Για τον Φιντέλ Κάστρο και το καθεστώς του - Του Διονύση Γουσέτη*

Ο Φιντέλ Κάστρο πέθανε μόλις προχτές Παρασκευή. Αμέσως, σαν έτοιμοι από καιρό, οι λιβανωτοί έφτασαν στον ουρανό. Και καλά να τους ακούς από τους αριστερούς που δεν έχουν και σε μεγάλη υπόληψη τις «αστικές αξίες» ή από πολιτικούς αρχηγούς που δεν θέλουν να δημιουργήσουν ρήξεις με μια χώρα για χάρη μιας εχθρικής δήλωσης. Οι Υπόλοιποι όμως; Τα ΜΜΕ; Οι δημοσιογράφοι; Οι αρθρογράφοι (με τιμητική εξαίρεση τον Πέτρο Παπασαραντόπουλο);

Γιατί στα φλύαρα κείμενα τους παρέλειψαν θεμελιώδη χαρακτηριστικά του καθεστώτος του Φιντέλ;

-          Παρέλειψαν, ας πούμε, την επινίκια «Δίκη της Νυρεμβέργης» όσων στελεχών του καθεστώτος Μπατίστα δεν μπορέσαν να ξεφύγουν. Με μια μικρή διαφορά από τη «Νυρεμβέργη»: Δικαστές, εισαγγελείς, υπεράσπιση και εκτελεστές ήσαν οι ίδιοι οι επαναστάτες.

-          Παρέλειψαν να αναφερθούν στο νεποτισμό και στην εξουσία που μεταβιβάζεται μεταξύ αδερφών χωρίς άλλη διαδικασία, κάτι σαν κληρονομικό δικαίωμα.

-          Παρέλειψαν να αναφερθούν στις αντιδράσεις ακόμα και κομμουνιστών, όπως ο Ιταλός Πιέτρο Ινγκράο και ο Πορτογάλος Νομπελίστας Ζοζέ Σαραμάγκου στις κτηνωδίες του καθεστώτος. Άλλοι γνωστοί Αριστεροί, όπως ο Νόαμ Τσόμσκι, ο Εμάνουελ Βάλερσταϊν, ο Έντουαρντ Σαίντ, ο Άριελ Ντόρφμαν η Ναόμι Κλάιν (ο Τσίπρας ξέχασε να τη λιβανίσει τούτη τη φορά) σε κοινή τους ανακοίνωση «Καταδικάζου[ν] τις συλλήψεις πολλών αντιφρονούντων της κουβανικής κυβέρνησης λόγω των μη βίαιων πολιτικών δραστηριοτήτων τους και τις προκλητικά βαριές ποινές φυλάκισης - ορισμένες έφθασαν και τα 28 χρόνια - που τους επιβλήθηκαν ύστερα από μη δίκαιες δίκες» (ΑΥΓΗ 4/5/2003).

-          Κυρίως παρέλειψαν να αναφερθούν στο καθεστώς εξαθλίωσης που υποχρέωσε τον Φιντέλ Κάστρο να κάνει φιλελεύθερες μετρρυθμίσεις και τον αδελφό του να έρθει σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ

Δεν μπορώ να κάνω συστηματική καταγραφή των αθλιοτήτων του καθεστώτος Κάστρο. Παραθέτω όμως ένα άρθρο μου που δημοσιεύτηκε στο ομοφυλοφιλικού προσανατολισμού περιοδικό City Uncovered, τεύχος 67, Απρίλιος 2010. Εκεί, ο αναγνώστης θα διαβάσει για τα κατορθώματα ενός σημαντικότατου και πασίγνωστου στελέχους του καθεστώτος, στην ομοφοβική δίωξη και όχι μόνο. Το όνομά του δεν το αποκαλύπτω παρά στη μέση του άρθρου, διότι αποτελεί όντως μια μεγάλη έκπληξη για όσους αρκούνται στα λιβανιστήρια.

Ο βασιλιάς απέθανε για ζει;

Με την επικράτηση της επανάστασης στην Κούβα, επικράτησε και η σταλινική αντίληψη ότι η ομοφυλοφιλία είναι παραπροϊόν του παρακμάζοντος καπιταλισμού. Ο διευθυντής του τομέα εκπαίδευσης των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κούβας, όπως μας πληροφορεί ο Γρηγόρης Βαλλιανάτος, παρουσιάζει την άνοιξη του 1960 στον Φιντέλ Κάστρο το «Γενικό Σχέδιο Φυλακών». O ίδιος διευθυντής διατάζει τη σύλληψη και φυλάκιση των “acusados ser afeminados y vagos”, των ομοφυλόφιλων, δηλαδή, γνωστών καλλιτεχνών, συγγραφέων κ.λπ., αλλά και αγνώστων, ακόμη και αυτών που αγωνίστηκαν στο πλευρό της Επανάστασης. O γκέι Κουβανός συγγραφέας Ρεϊνάλντο Αρένας αναφέρει σχετικά με τα πρώτα χρόνια της κουβανικής Επανάστασης: «Το στρίμωγμα άρχισε στα σοβαρά. Η φρίκη και η ασχήμια μέρα με τη μέρα αυξανόταν. Αλλά η καταπίεση λειτούργησε σαν ερέθισμα και το σεξ έγινε τρόπος αντίστασης, όπλο ενάντια στο καθεστώς». «Περιττό να σας πω, ότι η Επανάσταση δεν έγινε για όλους…», προσέθεσε λίγο πριν τον συλλάβουν. Ο Αρένας κατέφυγε στις ΗΠΑ, αφού υποχρεώθηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς να απαρνηθεί δημόσια όλα τα γραφτά του. Πέθανε από AIDS στη Ν. Υόρκη.

Στις 23 Φεβρουαρίου 1961, ο παραπάνω διευθυντής αναλαμβάνει καθήκοντα υπουργού Βιομηχανίας. O Φιντέλ συμφωνεί με την πρότασή του για το άνοιγμα τριών ακόμη στρατοπέδων συγκέντρωσης. Σε ένα από αυτά, το Nueva Vida, στο Palos, θα συγκεντρώσουν 500 ανήλικους, έως και μωρά, παιδιά των αντιφρονούντων που είχαν ήδη εκτελεστεί. Επιζήσαντες μαρτυρούν για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στα στρατόπεδα, για τα κελιά παραδειγματισμού, γνωστά ως “tostadoras”, τα “gavetas”, κελιά παραδειγματισμού φάρδους 1 μέτρου και ύψους 1,80, ή τα 5 επί 5, όπου σε 22 αιώρες στοιβάζονται 44 κρατούμενοι.

Είναι ο ίδιος που θα επεξεργαστεί μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια τον Κανονισμό των Φυλακών και θα καθορίσει επακριβώς τη λίστα βασανιστηρίων. Αυτός και μόνο θα υπογράφει τις χωρίς δίκη θανατικές εκτελέσεις... έως το 1962, οπότε οι ευθύνες περνούν σε χέρια άλλων, των οποίων ηγείται ο Pαούλ Kάστρο, αδελφός του Φιντέλ και σημερινός πρόεδρος της Κούβας.

Ποιος είναι αυτός ο περιβόητος διευθυντής και αργότερα υπουργός βιομηχανίας;  Είναι ο κομαντάντε Eρνέστο (Tσε) Γκεβάρα. Ο άνθρωπος-θρύλος, που το πορτραίτο του φιγουράρει σε σπίτια, σε δωμάτια κοριτσιών, σε μπλουζάκια, αναπτήρες και άλλα αντικείμενα που πουλιούνται στους τουρίστες και που λατρεύεται από πολλούς ως κοσμικός «άγιος». Αργότερα, το 1965, όταν ο Τσε πολεμούσε στο Κονγκό, ο συγγραφέας Άλεν Γκίνσμπεργκ επισκέπτεται την Kούβα και βρήκε 45.000 έγκλειστους ομοφυλόφιλους.

Την αντιστροφή αυτής της φρικτής κατάστασης, η μοίρα θέλησε να την ξεκινήσει η γυναίκα του Ραούλ Κάστρο Βίλμα Εσπίν (1930-2007), ιδρύτρια της Ομοσπονδίας Γυναικών της Κούβας και διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης στην Αβάνα και να τη συνεχίσει η κόρη του Μαριέλα Κάστρο Εσπίν. Η 47χρονη Μαριέλα διεξάγει αγώνα εναντίον της ομοφοβίας και υπέρ της αναγνώρισης όλων των σεξουαλικών μειονοτήτων. Ο αγώνας αυτός προσκρούει όχι μόνο στις κομμουνιστικές ιδεοληψίες του καθεστώτος, αλλά και στις αγκυλώσεις της κουβανέζικης κοινωνίας. Γι’ αυτό η Μαριέλα προχωράει με προσεκτικά βήματα. Έχει προτείνει την τροποποίηση του Οικογενειακού Κώδικα «προκειμένου να εγγυηθούμε τον σεβασμό προς τον ελεύθερο σεξουαλικό προσανατολισμό και τους ομοφυλόφιλους, τους αμφιφυλόφιλους, τους τρανσέξουαλ και τους τραβεστί». Όμως δεν επιμένει υπέρ της νομιμοποίησης του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων «για να μη σοκάρω τους θρησκευόμενους. Προτείνουμε μια συναινετική ένωση που θα εγγυάται τα ίδια δικαιώματα σε όλους. Δεν θέλω να έρθω σε αντίθεση με την Καθολική Εκκλησία, έχω πολύ καλούς φίλους στον θρησκευτικό κόσμο και πιστεύω ότι μπορούμε να βρούμε κοινά σημεία», δηλώνει με γλώσσα διπλωματική.

Η πρώτη εγχείρηση αλλαγής φύλου πραγματοποιήθηκε στην Κούβα το 1988, διαβάζουμε σε ρεπορτάζ του ΒΗΜΑτος (27/9/2009). Αυτές οι χειρουργικές επεμβάσεις, που διακόπηκαν για περισσότερα από 20 χρόνια λόγω της αντίθεσης διαφόρων τμημάτων της κοινωνίας μεταξύ των οποίων οι Εκκλησίες, αναμένεται να αρχίσουν ξανά να πραγματοποιούνται σύντομα υπό τον έλεγχο της Επιτροπής για την Ολοκληρωμένη Φροντίδα των Τρανσέξουαλ στην οποία προεδρεύει η Μαριέλα Κάστρο.

Το φάντασμα λοιπόν του ομοφοβικού Τσε απέθανε για ζει; «Αν ζούσε σήμερα ο Τσε, θα στήριζε τον αγώνα μας», απαντάει η Μαριέλα στον δημοσιογράφο και gay ακτιβιστή Βίκτορ Ούγκο Ρόμπλες, τον άνθρωπο που έφτιαξε το ντοκυμαντέρ «El Che de los Gays». Είναι φανερά διπλωματική και αυτή η απάντηση. Η Μαριέλα χρειάζεται να τα έχει καλά με το καθεστώς και τον πρόεδρο πατέρα της, ο οποίος αρνείται να της μιλήσει για τις προθέσεις του, διότι «ξέρει πως δίνω συνεντεύξεις». Εγώ όμως φοβάμαι ότι τα κόκαλα του Τσε θα τρίζουν. Άνθρωπος που δίνει τη ζωή του για τις πεποιθήσεις του, δεν αλλάζει εύκολα πεποιθήσεις.

*Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Δράσης

Market News