Tούρκοι αξιωματικοί του ΝΑΤΟ σε κίνδυνο

Οι διώξεις των στρατιωτικών για δήθεν συμμετοχή στο αποτυχυμένο πραξικόπημα αγγίζουν και τούρκους αξιωματικούς στο ΝΑΤΟ. Η Άγκυρα τους ζητά να επιστρέψουν και στη συνέχεια τους φυλακίζει. Αποκλειστικό ρεπορτάζ.

AWACS und NATO Symbole (picture alliance)

Ο τούρκος πρόεδρος τους αποκαλεί «τρομοκράτες στρατιώτες». Και δεν εννοεί μόνο όσους συνέλαβε και φυλάκισε από τότε που εκδηλώθηκε το αποτυχημένο πραξικόπημα τον περασμένο Ιούλιο. Η κατηγορία αφορά και υψηλόβαθμους τούρκους αξιωματικούς που υπηρετούν στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ή στο Μονς, στα ανώτατα στρατηγεία των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης. Ορισμένοι εξ αυτών μίλησαν αποκλειστικά στη Deutsche Welle υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Σε λίστες «υπόπτων»

(Reuters/M. Sezer)

Από την πρόσφατη επίσκεψη του Γεν. Γραμματέα του Νάτο στην Τουρκία

Όσα εξιστόρησαν, αποδεικνύουν για άλλη μια φορά το μέγεθος των διώξεων που υφίστανται στρατιωτικοί και πολίτες υπό τον μανδύα του πραξικοπήματος. Οι περισσότεροι Τούρκοι αξιωματικοί έχουν κάνει ανώτερες σπουδές σε φημισμένα αμερικανικά πανεπιστήμια και ακαδημίες και έχουν συμμετάσχει σε πολλές νατοϊκές ασκήσεις. Όλοι διαβεβαιώνουν ότι δεν έχουν καμιά σχέση με το πραξικόπημα και συνεχίζουν να εργάζονται στο ΝΑΤΟ ως νομιμόφρονες στρατιωτικοί εκπροσωπώντας το τουρκικό κράτος. Τα ονόματά τους βρίσκονται σε 20 λίστες με άλλους «υπόπτους» που εστάλησαν σε τουρκικές αντιπροσωπείας στο εξωτερικό. Σε συνημμένο έγγραφο η Τουρκία καλεί τους αξιωματικούς να παραδώσουν το νατοϊκό και διπλωματικό διαβατήριο και τους δίνει την εντολή να επιστρέψουν στην Τουρκία σε διάστημα τριών ημερών ή ακόμη νωρίτερα.

Στο έγγραφο δεν υπάρχει αιτιολογία παρά μόνο ότι έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα ή απολυθεί. «Στην αρχή σκεφτήκαμε να υπακούσουμε, να επιστρέψουμε στην Τουρκία και να δώσουμε μάχη για να αποδείξουμε την αθωότητά μας», είπε ένας τούρκος αξιωματικός στη DW. «Αρχίσαμε λοιπόν να αποχαιρετούμε τους συναδέλφους μας. Αλλά στη συνέχεια ακούσαμε ότι 17 από τους συναδέλφους μας που γύρισαν συνελήφθησαν, και έτσι σκεφτήκαμε ότι είναι καλύτερα να μείνουμε».

«Να μην το κουνήσετε από το Βέλγιο»

(Getty Images/AFP/D. Roland)

Άσυλο ζήτησαν οι τούρκοι αξιωματικοί και από τη βάση του Ραμστάιν στη Γερμανία

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός άλλου τούρκου νατοϊκού αξιωματικού που κλήθηκε στην Άγκυρα για μια συνάντηση και αποφάσισε να πάει. Έχουν περάσει 6 εβδομάδες από τότε, και η γυναίκα του ούτε τον ξαναείδε, ούτε μίλησε μαζί του παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες να μάθει κάτι από τον στρατιωτικό εκπρόσωπο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Τελικά έμαθε τι συνέβη μέσω της συζύγου ενός που τον είδε να συλλαμβάνεται μετά από συνάντηση κυβερνητικών αξιωματούχων στην Άγκυρα. Εξήγηση δεν πήρε ποτέ. Ο μισθός του συζύγου της φυσικά κόπηκε και έχει πρόβλημα να ζήσει τα τρία της παιδιά. Ο πεθερός της κατάφερε τελικά να τον επισκεφθεί στη φυλακή και της έδωσε το μήνυμα να μην το κουνήσει από το Βέλγιο.

Αλλά κι αυτή η επιλογή έχει ρίσκο, διότι σημαίνει σειρά από διώξεις σε σημείο που πολλοί να αναγκάζονται να ζητούν πολιτικό άσυλο στο Βέλγιο, όπως έχουν κάνει και οι συνάδελφοί τους στη αεροπορική βάση Ramstein στη Γερμανία. Ένας αξιωματικός περιέγραψε την κατάσταση σε μια επιστολή, που μοιράστηκε με τη DW, με τον τίτλο «σιωπηρή κραυγή από έναν τούρκο αξιωματικό». Γράφει για την απόλυτη μοναξιά χωρίς ταυτότητες, μισθό, ανθρώπινη ύπαρξη, χωρίς παρελθόν στην ουσία και χωρίς μέλλον, χωρίς αξίες, ελευθερία, δημοκρατία, χωρίς σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση.

Πολιτική της μη ρήξης

(Imago/StockTrek Images)

Η Τουρκία διαθέτει το δεύτερο σε δύναμη στρατό στη Συμμαχία

Και οι Νατοϊκοί τι κάνουν; Η Τουρκία είναι πολύ ισχυρή χώρα για να προκαλέσουν ρήξη. Ο γγ. Γενς Στόλτενμμεργκ, που ρωτήθηκε επανειλημμένα, αρκέστηκε να πει ότι έχει θέσει το θέμα στην τουρκική κυβέρνηση, χωρίς να αποκαλύψει εάν έλαβε επαρκείς διαβεβαιώσεις. Ο αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ εξήγησε ότι αντί να υπαγορεύονται στάντανρτ στην τουρκική κυβέρνηση,  ΝΑΤΟ και ΗΠΑ αποφάσισαν να εκφράσουν την εμπιστοσύνη τους στην Άγκυρα. Η στάση αυτή προκαλεί απογοήτευση. Ένας τούρκος αξιωματικός είπε ότι με συμπεριφορές σαν αυτή αισθάνεται σαν πουλημένος από την ίδια την κυβέρνησή του και το ΝΑΤΟ. Κάποιος άλλος υπενθύμισε ότι η συμμαχία είναι τόσο ισχυρή όσο το πιο αδύναμο μέλος της και αισθάνεται ότι η Τουρκία με το δεύτερο σε μέγεθος στρατό είναι ο αδύναμος κρίκος.

Τέρι Σουλτς / Ειρήνη Αναστασοπούλου

Deutsche Welle