Θέατρο: Γιάννη Τσίρου, «Άγριος Σπόρος» - Κριτική Νίκου Μπατσικανή*

Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη

Καλλιτεχνική διεύθυνση - Σκηνικά: Γιώργος Χατζηνικολάου

Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος

Μουσική: Στέλιος Γιαννουλάκης

Φωτογραφίες: Δημήτρης Στουπάκης

Βοηθός σκηνοθέτη: Περίκλεια Χονδροπούλου

Video-trailer: Σταύρος Συμεωνίδης

Διανομή: Στάθης Σταμουλακάτος, Ντάνη Γιαννακοπούλου, Ηλίας Βαλάσης

Η υπόθεση διαδραματίζεται σε μια ερημική ακρογιαλιά. Εκεί ο Σταύρος έχει στημένες τις παράνομες επιχειρήσεις του: καντίνα που τη δουλεύει ο ίδιος, με τη μοναχοκόρη του, Χαρούλα, ενώ στην κοντινή ρεματιά διατηρεί χοιροστάσιο, έξω από το παρακείμενο χωριό, μα δίπλα σε κάποια εξοχικά. Δίχως άδειες και τα δυο, αλλά εν γνώσει της δημοτικής αρχής και της αστυνομίας, και παρά την ενόχληση κάποιων περιοίκων, από τη δυσοσμία και τις στριγκλιές των σφαγίων. Η σύζυγος λείπει στην Αθήνα, έχοντας άλλες απόψεις για το πώς θα επιβίωνε η οικογένεια, ενώ ο Σταύρος προσπαθεί για το μεροκάματο, πνιγμένος στα χρέη. Ως σύγχρονος νεοέλληνας, έχει την νοοτροπία και τον χαρακτήρα -συνεπώς και τον τρόπο- να τα καταφέρνει. Ο Τάκης, συγχωριανός, γνωστός του από παιδί και τσιμπημένος με τη νεαρή κοπέλα, είναι ο αστυνομικός που επιβλέπει την περιοχή, ανεχόμενος τις παρανομίες του συντοπίτη του. Όλα «βαίνουν καλώς» έστω και δύσκολα, μέχρι που η εξαφάνιση ενός νεαρού γερμανού τουρίστα, που πέρασε μερικές μέρες στην ακτή, τρώγοντας και πίνοντας στην καντίνα, θα ανατρέψει τα πάντα. Οι υποψίες όλων θα πέσουν πάνω στον άξεστο και ζόρικο Σταύρο, και ο κλοιός γύρω του θα στενέψει, από τη στιγμή που καταφτάνουν στην περιοχή ειδικοί γερμανοί ερευνητές κι αρχίζουν οι ανακρίσεις. Τότε, τα ευτράπελα που εναλλάσσονται με τις δύσκολες καταστάσεις του έργου -λόγω της ιδιομορφίας του Σταύρου αλλά και των συνθηκών- θα λάβουν τέλος και τα πράγματα θα γίνουν πολύ σοβαρά.

Τα πιο πάνω, όμως, αποτελούν μόνο το σκηνικό, πάνω στο οποίο ο συγγραφέας Γιάννης Τσίρος ξετυλίγει τη σύγκρουση δυο αντίθετων κόσμων, έχοντας συγγράψει ένα κοινωνικό δράμα υψηλού επιπέδου, σε μια μεγάλη αντιπαράθεση. Από τη μια ο πανούργος έλληνας που αυτοσχεδιάζει και παρανομεί, προσπαθώντας να επιβιώσει στα χρόνια της κρίσης, και από την άλλη οι πάμπλουτοι γερμανοί γονείς του εξαφανισμένου, που αντιμετωπίζουν τα πάντα με οργάνωση και διαθέτοντας πολύ χρήμα. Η σπουδαιότητα του κειμένου εντοπίζεται σε ακόμα πιο πολύτιμα στοιχεία που διαθέτει. Η παρατεταμένη και συνεχώς αυξανόμενη δραματική ένταση είναι στηριγμένη στο «φαίνεσθαι», δίχως, στο τέλος, να αποδειχτούν αληθινές οι βάσιμες υποψίες περί δολοφονίας του επισκέπτη, από τον Σταύρο. Πρόκειται για σύγχρονο «έτσι είναι αν έτσι νομίζετε», που λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο μέχρι λίγο πριν το τέλος, «παίζοντας» με τα νεύρα και το μυαλό των θεατών, που, έτσι, «οδηγούνται» σε λανθασμένο μονοπάτι κι «εγκλωβίζονται» σε αυτήν την ιδέα, καθώς εναρμονίζονται με την άποψη των αρχών -βάσει της υπόθεσης του έργου- ότι η ενοχή θα βαρύνει τον Σταύρο, κάτι που δεν συμβαίνει, τελικά. Μετά τις εξονυχιστικές έρευνες, τίποτα δεν αποδεικνύεται σε βάρος του, αλλά ούτε άλλη εξήγηση δίδεται, αφήνοντας ανοιχτή την κατάληξη του νεαρού. Οι μόνες συνέπειες για τον υποτιθέμενο δράστη είναι η κατεδάφιση της καντίνας και το κλείσιμο του χοιροστασίου, αποφάσεις που πάρθηκαν υπό τη σκέψη ότι όλα στρέφονταν εναντίον του ιδιοκτήτη τους. Η φυγή από την περιοχή είναι αναγκαστική για τον κεντρικό ήρωα, ο οποίος θα προσπαθήσει να ριζώσει κάπου αλλού, σαν τον άγριο σπόρο που μεταφέρει ο άνεμος παντού. Φυσιολογική συνέπεια. Ο Έλληνας πρέπει -και μπορεί- να επιβιώσει οπουδήποτε χρειαστεί να το κάνει και κάτω από τις οποιεσδήποτε συνθήκες. Επιβάλλεται. Η σύγκρουση έλαβε χώρα, μα δίχως να περάσει η λαθεμένη εντύπωση των «στυγνών και άτεγκτων» διαχειριστών της υπόθεσης, με δικαίωση του υποτιθέμενου δράστη, αλλά και ερείπια στο «πεδίο της μάχης», πέραν του ψυχικού κόστους και της ταλαιπωρίας του κυρίως υπόπτου.

Η σκηνοθέτιδα της παράστασης, Ελένη Σκότη, ευτύχησε στην επιλογή ενός τέτοιου έργου, το οποίο αξιοποίησε με τον καλύτερον τρόπο, με τη βοήθεια της Περίκλειας Χονδροπούλου κι έχοντας και άλλους άξιους συνεργάτες. Οι τρεις ηθοποιοί ερμήνευσαν άριστα τους -ιδιαιτέρων αξιώσεων- ρόλους τους, με το βάρος να πέφτει στον πολύ χαρακτηριστικό ήρωα Σταύρο, τον οποίον επωμίσθηκε ο Στάθης Σταμουλακάτος, δίνοντας ατόφιον τον τύπο του σύγχρονου νεοέλληνα. Εξαίρετοι υπήρξαν τόσο η Ντάνη Γιαννακοπούλου ως κόρη, όσο και ο Ηλίας Βαλάσης στον ρόλο του αστυνομικού. Ήταν τόσο πειστικοί όλοι τους, που το κοινό βίωνε όχι μόνο όσα διαδραματιζόντουσαν επί σκηνής αλλά και την «αθέατη όψη» της παράστασης, με τα γεγονότα που λάμβαναν χώρα στην ακτή, όπου οι έρευνες από ξένους και ντόπιους ειδικούς μα και κάποιους αυτόπτες μάρτυρες διαφόρων συμβάντων. Το λειτουργικό σκηνικό που έστησε ο Γιώργος Χατζηνικολάου και οι πετυχημένοι φωτισμοί του Αντώνη Παναγιωτόπουλου συνέβαλαν στο ωραίο αποτέλεσμα. Εξίσου, η επιλογές της μουσικής του Στέλιου Γιαννουλάκη, αφενός με το γνωστό τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη «Σαν απόκληρος γυρίζω», κομμάτι που παρέπεμπε στον γερμανό τουρίστα αλλά και τον υποχρεωμένο να ξεριζωθεί έλληνα καντινιέρη, κι αφετέρου με τα Ηπειρώτικα κομμάτια αλλά και τους κατάλληλους ήχους που ήταν απαραίτητοι στο κάθε σημείο της δράσης. Οι φωτογραφίες του Δημήτρη Στουπάκη και το Video-trailer του Σταύρου Συμεωνίδη βοήθησαν, επίσης. Το κοινό έφερε τους ερμηνευτές στη σκηνή πολλές φορές, με επαναλαμβανόμενα και δυνατά χειροκροτήματα και συνεχείς επευφημίες. Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε όλους, γεγονός που ήδη έχει συμβεί με τα ακόλουθα βραβεία και τις διακρίσεις, τα οποία απέσπασε το έργο, η παράσταση και οι συντελεστές της, που παίζεται για 2η χρονιά, με συνεχόμενα «sold out»:

Βραβεία Κοινού του Αθηνοράματος:

«Άγριος Σπόρος»: 3ο Βραβείο καλύτερης παράστασης. Ελένη Σκότη: 3ο Βραβείο Σκηνοθεσίας. Τάκης Σπυριδάκης: 1ο Βραβείο ανδρικής ερμηνείας.

Κορφιάτικα Βραβεία:

Γιάννης Τσίρος: Βραβείο νεοελληνικού έργου - βραβείο Νίκος Ζακόπουλος- για τη συγγραφή του έργου «Αγριος Σπόρος». Ντάνη Γιαννακοπούλου: Βραβείο γυναικείας ερμηνείας «Μαίρη Αρώνη».

Εύχομαι και σε άλλα, καθώς θεωρώ το κείμενο ιδιαίτερης και μεγάλης αξίας, όπως και την παράσταση αλλά και τις ερμηνείες.

«Επί Κολωνώ» Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94, Κολωνός. Τ/φ: 2105138067

Παραστάσεις έως 21 Μαΐου 2017

Απρίλιος 2017

*Νίκος Μπατσικανής, συγγραφέας, ποιητής, κριτικός

(Μέλος της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών & Μουσικών Κριτικών)