Ο κινηματογραφικός πόλεμος για τους Αρμενίους και ο ρόλος του υιού Ερντογάν

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΘΡΙΛΕΡ ΣΤΙΣ ΣΚΟΤΕΙΝΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ

Δύο μεγαλόπνοα έπη που διαδραματίζονται την περίοδο της γενοκτονίας των Αρμενίων στην Τουρκία πριν και μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ταινίες που υπόσχονται δυνατή συγκίνηση διαμέσου μιας δραματικής ιστορίας αγάπης δοσμένης μέσα από ένα ερωτικό τρίγωνο με πρωταγωνιστές γνωστά ονόματα του αμερικανικού σινεμά.

Οι συντελεστές της αμερικανικής παραγωγής «Η υπόσχεση», με πρωταγωνιστή τον Κρίστιαν Μπέιλ, υποψιάζονται όχι μόνο ότι ο «Οθωμανός υπολοχαγός» γυρίστηκε για να κοντράρει τη ταινία τους αντιγράφοντας στο σύνολο το δικό τους μοτίβο και στυλ, αλλά και ότι σε αυτήν εμπλέκεται ο 35χρονος γιος του Τούρκου προέδρου, ο Μπιλάλ Ερντογάν (κέντρο).

Στις επιδιώξεις των εν λόγω κινηματογραφικών παραγωγών, της αμερικανικής «The promise» («Η υπόσχεση») και της αμερικανοτουρκικής «The Ottoman lieutenant» («Ο Οθωμανός υπολοχαγός») και κυρίως στο ποιος ενδέχεται να είναι ο ρόλος του γιου του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην όλη προώθηση της τουρκικής προπαγάνδας αναφορικά με τη δεύτερη που αρνείται ότι υπήρξε η γενοκτονία των Αρμενίων, στέκεται εκτενές δημοσίευμα του αμερικανικού εβδομαδιαίου περιοδικού «The Hollywood Reporter», κορυφαίου εντύπου στον χώρο της βιομηχανίας του θεάματος.

Το ρεπορτάζ των Αλεξ Ρίντμαν και Μία Γκαλούπο ανιχνεύει την κόντρα των δύο ταινιών με αιχμή του δόρατος την απόλυτη παραποίηση της Ιστορίας από την αμερικανοτουρκική «The Ottoman lieutenant», που αρνείται τη γενοκτονία των Αρμενίων για προπαγανδιστικούς λόγους (όπως είχε γράψει και το «Εθνος της Κυριακής» στο δημοσίευμα «Σάλος για την τουρκική προπαγάνδα made in Hollywood»), σε πλήρη αντίθεση με την αμερικανική, η οποία ρίχνει μάλιστα και ευθύνες στην απέναντι πλευρά (ο Τούρκος υπολοχαγός πρωταγωνιστής, τον οποίο υποδύεται ο Μίσιελ Χούισμαν, φτάνει στο σημείο να ρισκάρει τη ζωή του για να σώσει Αρμένιους χωρικούς!). Κόστους 100 εκατ. δολαρίων και διακαής πόθος του μακαρίτη Κερκ Κερκόριαν, του δισεκατομμυριούχου ιδιοκτήτη του στούντιο της MGM που στάθηκε μέγας ευεργέτης της Αρμενίας έχοντας μεγαλώσει στην Αμερική από Αρμένιους γονείς μετανάστες, το επικό δράμα του Τέρι Τζορτζ «Η υπόσχεση», με πρωταγωνιστές τους Κρίστιαν Μπέιλ, Οσκαρ Αϊζακ και Σαρλότ Λε Μπον, γυρίστηκε σε Μάλτα, Πορτογαλία και Ισπανία. Ρίχνοντας ολοσχερώς το φταίξιμο στην οθωμανική κυβέρνηση για την εξόντωση 1,5 εκατ. ανθρώπων, η ταινία προγραμματίστηκε να βγει στις αμερικανικές αίθουσες στις 21 Απριλίου, ώστε να συμπέσει με την 102η μαύρη επέτειο της Γενοκτονίας στις 24 Απριλίου. Απέτυχε, όμως, παταγωδώς. Και τζίραρε μόλις 4 εκατ. δολάρια στο πρώτο της τριήμερο. Δεν άρεσε ή της έβαλαν τρικλοποδιά;

Παρασκήνιο

Ρεπορτάζ στα αμερικανικά μέσα κάνουν αναφορές στο πώς η ταινία κατέληξε περίγελος στο imdb, τη μεγαλύτερη βάση κινηματογραφικών δεδομένων παγκοσμίως, πέφτοντας θύμα των τουρκικών trolls σε συγκεκριμένα φόρουμ και λαμβάνοντας σχεδόν αμέσως, μετά την πρεμιέρα της στο φεστιβάλ του Τορόντο τον Σεπτέμβριο του 2016, ένα αστεράκι στα πέντε, ως αξιολόγηση στη σελίδα της στο site.

Σε δηλώσεις τους στο «Hollywood Reporter», που έγιναν πριν από την έξοδο της ταινίας στις αίθουσες, οι συντελεστές της αμερικανικής παραγωγής υποψιάζονται όχι μόνο ότι ο «Οθωμανός υπολοχαγός» γυρίστηκε για να κοντράρει τη δικιά τους ταινία αντιγράφοντας στο σύνολο το δικό τους μοτίβο και στυλ, αλλά και ότι σε αυτήν εμπλέκεται ο 35χρονος γιος του Τούρκου προέδρου, ο Μπιλάλ Ερντογάν.

Τουλάχιστον αυτό πιστεύουν κάποιοι από τους παραγωγούς. Οπως ο Μάικ Μένταβοϊ και η Κάρλα Γκαραπεντιάν, υπάλληλος επίσης του μη κερδοσκοπικού Ιδρύματος Κινηματογράφου της Αρμενίας. Ο Μπιλάλ Ερντογάν φαίνεται ότι συνδέεται επιχειρηματικά εκτός της κινηματογραφικής βιομηχανίας με τον Γιουσούφ Εσενκάλ, ιδρυτή της Eastern Sunrise Film που είναι πίσω από τον «Οθωμανό υπολοχαγό».

Ταυτόχρονα, ο Τούρκος παραγωγός συνηθίζει να υποβαθμίζει στις σειρές παραγωγής του τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες της τουρκικής ιστορίας, όπως, για παράδειγμα, στη σειρά εποχής «Payitaht Abdulhamid», που αφηγείται τη ζωή του τελευταίου σουλτάνου της Τουρκίας, του Αμπντουλχαμίντ Β', γνωστού και ως «Κόκκινου Σουλτάνου», εξαιτίας των χιλιάδων Αρμενίων που σφαγίασε στα τέλη του 19ου αιώνα, πριν από τη Γενοκτονία που άρχισε το 1915.

Αν και δεν είναι ξεκάθαρο ποια ήταν η εμπλοκή του Μπιλάλ Ερντογάν στην τουρκική παραγωγή, η οποία πρέπει να σημειώσουμε ότι «θάφτηκε» από το σύνολο της κριτικής εξαιτίας της προπαγανδιστικής της στάσης και ολοκλήρωσε την έξοδό της στις αίθουσες των ΗΠΑ με μόλις 241 χιλιάδες δολάρια εισπράξεις σε δύο βδομάδες (10-23 Μαρτίου), ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο ταινίες, ειδικά ως προς τις ημερομηνίες εξόδου τους, κράτησε λυσσαλέα. Οταν ψιθυριζόταν η έξοδος της «Υπόσχεσης» τον Δεκέμβριο, παρόμοια ημερομηνία συζητιόταν και για τον «Οθωμανό υπολοχαγό». Οταν ανακοινώθηκε επίσημα η πρεμιέρα του τελευταίου στις 21 Απριλίου, ο «Υπολοχαγός» μεταφέρθηκε νωρίτερα, στις 10 Μαρτίου. Οι επαναλαμβανόμενες κρούσεις των δημοσιογράφων του «Hollywood Reporter» για σχολιασμό της υπόθεσης τόσο από το επιτελείο του Μπιλάλ Ερντογάν όσο και από την πλευρά της τουρκικής παραγωγής έπεσαν στο κενό.

Παραποίηση της ιστορίας

Ασχετα από την ανάμειξη της προεδρικής οικογένειας της Τουρκίας, η κόντρα των δύο ταινιών στο πλαίσιο της αφήγησης μίας τεκμηριωμένης ιστορικά τραγωδίας του 20ού αιώνα από δύο διαφορετικά έργα τέχνης, παραμένει, διαμορφώνοντας την άποψη ότι η Γενοκτονία των Αρμενίων είναι υπό συζήτηση και, ακόμα χειρότερα, μπορεί να μην έγινε ποτέ.

ΑΝΤΑ ΔΑΛΙΑΚΑ

adaliaka@pegasus.gr

ΕΘΝΟΣ