Μια χυδαία απόφαση - Του Αριστείδη Χατζή

Με την απόφασή της να τιμωρήσει δημοσιογράφους που άσκησαν κριτική στις κυβερνητικές επιλογές η ΕΣΗΕΑ κατάντησε από προστάτιδα της ελευθερίας του Τύπου σε στρατευμένο διώκτη της ελευθερίας του λόγου

Η απόφαση του Πειθαρχικού της ΕΣΗΕΑ δεν ξάφνιασε κανέναν. Σε μια χώρα που παραπέμπεται σε δίκη ένας ξένος πανεπιστημιακός για τις επιστημονικές του απόψεις, που καταδιώκεται ένας έλληνας συνταγματολόγος γιατί άσκησε κριτική στην Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, που η κυβέρνηση επιχειρεί να δημιουργήσει ένα κρατικά ελεγχόμενο ολιγοπώλιο στα ΜΜΕ και μέλη της απειλούν ανοιχτά όσους της ασκούν κριτική, δεν έχουν απομείνει πολλά για να μας εντυπωσιάσουν.

Σε αυτήν τη χώρα η ελευθερία του λόγου περιορίζεται πλέον με έναν τόσο συστηματικό τρόπο που θα πρέπει να μας έχει κάνει ήδη έξαλλους. Ομως, όπως συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, ο εκφοβισμός λειτουργεί. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις αυτοί που θεσμικά και ηθικά θα έπρεπε να έχουν ξεσηκώσει τον κόσμο, τώρα σιωπούν. Ελπίζω ότι σιωπούν από φόβο ή έστω αδιαφορία και όχι από ικανοποίηση.

Αλλά ας σταθούμε λίγο στην απόφαση του Πειθαρχικού της ΕΣΗΕΑ. Η απόφαση αυτή είναι απαράδεκτη έτσι κι αλλιώς αλλά ας παίξουμε για λίγο τον ρόλο του συνήγορου του διαβόλου.

Ας υποθέσουμε ότι η Ενωση Συντακτών ήθελε να «τιμωρήσει» δημοσιογράφους που δεν ήταν «αντικειμενικοί» καθώς ενημέρωναν τους πολίτες κατά την περίοδο πριν από το δημοψήφισμα. Φαίνεται όμως ότι εκ παραδρομής τιμώρησε μόνο δημοσιογράφους που «υποστήριξαν» το ΝΑΙ και στοχοποίησε δύο συγκεκριμένα τηλεοπτικά κανάλια. Ξέχασε εκείνους που προπαγάνδισαν το ΟΧΙ. Συχνά με αφάνταστη χυδαιότητα, με διαστρέβλωση στοιχείων, με προσωπικές επιθέσεις και με σπάνια, ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα, ιταμότητα. Ξέχασε η ΕΣΗΕΑ ότι η ιστορία δεν σταμάτησε στις 5 Ιουλίου αλλά ότι η συνέχεια επιβεβαίωσε πλήρως τους πρώτους και εξευτέλισε τους δεύτερους. Βέβαια ίσως αυτό αποτελεί καλό λόγο για να εκδικηθούν οι δεύτεροι τους πρώτους. Και η ΕΣΗΕΑ παίζει το ρόλο του εργαλείου της εκδίκησης.

Μόνο ως χυδαία μπορεί να χαρακτηριστεί μια απόφασή που τιμωρεί δημοσιογράφους γιατί άσκησαν κριτική στην κυβέρνηση, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα φερέφωνα που προπαγάνδισαν τυχοδιωκτικές κυβερνητικές επιλογές

Αλλά όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία σημασία. Για έναν απλούστατο λόγο. Ακόμα κι αν η ΕΣΗΕΑ αποφάσιζε να τιμωρήσει τους δημοσιογράφους που με τις απόψεις τους, το ύφος τους και τις πράξεις τους εξαχρείωσαν τόσα χρόνια τους αναγνώστες και ακροατές τους, ακόμα κι αν αποφάσιζε να τιμωρήσει όσους συστηματικά διαστρεβλώνουν, ακόμα κι αν αποφάσιζε να εκδιώξει όσους «ενημερώνουν» όντας συστηματικά ανενημέρωτοι, ανίδεοι και οικονομικά αναλφάβητοι, ακόμα και τότε η απόφασή της θα ήταν απαράδεκτη καθώς θα περιόριζε την ελευθερία του Τύπου, αλλά ίσως όχι τόσο χυδαία. Διότι μόνο ως χυδαία μπορεί να χαρακτηριστεί μια απόφασή που τιμωρεί δημοσιογράφους γιατί άσκησαν κριτική στην κυβέρνηση, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα φερέφωνα που προπαγάνδισαν τυχοδιωκτικές κυβερνητικές επιλογές που αποδείχτηκαν καταστροφικές.

Η ΕΣΗΕΑ κατάντησε από προστάτιδα της ελευθερίας του Τύπου σε στρατευμένο διώκτη της ελευθερίας του λόγου. Από εγγυητή της δημοσιογραφικής δεοντολογίας σε τιμωρό όσων δεν συμφωνούν με τις ιδεοληψίες της ομάδας που την ελέγχει. Τι κατάντια! Αλλά, το επαναλαμβάνω, τίποτα δεν μας εκπλήσσει πια. Δεν είναι η πρώτη φορά που η ΕΣΗΕΑ προσπαθεί να αποτρέψει την έκφραση απόψεων με τις οποίες δεν συμφωνεί. Ούτε θα είναι η τελευταία.

Υπάρχει ένα ακόμα πρόβλημα εδώ που δεν πρέπει να το παραβλέψουμε. Η απόφαση της ΕΣΗΕΑ ικανοποίησε αρκετούς που θεωρούν και αυτοί ότι οι τιμωρημένοι δημοσιογράφοι δεν «ενημέρωσαν» το κοινό με την αντικειμενικότητα που θα ταίριαζε σε μια τόσο κρίσιμη περίσταση. Οι ίδιοι συνήθως απορρίπτουν τα «συστημικά μέσα ενημέρωσης» διότι δεν τα θεωρούν «αξιόπιστα». Είναι οι ίδιοι βέβαια που ενημερώνονται από περιθωριακά κανάλια και blog της συμφοράς. Που τρώνε αμάσητες θεωρίες συνωμοσίας κατασκευασμένες για ηλίθιους, που εμπιστεύονται το κατακάθι της ενημέρωσης, φτάνει να δικαιώνει τις προκαταλήψεις τους και την αυτάρεσκη πολιτική τους άγνοια.

Τις τελευταίες ημέρες η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και η ανεξαρτησία του Τύπου υπέστησαν σοβαρά πλήγματα. Δεν είναι τυχαίο. Είναι οι δύο «εξουσίες» που μπορούν να ελέγξουν τις αυθαιρεσίες μιας κυβέρνησης. Η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας τους δεν είναι μόνο θεσμικό καθήκον αλλά και πολιτική αναγκαιότητα.

*Ο Αριστείδης Χατζής είναι Αν. Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Protagon.gr