Παράνομη αφισοκόλληση - Μια διαχρονική γάγγραινα - Του Θάνου Τζήμερου

Ξεκινάω με ένα δωρεάν σεμινάριο σε κάποιους κατά δήλωσή τους νομικούς που αυτές τις μέρες διακινούν την απίθανη άποψη ότι το κατέβασμα αφισών του ΚΚΕ αποτελεί “αυτοδικία”. “Ποιος είσαι που θα πάρεις το νόμο στα χέρια σου;” με εγκαλούν. Φαίνεται ότι πήραν το πτυχίο στα χέρια τους κολλώντας αφίσες. Μόνο έτσι εξηγείται τέτοια άγνοια στοιχειωδών αρχών του Ποινικού Δικαίου. Για να τους προστατέψω από το να εκτίθενται, ειδικά όσους και όσες διεκδικούν πολιτικό ρόλο, ας μάθουμε μερικά πράγματα με τη μέθοδο βου και α, βα.

Ακόμα και το να πετάξεις τη γόπα στην άμμο είναι παράνομο. Ο νόμος (1650/1986, άρθρο 28 παράγραφος 1) τιμωρεί όποιον ρυπαίνει το περιβάλλον με φυλάκιση τριών μηνών έως δύο ετών και χρηματικό πρόστιμο. Αν τη στιγμή που κάποιος πάει να πετάξει τη γόπα ή τα σκουπίδια του, εσύ πέσεις πάνω του για να τον εμποδίσεις, αυτό είναι αυτοδικία. Αν μαζέψεις εσύ τη γόπα ή τα σκουπίδια αφού τα έχει πετάξει ο άλλος και τα ρίξεις στον κάδο απορριμμάτων δεν είναι αυτοδικία, ούτε αντιποίηση αρχής. Κάνεις, απλώς, εθελοντικά τη δουλειά του σκουπιδιάρη. Κατανοητόν;

Πάμε τώρα στην αφίσα. Ο νόμος (2946/2001και 1491/1984) απαγορεύει την αφισοκόλληση σε δημόσιο χώρο, χωρίς να υπάρχει άδεια. Και η άδεια δίδεται από τους δήμους ή τις κοινότητες για συγκεκριμένους χώρους και συγκεκριμένη διάρκεια αφισοκόλλησης. Όποιος επομένως κολλάει αφίσες χωρίς άδεια διαπράττει αδίκημα. Αν ένα όργανο της τάξης τον αντιληφθεί τη στιγμή της διάπραξης του αδικήματος τον συλλαμβάνει επί τόπου και τον πάει αυτόφωρο. (Αυτό συμβαίνει σε οποιαδήποτε σοβαρή χώρα. Στην Ελλάδα δεν συνέβη ποτέ.) Αν εσύ προσπαθήσεις τη στιγμή της αφισοκόλλησης να τον εμποδίσεις, τότε, ναι, αυτοδικείς. Η πράξη είναι παράνομη αλλά διώκεται μόνο με έγκληση. Πρέπει δηλαδή ο αφισοκολλητής να σου κάνει μήνυση και το δικαστήριο θα κρίνει αν θα τιμωρηθείς ή όχι διότι και η αυτοδικία, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, όταν διακυβεύεται υπέρτερο έννομο αγαθό, δεν τιμωρείται, αλλά δεν επεκτείνομαι γιατί αυτά είναι δύσκολες έννοιες για την περίπτωσή τους και δεν θέλω να κουράσω τις 5-6 εγκεφαλικές τους συνάψεις.

Τι γίνεται λοιπόν όταν ο αφισοκολλητής κάνει τη δουλειά του και φύγει; Η αφίσα του θεωρείται ρύπος, δηλαδή σκουπίδι, όπως η γόπα στην άμμο ή η σκουπιδοσακούλα στον δρόμο. Γι’ αυτό και ο σχετικός όρος είναι «αφισορρύπανση». Ο νόμος δεν ενδιαφέρεται για το περιεχόμενο ή την αισθητική της αφίσας, αλλά για αυτή ταύτη την αφίσα ως αντικείμενο. Δεν λέει «απαγορεύεται η επικόλληση αφισών σε δημόσιο χώρο, εκτός αν πρόκειται για του ΠΑΜΕ, της Ουνέσκο ή της Ορχήστρας των Χρωμάτων.» Ούτε αυτός που την κόλλησε έχει κάποιο ιδιοκτησιακή σχέση μαζί της που πρέπει να προστατευθεί. Είναι σαν να εγκαταλείπεις ένα αντικείμενό σου στον δρόμο. Εκτός του ότι τον ρυπαίνεις παύει να είναι δικό σου. Μπορεί να το πάρει ο καθένας. Την αποκόλληση των αφισών δεν την διενεργεί ο... εισαγγελέας ή έστω αστυνομικό όργανο αλλά συνεργείο καθαρισμού, είτε δημόσιο είτε ιδιωτικό. Όποιοσδήποτε λοιπόν ξεκολλάει αφίσες που βρίσκονται παρανόμως οπουδήποτε, οποιουδήποτε περιεχομένου δεν υποκαθιστά μια θεσμική αρχή, αλλά, ξαναλέω, κάνει τη δουλειά του σκουπιδιάρη, και μάλιστα τζάμπα.

Αλλά ακόμα κι αν δεχθούμε την ανυπόσταστη εκδοχή που θέλει τα κόμματα να είναι υπεράνω νόμου και να κολλούν αφίσες όπου γουστάρουν, κόμμα είναι το ΚΚΕ, κόμμα είναι και η «Δημιουργία, ξανά!» Και μάλιστα στο Περιφερειακό Συμβούλιο μπήκε με το 3% των ψήφων των πολιτών της Αττικής εκλέγοντας δύο συμβούλους. Γιατί μπορεί να εκφράζει τις πολιτικές του θέσεις το ΚΚΕ και όχι η «Δημιουργία, ξανά!»; Η δική μας όμως πολιτική θέση είναι υπέρ της καθαριότητας και της ευπρέπειας του δημόσιου χώρου. Και κατά της επικόλλησης αφισών, είτε διαφημίζουν κόμματα είτε οτιδήποτε άλλο. Δεν είναι δυνατόν όμως να γράψουμε σε αφίσα «Καθαροί τοίχοι χωρίς αφίσες» και να την κολλήσουμε στον τοίχο! Πολιτική πράξη, λοιπόν, αν επιμένετε στην ανοχή της κομματικής ασυδοσίας, είναι η επικόλληση αφισών του ΠΑΜΕ, πολιτική πράξη είναι και η αποκόλληση των αφισών του από τη «Δημιουργία, ξανά!».

Όμως η παράνομη αφισοκόλληση είναι μια βαθειά διαχρονική πληγή. Εκτός από το ότι υποβαθμίζει την αισθητική του χώρου στον οποίον ζούμε, κάνει και κάτι άλλο πολύ χειρότερο: δημιουργεί προϋποθέσεις τροχαίων δυστυχημάτων. Το μήνυμα σε κάθε δέντρο και σε κάθε κολώνα της ΔΕΗ προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή του οδηγού, έτσι δεν είναι; Πώς θα αντιδράσει ο οδηγός αν πεταχτεί ένα παιδί μπροστά του την ώρα που εκείνος κοιτάει τη φάτσα του πολιτικού, του τραγουδιστή, του τηλεοπτικού αστέρα ή το μήνυμα του ΠΑΜΕ;

Αλλά γιατί παρότι είναι και παράνομη και αντιαισθητική και επικίνδυνη ζει και βασιλεύει; Διότι την έχουν επιβάλει τα κόμματα! ΟΛΑ τα κόμματα που έχουν διεκδικήσει την ψήφο σου μέχρι σήμερα, εκτός από τη «Δημιουργία, ξανά!» έχουν τυπώσει κι έχουν επικολλήσει αφίσες τους σε δημόσιο χώρο, χωρίς άδεια. Έτσι ζούμε το ελληνικό παράδοξο: τα κόμματα διεκδικούν την ψήφο σου, προσπαθώντας να σε πείσουν ότι θα είναι εγγυητές του νόμου, με 100% παράνομο τρόπο! Υπάρχει μεγαλύτερη αντίφαση;

Τα κόμματα σέρνουν τον χορό, κι από κοντά πάνε διαφημιστές και διαφημιζόμενοι. Γιατί να πληρώσουν νόμιμους χώρους, αφού μπορούν να διαφημίζονται, παράνομα, τζάμπα; Άλλωστε και το πρόστιμο συμφέρει, σε περίπτωση, μία στο εκατομμύριο, που επιβληθεί! Είναι πολύ μικρότερο από το αν πλήρωνες νόμιμους υπαίθριους χώρους. Άσε που αν αρνηθείς να το πληρώσεις και πας στο δικαστήριο, μπορεί να σου το διαγράψει όπως έκανε το Διοικητικό Εφετείο με το πρόστιμο των 10.000 ευρώ που είχε επιβάλει ο Δήμος Θεσσαλονίκης στο ΚΚΕ για παράνομη αφισοκόλληση!

Έτσι ο καθένας κολλάει, κρεμάει ή γράφει οτιδήποτε οπουδήποτε. Ο ένας πάνω στις αφίσες του άλλου. Στον τοίχο σου, στην πόρτα σου ή στη τζαμαρία σου. Ουσιαστικά σε κάθε ελεύθερη επίπεδη επιφάνεια μετατρέποντας τον δημόσιο χώρο και το το εσωτερικό των δημοσίων κτηρίων σε μια απέραντη κουρελαρία. Χώρους που έχουν πληρωθεί και συντηρούνται από το υστέρημα του φορολογούμενου, τον οποίο κανένας δεν ρωτάει αν θέλει να ζει σε έναν θεσμοποιημένο σκουπιδότοπο. Κι όλα αυτά, την εποχή που ο καθένας έχει άπειρους τρόπους να διαδώσει το μήνυμα ή τις ιδέες του και μπορεί να το κάνει από τα social media με μηδέν κόστος και σε ελάχιστο χρόνο.

Πώς διορθώνεται αυτό; Όχι πάντως από όσους το προκαλούν και το εκμεταλλεύονται. Όταν ένα καινούργιο κόμμα μολονότι χρειάζεται προβολή, αποφασίζει να μην τυπώσει ούτε μία αφίσα και να μην λερώσει ούτε ένα τετραγωνικό εκατοστό δημόσιου χώρου, και επιπλέον τα μέλη του – όχι μόνο ο πρόεδρός του – κάνουν πράξη την αντίληψή τους για καθαρούς και ευπρεπείς δημόσιους χώρους, ίσως να δείχνουν τον μοναδικό δρόμο που οδηγεί σε πραγματική αλλαγή.

Market News