Υπολοχαγός ΠΖ Τσουκνίδας Δημήτριος από τους Σοφάδες Καρδίτσας - Του Ντίνου Αυγουστή

Έπεσε υπέρ πίστεως και πατρίδας

Έδωσε με γενναιότητα την μάχη απέναντι στις υπέρτερες δυνάμεις του εχθρού. Παρότι τραυματίας στο δεξί χέρι, έδινε θάρρος στους στρατιώτες του, κρατώντας το περίστροφο με το αριστερό λέγοντας τους: «δείτε, μπορώ να πυροβολώ και με το αριστερό»! Χτυπήθηκε για δεύτερη φορά από βλήμα όλμου στις 21 Ιουλίου 1974, στην περιοχή Πέντε-Μίλι της Κερύνειας, σημείο αποβάσεως των τουρκικών δυνάμεων εισβολής. Δεν επέστρεψε στο στρατόπεδο ξανά. Αναφέρθηκε ως πεσόντας. Οι συγγενείς του υποστηρίζουν ότι ψάχνοντας νέα για την τύχη του, πήραν την πληροφορία ότι θεάθηκε τραυματισμένος σε νοσοκομείο των κατεχομένων στις 31 Οκτωβρίου 1974. Έκτοτε δεν είχαν κάποια άλλη ενημέρωση. Πρόκειται για τον Υπολοχαγό του 281 Τάγματος Πεζικού (ΤΠ) της Εθνικής Φρουράς (Ε.Φ.) Δημήτριο Τσουκνίδα του Βάϊου 27 χρόνων τότε, από τους Σοφάδες της Καρδίτσας. Το 1974 το 281 ΤΠ έδρευε στις καινούριες, τότε, εγκαταστάσεις της Μύρτου και είχε ως αποστολή,  μαζί με άλλες μονάδες της Ε.Φ., την κάλυψη του αμυντικού τόξου από τα Λιβερά της Μόρφου μέχρι και τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας.

Ήταν απόγευμα της 19ης Ιουλίου 1974, όταν μετά από περιπλανήσεις στην επαρχία Πάφου η μονάδα του εντάλθηκε να επιστρέψει  στη Λευκωσία. Μετά από το μακρινό ταξίδι και τις πληροφορίες για επικείμενη τουρκική εισβολή να πληθαίνουν, αντί η μονάδα (παρά τις συνεχείς εκκλήσεις των κατώτερων αξιωματικών της) να συνεχίσει προς τους χώρους διασποράς και άμυνας, σύμφωνα με τα σχέδια απόκρουσης τουρκικής επιθετικής ενέργειας που είχαν εκπονηθεί, από την Διοίκηση της Ε.Φ. δίνεται η διαταγή όπως το Τάγμα στρατοπεδεύσει στις νότιες παρυφές της κυπριακής πρωτεύουσας (περιοχή Αθαλάσσας).

Το πρωί της 20ης Ιουλίου, ως αμνοί επί σφαγή, οι άνδρες της μονάδας (πλην του 1ου Λόχου που διετάχθη να κινηθεί προς το Μπογάζι Αμμοχώστου) επιβιβασμένοι σε στρατιωτικά οχήματα, ξεκινούν για την Κερύνεια. Καθώς η φάλαγγα βγαίνει από το χωριό Κοντεμένος δέχεται ανηλεή βομβαρδισμό από τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη. Αμέσως μετά οι άνδρες του 281 ΤΠ, κινούνται πεζή προς την περιοχή της διάβασης των Πανάγρων (βρίσκεται ανατολικά της Κερύνειας). Αξιοσημείωτο της όλης πρωτοφανούς εγκληματικής ασυνεννοησίας που επικρατούσε στις τάξεις της Ε.Φ. είναι ότι λίγη ώρα αργότερα την ίδια ακριβώς πορεία ακολούθησε και το 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού (ΜΤΠ), το οποίο είχε βαρύτατες απώλειες τις πρώτες μόλις ώρες μετά την εκδήλωση της τουρκικής εισβολής από τους σφοδρότατους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Όπως αναφέρει ο ιστορικός Δημ. Ταλιαδώρος («286 ΜΤΠ-Πολεμικό Ημερολόγιο 1974», σελ. 152), ο Κοντεμένος απετέλεσε τόπο εθνικού θυσιαστηρίου. Σημειώνεται ότι στον Κοντεμένο το 286 ΜΤΠ έχασε 2 αξιωματικούς (περιλαμβανομένου του Διοικητή του Γεωργίου Μπούτου από το Ναύπλιο) και 5 οπλίτες.

Καταλήγοντας στα Πάναγρα το βράδυ της 20ης Ιουλίου, κατάκοποι και ταλαιπωρημένοι οι άντρες του 281 ΤΠ επιβιβάσθηκαν σε επιταγμένα φορτηγά για να μεταφερθούν στην πρώτη γραμμή πυρός στο Πέντε-Μίλι, όπου ήδη είχαν αποβιβασθεί ανενόχλητες ισχυρές τουρκικές δυνάμεις. Από τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Ιουλίου που ανέλαβαν δράση, προσπάθησαν με τη βοήθεια κι άλλων μονάδων της Ε.Φ. να αμυνθούν προκειμένου να περιορίσουν ή και να εξαλείψουν το μέτωπο του τουρκικού προγεφυρώματος. Σε αυτή την άνιση μάχη, οι ανθρώπινες απώλειες ήταν πολύ μεγάλες. Τελικός απολογισμός 14 νεκροί, 8 αγνοούμενοι και αρκετοί τραυματισμένοι σωματικά και ψυχικά. Ανάμεσά τους και ο διοικητής του 3ου Λόχου, Υπολοχαγός ΠΖ Τσουκνίδας Δημήτριος.

Μια μονάδα που ως κύρια της αποστολή είχε την απόκρουση της όποιας τουρκικής αποβατικής ενέργειας, με συγκεκριμένο τομέα δράσης, βάσει και του ΣΑΚ (Σχέδιο Αμύνης Κύπρου) «Αφροδίτη», αντί να βρίσκεται στα βόρεια παράλια της Κύπρου και να φυλάει «Θερμοπύλες» βρέθηκε στην Πάφο να κυνηγάει «μακαριακούς». Οι άντρες του 281 ΤΠ (κατώτεροι αξιωματικοί - μόνιμοι και έφεδροι) εγκαταλελειμμένοι από την ηγεσία του στρατεύματος επέδειξαν ηγετικές ικανότητες και μαζί με τους απλούς στρατιώτες, πάλεψαν, αμύνθηκαν και πολέμησαν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος. Ο Τσουκνίδας Δημήτριος ήταν ένας από τους γενναίους εκείνους αξιωματικούς που αντιστάθηκαν έως εσχάτων. Για τη δράση του αυτή η πατρίδα, πολύ αργοπορημένα, στις 20 Ιουλίου του1974, με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδόθηκε στην Αθήνα την 12 Δεκεμβρίου 2008 (Φ.Ε.Κ. Γ 1178/2008), τον προήγαγε σε Αντιστράτηγο.

ΥΓ.: Ο Συνταγματάρχης Γεώργιος Μπούτος (που επίσης προήχθη με το ίδιο Προεδρικό διάταγμα σε Αντιστράτηγο) τραυματίσθηκε στο χωριό Κοντεμένος και απεβίωσε στο 401 Γ.Σ.Ν.Α. Η κυπριακή εφημερίδα «Ο ΑΓΩΝ», γράφοντας για τον Μπούτο σημείωνε και τα εξής: «... ο Μπούτος έφυγε με το παράπονο στα χείλη. Πάντοτε παραπονείτο, γιατί η Ελλάδα δεν είχε στείλει έστω και ένα αεροπλάνο για να βοηθήσει την Κύπρο. Που είναι μωρέ η Ελλάδα να στείλει έστω και τρία αεροπλάνα και να δεις τους τούρκους που θα πάνε, παραμιλούσε στο νοσοκομείο όπου ενοσηλεύετο». Και με αυτό το παράπονο ξεψύχησε.

Υ.Γ.: Την αφορμή για το σημερινό σημείωμα έδωσε μια συνάντηση που είχα αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 22 Νοεμβρίου στη Λάρισα προκειμένου να τιμηθεί η Εθνική Αντίσταση, με τον αντιστασιακό Τσουκνίδα Δημήτριο, που πάντα μιλά με τα καλύτερα λόγια για τον Ήρωα εξάδελφο του, που υπερασπίσθηκε με αυταπάρνηση τα Ιερά και τα Όσια της φυλής μας.

Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή

Εκπαιδευτικός στο ΤΕΙ Λάρισα

Από το Μονάγρι Λεμεσού

a.avgoustis@hotmail.com