Πρώτο θύμα των Panama Papers: Παραιτήθηκε ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας

Ο Σίγκμουντουρ Γκούνλαουγκσον είχε νωρίτερα προσπαθήσει να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, ζητώντας τη διάλυση του κοινοβουλίου από τον πρόεδρο Όλαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον, ωστόσο το αίτημά του απορρίφθηκε.

Σίγκμουντουρ Γκούνλαουγκσον

Την παραίτησή του υπέβαλε ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας, Σίγκμουντουρ Γκούνλαουγκσον, γινόμενος το πρώτο θύμα των αποκαλύψεων των «Panama Papers».

Ο κ. Γκούνλαουγκσον είχε νωρίτερα προσπαθήσει να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, ζητώντας τη διάλυση του κοινοβουλίου από τον πρόεδρο Όλαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον, ωστόσο το αίτημά του απορρίφθηκε. Είχαν προηγηθεί διαδηλώσεις χιλιάδων πολιτών που ζητούσαν την παραίτηση του πρωθυπουργού.

Η παραίτηση Γκούνλαουγκσον θα πρέπει να επικυρωθεί από τον πρόεδρο Γκρίμσον ώστε να οριστικοποιηθεί. Σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, χρέη υπηρεσιακού πρωθυπουργού θα αναλάβει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σίγκουρντουρ Γιόχανσον. Ο παραιτηθείς ηγέτης αναμένεται να παραμείνει πάντως επικεφαλής του Προοδευτικού Κόμματος.

Σύμφωνα με τα «Panama Papers», ο κ. Γκούνλαουγκσον απέκρυπτε επί χρόνια επενδύσεις του ιδίου και της συζύγου του σε ομόλογα κρατικοποιημένων ισλανδικών τραπεζών, που είχαν γίνει μέσω off-shore εταιρείας.

Το 2009, όταν εξελέγη στην ισλανδική  Βουλή, ο κ. Γκούνλαουγκσον δεν δήλωσε το μετοχικό μερίδιο 50% που κατείχε στην εν λόγω εξωχώρια εταιρεία. Πούλησε το μερίδιό του στη μετέπειτα σύζυγό του στα τέλη του ίδιου έτους, όμως το ζεύγος – μέσω της συζύγου – διατήρησε τις επενδύσεις του στα ομόλογα τριών ισλανδικών τραπεζών που κατέρρευσαν κατά την κρίση του 2008.

Το 2015, από τη θέση του πρωθυπουργού πλέον, ο κ. Γκούνλαουγκσον διαπραγματεύτηκε με τους επενδυτές στις τρεις ισλανδικές τράπεζες έναν διακανονισμό που μπορεί να επηρεάσει θετικά την αξία των τραπεζικών τίτλων που ακόμα κατέχει η εξωχώρια εταιρεία της συζύγου του.

Ο κ. Γκούνλαουγκσον και η σύζυγός του, Άννα Σίγκουρλαουγκ Παλσντοτίρ, έχουν επανειλημμένα απορρίψει κάθε ισχυρισμό ότι υπάρχει κάτι ηθικά κολάσιμο στην όλη υπόθεση.

Μία μεγάλη ιστορία μυστικών

Η υπόθεση αρχίζει το φθινόπωρο του 2007, όταν ο κ. Γκούνλαουγκσον – που τότε ήταν εκτός πολιτικής – και η σύντροφός του Άννα Σίγκουρλαουγκ Παλσντοτίρ αγόρασαν την εξωχώρια εταιρεία Wintris, με έδρα τον φορολογικό παράδεισο των Βρετανικών Παρθένων Νήσων.

Ο κ. Γκούνλαουγκσον και η κ. Παλσντοτίρ ήταν συνιδιοκτήτες της εταιρείας, με έλεγχο του 50% του μετοχικού κεφαλαίου έκαστος. Χρησιμοποίησαν την Wintris ώστε να επενδύσουν εκατομμύρια ευρώ που προέρχονταν από τη μεγάλη οικογενειακή περιουσία της κ. Παλσντοτίρ. Τον Μάρτιο του

Στο χαρτοφυλάκιο επενδύσεων της Wintris περιλαμβάνονται και εταιρικά ομόλογα των τριών μεγαλύτερων ισλανδικών τραπεζών, της Glitnir, της Kaupthing και της Landbanki, οι οποίες ήταν μπλεγμένες σε σκάνδαλα κακοδιαχείρισης και κατέρρευσαν σε διάστημα 72 ωρών το 2008, παρασέρνοντας μαζί τους το χρηματιστήριο και ολόκληρη την ισλανδική οικονομία.

Τον Απρίλιο του 2009, εν μέρει χάρη στο έργο του για το κίνημα «InDefence», ο κ. Γκούνλαουγκσον εκλέγεται στη Βουλή, όμως δεν δηλώνει το μερίδιο 50% που κατέχει στην Wintris, παρά το γεγονός ότι όφειλε να το πράξει βάσει του κοινοβουλευτικού κανονισμού.

Οκτώ μήνες αργότερα, χωρίς να έχει αποκαλύψει τίποτα για την Wintris, ο κ. Γκούνλαουγκσον μεταβιβάζει ολόκληρο το μερίδιό του στην εταιρεία στην κ. Παλσντοτίρ έναντι μόλις 1 δολαρίου. Το ζευγάρι παντρεύτηκε λίγους μήνες αργότερα, που σημαίνει πως μέσω της κ. Παλσντοτίρ το ζεύγος είχε συμφέροντα πάνω σε ομόλογα τραπεζών που είχαν λάβει μαζική κρατική στήριξη ώστε να μην καταρρεύσουν.

Το 2013 ο κ. Γκούνλαουγκσον εκλέγεται στην πρωθυπουργία της Ισλανδίας, όμως ακόμα δεν έχει δηλώσει πουθενά την πρώην σχέση του με τη Wintris. Το 2015, η κυβέρνησή του διαπραγματεύτηκε με τους επενδυτές στις τρεις ισλανδικές τράπεζες έναν διακανονισμό που μπορεί να επηρεάσει θετικά την αξία των ομολόγων που ακόμα κατέχει η εξωχώρια εταιρεία της συζύγου του.

Η «οσμή» του σκανδάλου Γκούνλαουγκσον είχε αρχίσει να έρχεται στην επιφάνεια τους προηγούμενους μήνες, και η κ. Παλσντοτίρ έχει σπεύσει να ξεκαθαρίσει ότι ο σύζυγός της δεν έχει κανένα συμφέρον στην Wintris αλλά και ότι έχει δηλώσει στην Εφορία όλα τα έσοδα της εταιρείας.

Υποστηρίζει μάλιστα πως το 2007 ο σύζυγός της έγινε μέτοχος της Wintris από λάθος της τράπεζας που μεσολάβησε στην απόκτηση της εταιρείας. Το φερόμενο λάθος διορθώθηκε με τη μεταβίβαση του μεριδίου του στην ίδια αφού αντελήφθησαν το ζήτημα ενώ σχεδίαζαν το γάμο τους, το 2009.

ΣΚΑΪ