Κύμβαλα αλαλάζοντα: παρατηρήσεις για την αριστερή δημαρχία του Παρισιού - Της Σώτης Τριανταφύλλου

Πώς μεταμορφώνουμε μια δυναμική μητρόπολη σε παιδότοπο;

Αναδεικνύοντας αριστερή δημαρχία όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στο Παρίσι. Αν μάλιστα ο/η δήμαρχος είναι γκέι ή γυναίκα, καλύπτουμε και τα δικαιώματα των μειονοτήτων – όλα στη συσκευασία του ενός. Περιττό να επιχειρηματολογήσω περί του ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν επαρκεί για να ορίσει μια μειονότητα (υπό την έννοια ότι δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρει κανέναν) και ότι, προπάντων, οι γυναίκες είναι πλειονότητα, όχι μειονότητα: ουδείς με ακούει. Δεν πειράζει, πάμε παρακάτω.

Η αριστερή δημαρχία μεταμορφώνει λοιπόν το Παρίσι σε παιδότοπο. Χρησιμοποιώ τη λέξη «παιδότοπος» διότι νομίζω ότι την επινόησε το ΚΚΕ εννοώντας χώρους όπου παίζουν τα παιδιά των «λαϊκών οικογενειών» με διάφορα πλαστικά αντικείμενα και καραμούζες. Αυτός ακριβώς είναι ο στόχος της Ανν Ινταλγκό, της πιο σαχλής, αμόρφωτης και κυνικής δημάρχου που γνώρισε ποτέ η γαλλική πρωτεύουσα.

Ασχολούμαι σήμερα με την Ανν Ινταλγκό, αυτό το επιφανές στέλεχος της αριστερής πτέρυγας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, όχι διότι βλάπτει το Παρίσι αλλά κυρίως διότι η νοοτροπία και η πρακτική της στον δήμο δεν είναι μόνο παρισινό φαινόμενο: αποτελεί το πλαίσιο και τη μέθοδο των περισσότερων αριστερών δημαρχιών που έχουν μπερδέψει την οικολογία με την επιστροφή στο χωριό και τις αρμοδιότητες του δήμου με εκείνες των υπουργείων Προνοίας και Μετανάστευσης.

Τι κάνει η παρισινή δημαρχία – έχουμε και λέμε: Οργανώνει, ήδη από τo 2007, τις λεγόμενες “Paris-plages” σε ορισμένα σημεία στην όχθη του Σηκουάνα (μεταφέρονται τεράστιες ποσότητες άμμου για να δώσουν την εντύπωση της αμμώδους ακτής όπου Παριζιάνοι και περαστικοί κάνουν ηλιοθεραπεία και πίνουν κοκτέιλ)· δημιουργεί χώρους κολύμβησης στο ποτάμι (όπου συρρέουν πολυμελείς οικογένειες και κάνουν μπλουμ με μπουρκίνια)· προχωρεί σε αναπλάσεις σαν εκείνες που γλιτώσαμε παρά τρίχα στο κέντρο της Αθήνας, με πεζοδρομήσεις και, όπως είπα, με παιδότοπους. Η πλατεία République, ίσως επειδή είναι συμβολική για την αβασίλευτη δημοκρατία, έχει παραδοθεί στους skaters και στα παιδάκια που τσιρίζουν στις τραμπάλες και στις τσουλήθρες. Κοντολογίς, μοιάζει με άσεμνη μεγέθυνση της πλατείας του χωριού της κυρίας Ινταλγκό στην Ανδαλουσία ή με χλομό αντίγραφο της Ντίσνεϋλαντ (η οποία, ατυχώς, βρίσκεται στη Marne-la-Vallée· όχι και τόσο μακριά).

Το Παρίσι κινδυνεύει να εξομοιωθεί με μια σειρά άλλες μεγαλουπόλεις εφόσον οι δημαρχίες προβαίνουν στις ίδιες παρεμβάσεις και αναπλάσεις. Όμως, αυτό που κάνει τις πόλεις τόσο ελκυστικές είναι οι διαφορές τους, η προσωπικότητά τους, η ιδιαιτερότητά τους, η εσωτερική τους «φύση» που ορίζεται από την ιστορία και τη γεωγραφία. Το Παρίσι έχει, εκ φύσεως, τα εξής προβλήματα: πρώτον, οι υποδομές, οι βαθιές δομές, χρειάζονται διαρκή συντήρηση και αναβάθμιση· δεύτερον, οι υπηρεσίες καθαριότητας, ιδιαίτερα στις λαϊκές συνοικίες, χρειάζονται συστηματοποίηση και εντατικοποίηση μαζί με ενημέρωση και αστυνόμευση. Εξαιτίας των μεγάλων αριθμών που διέρχονται –τουρίστες, ταξιδιώτες από την ύπαιθρο, παροδικοί μετανάστες– δημιουργείται εικόνα ατημελησίας και βρωμιάς. Άλλωστε, πολλοί μη αυτόχθονες δεν γνωρίζουν τους σχετικούς κανόνες: πώς γίνεται η ανακύκλωση, τι επιτρέπεται, τι απαγορεύεται, ποιες είναι οι ποινές της παραβίασης του κάθε νόμου. Τρίτο πρόβλημα: η ρύπανση που αποτελεί τόσο το επίκεντρο της στρατηγικής του δήμου όσο και το κατ’ εξοχήν πεδίο του καιροσκοπισμού του. Η ρύπανση δεν περιορίζεται στην ατμόσφαιρα (υπάρχει σοβαρό πρόβλημα κονιορτού), αλλά επεκτείνεται στους τοίχους – όμως, τα γκραφίτι γίνονται τουριστική ατραξιόν και με 15 ευρώ μπορεί κανείς να ξεναγηθεί: οι αριστερές έμμονες ιδέες ως εμπόρευμα.

Το πρότυπο της αριστερής δημαρχίας είναι μια πόλη «γλυκιά», χαριτωμένη, ανοιχτή σε όλους, φιλόξενη, πολιτικώς ορθή, με πολλά παρτέρια και άλλες τόσες μαντζουράνες. Το στοίχημα της αριστεράς δεν είναι ο δυναμισμός και η δημιουργικότητα· είναι η ηλιοθεραπεία (προσεχώς μαζί με την άμμο θα μας υποσχεθεί ότι θα φέρει και λιακάδα), το χάζι, ο αργός ρυθμός της επαρχίας. Αυτά ακριβώς θεωρούνται το φάρμακο για τη ρύπανση. Αλλά προπάντων, οι αριστερές δημαρχίες, όπως αυτή του Παρισιού, καθώς έχουν καθηλωθεί στο πνεύμα της δεκαετίας του 1960 (στην πραγματικότητα, στο πνεύμα του 19ου αιώνα), εμφορούνται από τον ουτοπισμό της κατάργησης του αυτοκινήτου και της ολικής πρασινοποίησης· στην ουσία, από τον βολονταρισμό της αλλοίωσης του αστικού χαρακτήρα, της αστικής μορφής.

Ακούγεται ενδιαφέρον αλλά δεν είναι. Είναι απάτη. Οι πεζοδρομήσεις απονεκρώνουν τους χώρους και δημιουργούν κυκλοφοριακή συμφόρηση στους δρόμους που δεν έχουν πεζοδρομηθεί. Ο μοναδικός τρόπος να αποθαρρυνθεί η χρήση του ΙΧ είναι οι δημόσιες συγκοινωνίες· οι πεζόδρομοι απλώς δυσκολεύουν τη ζωή των πολιτών που οδηγούν αυτοκίνητο καθώς και τη ζωή των επιβατών των λεωφορείων (που είναι οι φτωχότεροι). Η ταχύτητα των δημοσίων μέσων μεταφοράς μειώνεται, οι θέσεις πάρκινγκ, αν και δεν είναι ποτέ δωρεάν, σπανίζουν (με αποτέλεσμα αύξηση της παραβατικότητας), ενώ συγχρόνως τα μποτιλιαρίσματα επιδεινώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση·  τα ασθενοφόρα, τα φορτηγά και τα οχήματα της πυροσβεστικής αναγκάζονται να κάνουν ειδικές διαδρομές· επικρατεί ατμόσφαιρα Καπερναούμ. (Για το πώς κινούνται τα περιπολικά δεν ενδιαφερόμαστε, είμαστε αριστεροί.) Πράγματι, οι πεζόδρομοι αρέσουν στους τουρίστες: αναρωτιέμαι συχνά αν η δημαρχία του Παρισιού ενδιαφέρεται περισσότερο για τους τουρίστες από ό,τι για τους καθημερινούς χρήστες της πόλης. Μια ένδειξη είναι ότι τα διώροφα κόκκινα λεωφορεία λονδρέζικου τύπου πληθαίνουν χωρίς να προσφέρουν ούτε κέρδος στους Παριζιάνους, ούτε γνωριμία της πόλης στους τουρίστες. Και εκτός αυτού είναι, θα συμφωνήσουμε όλοι, ρύπανση οπτικού τύπου.

Οι αριστερές δημαρχίες ενθουσιάζονται μπροστά στο couleur locale ιδιαίτερα αν θυμίζει τον Τρίτο Κόσμο. Γειτονιές με σκουπίδια, μπούρκες και παζάρια φτηνών αντικειμένων θεωρούνται «ενδιαφέρουσες», δονούμενες: η ποιότητα ζωής των κατοίκων κρίνεται από τα χρώματα, όχι από την ελλιπή στέγαση ή από το ποια φρικαλεότητα μπορεί να συμβαίνει στον ιδιωτικό χώρο. Οπωσδήποτε ο ιδιωτικός χώρος δεν είναι δουλειά της δημαρχίας, αν και στην πραγματικότητα βάζει κι εκεί το χεράκι της: οργανώνει φιέστες υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι οποίες είναι, στην ουσία, εναντίον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά περιέργως, υπέρ των καλών αισθημάτων.

Η Ανν Ινταλγκό, όπως πολλοί δήμαρχοι (αριστεροί και δεξιοί), είναι τελετάρχης: βλέπει το Παρίσι σαν τελετή, όχι σαν γιορτή. Ακόμα και η προοπτική των Ολυμπιακών Αγώνων γίνεται ευκαιρία για αλαζονικές και μικροκομματικές τελετουργίες. Αν και από πολλές απόψεις η εν λόγω προοπτική είναι άδικη, η σοσιαλίστρια Ανν Ινταλγκό δεν νοιάζεται για το αν οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα ήταν μια ευκαιρία ανάπτυξης σε μια πόλη αναδυόμενης οικονομίας που έχει ανάγκη από εξωτερική βοήθεια. (Σκέφτομαι πως η Ολυμπιακή Επιτροπή θα μπορούσε να βοηθήσει μια πόλη του Τρίτου Κόσμου που θα ωφελούνταν με διεθνή οικονομική βοήθεια για υποδομές και αναβάθμιση. Ψιλά γράμματα αυτά.)

Προσθέτω μερικά ακόμα προβληματάκια της αριστερής μας δημαρχίας: εξαιτίας της μανιώδους πολιτικής ορθότητας, ορισμένες συνοικίες –όπως η La Chapelle – υποβαθμίζονται· πλην όμως, τα προβλήματά τους θεωρούνται μέρος του couleur locale· ο δημοσιοϋπαλληλισμός στις δημοτικές υπηρεσίες φτάνει σε φαιδρό σημείο (δημοτικές πισίνες κλείνουν το μεσημέρι για να γευματίσουν οι ναυαγοσώστες και να πιουν ένα-δυο ποτηράκια: επιστρέφουν στο πόστο τους στο τσακίρ κέφι)· η ευνοιοκρατία, αν και χρόνια κατάσταση, αλλάζει μορφή: στο πλαίσιο της ποσόστωσης των μειονοτήτων, το περιβάλλον της δημαρχίας δεν περιέχει λευκούς άνδρες. Παρά τον υποτιθέμενο υπερκομματικό χαρακτήρα της δημαρχίας, παρατηρείται καταιγισμός αντιδεξιών σχολίων και δηλώσεων τύπου Eat the Rich· τέλος, η ανικανότητα μπροστά στην εγκληματικότητα συνοδεύεται από πομπώδεις αναγγελίες περί ανθρωπισμού, επιείκειας, πολυπολιτισμικότητας, δικαιώματος στην τεμπελιά και Παρισιού-ανοιχτής αγκαλιάς (κύμβαλα αλαλάζοντα). Τα ίδια λέει και ο Σαντίκ Καν για το Λονδίνο· οι πόλεις ωστόσο, ιδιαίτερα οι μητροπόλεις, επιδεικνύουν κάποια αυτονομία· γράφουν, τρόπον τινά, την ιστορία τους μοναχές τους.

Η αριστερή δημαρχία πιστεύει στα σύμβολα· δεν κατανοεί το genius loci της κάθε πόλης· ούτε κατέχει ιδιαίτερες γνώσεις για τον χώρο και τη διαχείρισή του. Ο αριστερός βολονταρισμός που ίσως κάποτε ήταν ώθηση προόδου, σήμερα είναι οπισθοδρόμηση.

Athens Voice