Ενα... ελληνικό παραμύθι στο Βατικανό

Εκείνο το πρωινό, η Βασιλική του Αγίου Πέτρου ήταν γεμάτη τουρίστες. Εμοιαζε να είναι μια συνηθισμένη ημέρα, αλλά κάτι στην ατμόσφαιρα έδειχνε πως είχε κάτι το ξεχωριστό. Πίσω από ένα παραβάν, εργάτες συναρμολογούσαν μια τεράστια φάτνη και κάποιοι φρουροί μετέφεραν μεγάλα ξύλινα διαχωριστικά. Γρήγορα απέκλεισαν μεγάλο μέρος του ναού και κόσμος συγκεντρώθηκε για να δει τι συμβαίνει.

Μέσα σε λίγα λεπτά όλοι σώπασαν. Από τα μεγάφωνα ακούστηκε μια μελωδία. Δίπλα από τον θρόνο-μνημείο του Αγίου Πέτρου, 22 άνδρες και μια ορχήστρα τραγουδούσαν το «Adeste Fideles». Μόλις είχε ξεκινήσει η πρόβα τζενεράλε για τις λειτουργίες της παραμονής των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Ανάμεσά τους και ο Μάρκος Σπυρόπουλος, ο ελληνικής καταγωγής τενόρος που πριν από δύο χρόνια βρέθηκε με σχεδόν μαγικό τρόπο στην προσωπική χορωδία του Πάπα, την παλαιότερη εκκλησιαστική χορωδία του κόσμου. «Ακόμη υπάρχουν στιγμές που νιώθω πως όλο αυτό είναι ένα παραμύθι!» μου είπε όταν καθίσαμε σε καφέ στην είσοδο του Βατικανού.

Εχοντας σπουδάσει μουσική και όπερα στην Αγγλία, αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του στις μεγάλες όπερες της Ιταλίας. Σε κάποια οντισιόν τού πρότειναν να μιλήσει με τον μαέστρο του Βατικανού. «Το πρώτο ραντεβού πήγε καλά και μου ζήτησε να μπω στην πρόβα που μόλις ξεκινούσε. Την ώρα που έφευγα μου είπε στα “πεταχτά” να ξαναπάω για τα Χριστούγεννα. Επέστρεψα στην Αγγλία, χωρίς να ξέρω εάν πραγματικά το εννοούσε».

Χωρίς σταθερή δουλειά στο αντικείμενό του, εργαζόταν εκείνο το διάστημα στο πολυκατάστημα Harrod’s και τα βράδια προσέφερε επί σκηνής ανθοδέσμες στους πρωταγωνιστές της όπερας του Λονδίνου. «Σκεφτόμουν συνεχώς αυτήν τη φοβερή ευκαιρία και ήμουν σε αναμμένα κάρβουνα. Τελικά βρήκα το κουράγιο να τον ξαναενοχλήσω». «Ισχύει η πρόταση;» έγραψε στον μαέστρο. «Βεβαίως», του απήντησε εκείνος και ο Σπυρόπουλος πήρε την επόμενη πτήση για Ρώμη. Συμμετείχε σε δύο πρόβες και του ανακοίνωσαν πως θα έπαιρνε μέρος στη χριστουγεννιάτικη λειτουργία. «Τρεις ράφτες μού πήραν τα μέτρα για τα ρούχα που θα φορούσα εκείνο το βράδυ. Δεν μπορούσα να πιστέψω πως τη μια στιγμή πουλούσα αρώματα στα Harrod’s και ξαφνικά βρέθηκα στο πλευρό του Πάπα, να τραγουδάω μπροστά σε 25.000 κόσμο και σε απευθείας μετάδοση σε όλη την υφήλιο».

Ο Μάρκος Σπυρόπουλος μπορεί να μη μιλάει ελληνικά, παρά μόνο κάποιες σκόρπιες λέξεις αλλά μεγάλωσε με τις... ελληνικές ιστορίες της οικογένειας: ιστορίες για τον προπάππου του από τον Βόλο, ένα από τα πρώτα στελέχη της «Παπαστράτος», υπεύθυνος για τις εξαγωγές στην Αγγλία με πελάτες τη βασιλική οικογένεια· τα ξέγνοιαστα καλοκαίρια της οικογένειάς του πριν από την τουρκική εισβολή στα κτήματα του άλλου παππού στην Κερύνεια της Κύπρου.

Η γιαγιά και ο παππούς του γνωρίστηκαν και ερωτεύθηκαν στην ελληνική συνοικία του Λονδίνου, όπου είχαν μεταναστεύσει με τις οικογένειές τους τη δεκαετία του ’20. Στην Αγία Σοφία του Bayswater παντρεύθηκαν, εκεί βάπτισαν τον γιο τους, στην ίδια εκκλησία βαπτίστηκε και ο εγγονός τους Μάρκος, χριστιανός ορθόδοξος.

Ο ίδιος δεν είχε ποτέ ιδιαίτερη σχέση με την εκκλησία (βαπτίστηκε και καθολικός από τη μητέρα του), τα τελευταία δύο χρόνια, όμως, έχοντας βρεθεί στην Εδρα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, έχει αλλάξει. «Θα σας φανεί περίεργο αλλά ακόμη και την Ελλάδα την έχω νιώσει πιο κοντά μου εδώ: στη λειτουργία που πάντα ξεκινάει με το “Κύριε ελέησον”, στον χριστιανό ορθόδοξο παπά που παρίσταται σε κάθε αγιοποίηση ή στα αμέτρητα γλυπτά που έχουν φιλοτεχνηθεί από Ελληνες.»

Με ξεναγεί στον ναό γεμάτος ενθουσιασμό. Ξέρει πλέον κάθε γωνιά: το μυστικό ξύλινο ασανσέρ (το παλαιότερο της Ιταλίας που συνδέει τον ναό με την Καπέλα Σιστίνα), την περίπλοκη εγκατάσταση ήχου που έγινε πρόσφατα για να θυμίζει η ακουστική του τεράστιου ναού αυτήν της Καπέλα Σιστίνα ή τα «αυτόγραφα» που χαράζουν με σουγιά σε έναν τοίχο οι μουσικοί της χορωδίας. Οταν φθάνουμε μπροστά στην «Πιετά» του Μιχαήλ Αγγελου, κοντοστέκεται. «Εδώ ακριβώς μου είπε να σταθώ την Πρωτοχρονιά του ’15 ο μαέστρος. Ξαφνικά άνοιξε η κουρτίνα και εμφανίστηκε ο... άνδρας στα λευκά. Τα έχασα, δεν είχα ιδέα ποιο ήταν το πρωτόκολλο, έπρεπε να του φιλήσω τα χέρια; Τα πόδια;». Ο Πάπας, γεμάτος ενθουσιασμό, τον καλωσόρισε: «Ηρθες από το Λονδίνο; Και θα τραγουδάς μαζί μας; Αυτό είναι φανταστικό!».

Μπορεί να μην του μιλάει συχνά, αλλά, όντας στο πλευρό του σε κάθε επίσημη εμφάνιση, νιώθει πλέον σαν να τον γνωρίζει: «Δεν θέλει να στέκεται στο μπαλκόνι αλλά να βρίσκεται στην πλατεία ανάμεσα στον κόσμο. Εχει απίστευτη ενσυναίσθηση. Το βλέπεις στα μικρά πράγματα, στο πώς θα γονατίσει για να μιλήσει σε ένα παιδί σε αναπηρική καρέκλα, το πώς ακούει και δίνει χρόνο στον απλό κόσμο».

Οταν διασχίζουμε την πλατεία του Αγίου Πέτρου μου δείχνει τη σκεπή ενός σκουρόχρωμου κτιρίου. «Εκεί είναι το νέο διαμέρισμα του Πάπα, είναι σαν δωμάτιο τριάστερου ξενοδοχείου. Εκεί μετακόμισε πρόσφατα αφήνοντας πίσω ένα πολυτελές διαμέρισμα».

Το μικρότερο κράτος

Πίσω από τις επιβλητικές πύλες που φρουρούν οι Ελβετοί με τις πολύχρωμες στολές εκτείνεται το μικρότερο κράτος του κόσμου. Εκεί μένουν σήμερα περίπου 800 άτομα. Εκτός από τις κατοικίες τους και τα διοικητικά γραφεία, υπάρχουν σούπερ μάρκετ, εστιατόρια, βενζινάδικο, ελικοδρόμιο, φαρμακείο, ταχυδρομείο, ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός σταθμός, αλλά και ένα εμπορικό κατάστημα «όπου συχνάζουν Αμερικανοί ιερείς για να αγοράσουν Gucci γυαλιά», λέει ο κ. Σπυρόπουλος γελώντας.

Θα είναι η τρίτη αλλαγή του χρόνου που κάνει με τον Πάπα, ο οποίος και φέτος του έκανε δώρο το παραδοσιακό πανετόνε και ένα μπουκάλι προσέκο. «Το βράδυ της παραμονής συμμετέχουμε στη λειτουργία, μετά ύπνος για δύο ώρες –πράγμα δύσκολο λόγω υπερέντασης αλλά και των πυροτεχνημάτων– και μετά πάλι εδώ τα ξημερώματα για την πρωινή λειτουργία. Είναι εξοντωτικό, αλλά δεν θα το άλλαζα», μου λέει όταν με αποχαιρετάει για να επιστρέψει στην πρόβα. Πάνω από 25.000 άτομα είναι προγραμματισμένο να συγκεντρωθούν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου για να παρακολουθήσουν τη λειτουργία στην οποία θα τραγουδήσει...

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ

Έντυπη

Η Καθημερινή