Οι μέρες της Πηνελόπης Δέλτα στη Βιέννη - Του Πάνου Ευαγγελόπουλου*

Η Πηνελόπη Δέλτα (1874-1941)

Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.

© Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα

Η Πηνελόπη Δέλτα, κάθε φορά που γύριζε με θρυμματισμένη την υγεία της στην Βιέννη, έπαιρνε δύναμη απ' αυτήν την πόλη για να γυρίσει στην Πατρίδα και να συνεχίσει το έργο της, ακμαιότερη από ποτέ.

Η Βιέννη ήταν η Λυδία Λίθος της ώριμης ζωής της Πηνελόπης Δέλτα, του πιο εκπληκτικού παιδιού του Εμμανουήλ Μπενάκη.

Μπορεί η Πηνελόπη Δέλτα να έζησε σε τόσα πολλά και γνωστά μέρη του κόσμου, μπορεί η Αθήνα να σφράγισε την ζωή της με τις πιο τραγικές της στιγμές, δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη, του μεγάλου της έρωτα και η τελευταία και καθοριστική για την ζωή της απόπειρα αυτοκτονίας με την εισβολή των δυνάμεων του άξονα στην Αθήνα, αλλά η Βιέννη την βοηθούσε να επιβιώσει και από τις αυτοχειρίες της και από τα άλλα προβλήματα της υγείας της.

Η βιβλιογραφία για την Πηνελόπη Δέλτα δεν αναδεικνύει στον βαθμό τουλάχιστον που θα όφειλε τον ρόλο που έπαιξε στην ζωή της η Βιέννη και εδώ έχει πολλή δουλειά να γίνει!!!

Η Πηνελόπη Δέλτα στην αποκορύφωση του δράματος της, μιας εξόχου συγγραφέως που αποτύπωσε με την ίδια της την ζωή τον εσωτερικό της εμφύλιο πόλεμο να είναι η βασική υπέρμαχος του πιο σκληρού δημοτικισμού σε βαθμό που η μητέρα της να αρνείται να διαβάσει τα βιβλία της ενώ όλος ο κόσμος θήτευε στις γραμμές των έργων της.

Από την άλλη πλευρά η πίστη της και ο αγώνας της για την πολιτική του Βενιζέλου και η απόλυτη αφοσίωση της στον πατέρα της Εμμανουήλ Μπενάκη, τον στενότερο συνεργάτη του Βενιζέλου, όλα αυτά την έφερναν σε πλήρη αντίθεση με τον έρωτα της ζωής της, τον ζηλωτή του Αντιβενιζελισμού, τον Ίωνα Δραγούμη.

Η κοινή αγάπη που ένωσε την Πηνελόπη Δέλτα με τον Ίωνα Δραγούμη ήταν η αφιέρωση τους στους αγώνες του Νέου Ελληνισμού για μια νέα περίοδο άνθησης και ακμής, πνευματικής, πολιτικής, οικονομικής αλλά και στρατιωτικής!!!

Η Πηνελόπη Δέλτα ήταν μια βαθιά φιλελεύθερη διανοούμενη που συνέβαλε όσο καμία άλλη γυναίκα στην ανάπτυξη της Σύγχρονης Ελλάδος!

Με την ίδια ευθύτητα που εκμυστηρεύτηκε στον σύζυγο της, τον έρωτα της για τον Ίωνα Δραγούμη, με την ίδια ευθύτητα εξηγούσε στον Βενιζέλο και στον πατέρα της ότι ο διχασμός θα κατέστρεφε την Ελλάδα.

Η Πηνελόπη Δέλτα με το έργο της έδειξε πως μια χώρα κατεστραμμένη  οικονομικά από την χρεοκοπία του Τρικούπη (1893) και κατεστραμμένη ακόμη περισσότερο στρατιωτικά από τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, μπορεί να ανακάμψει και να θριαμβεύσει σε 10 μόλις χρόνια από τον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908), μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918).

Με αυτά τα Φιλελεύθερα Ιδεώδη, η Πηνελόπη Δέλτα υπερέβη τον διχασμό Βασιλικών-Βενιζελικών και μας έδειξε τόσο με την προσωπική της ζωή όσο και με το έργο της ότι όταν θριαμβεύει ο διχασμός τότε παραμονεύει η ήττα που οδηγεί στην καταστροφή (Μικρασιατική Καταστροφή 1922-1924).

*Επίκουρος Καθηγητής

Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου