπόδης, με το «αμήχανο» βλέμμα του και την όλη του σκηνική παρουσία, καθώς τον έχουν συλλάβει και τον ανακρίνει ο δικαστής, Θωμάς Βούλγαρης, ο οποίος σε όλους τους ρόλους που υποδύθηκε, στη συνέχεια, απέδειξε τι σημαίνει υποκριτική. Άφησα τελευταία -αν και αρχαιότερη- την υπέροχη Ελένη Φίλιππα, ακριβώς για να την τοποθετήσω στην κορυφή, καθώς το μεστωμένο ταλέντο της υπηρέτησε άψογα τους εναλλασσόμενους και τόσο διαφορετικούς ρόλους της.

Η παράσταση είχε υπόθεση, ευρηματική  σκηνοθεσία, καταπληκτικές ερμηνείες, «τεχνικά» μέσα (λαμπρά σκηνικά και κοστούμια αλλά και φωτογραφίες της Αγγελίνας Παγώνη, πετυχημένες μουσικές επιλογές από τη Μαρία Βουμβάκη και με βοηθό σκηνοθέτη τον ταλαντούχο Μάριο Παϊτάρη) που λειτούργησαν όλα τόσο αποτελεσματικά, ώστε οι θεατές να φέρουν στη σκηνή, ξανά και ξανά, τους ηθοποιούς, στο τέλος.  Εύγε, και για τον επιπλέον λόγο ότι όλα αυτά έλαβαν χώρα σε μια μικρή σκηνή, που προσφέρει μεγάλη τέχνη.

«Τσάι στη Σαχάρα»: Λαοδικείας 18, Ιλίσια, στάση Μετρό «Μέγαρο Μουσικής».

Τ/Φ: 2110120936. Παραστάσεις: Δευτέρα: 19.15, Τρίτη: 21.45. Mέχρι 29/12/2015.

Τιμη : € 12, 8.

*Νίκος Μπατσικανής, συγγραφέας, ποιητής