12/9/1948: H πρώτη αεροπειρατεία στην Ελλάδα - Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Αεροπειρατεία από 6 της ΟΚΝΕ με… σουγιάδες!

Ήταν η πρώτη στα ελληνικά χρονικά, κατέλαβαν το αεροπλάνο εν πτήσει  και το οδήγησαν  στα Σκόπια

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr

Φωτο: Το αεροπλάνο της ΤΑΕ  στη Θεσσαλονίκη μετά την αεροπειρατεία, στη μέση ο κυβερνήτης Αθ. Ηγουμενάκης

Ενώ ο εμφύλιος πόλεμος  μαίνεται  το 1948 στα Ηπειρωτικά βουνά και κυρίως στην Μουργκάνα, ξαφνικά ένα απρόσμενο γεγονός στην Αθήνα, τράβηξε  την προσοχή όλων από τα πεδία της μάχης. Ηταν 12 Σεπτεμβρίου1948  όταν 6 νεαροί  Επονίτες- Οκνίτες (Κομμουνιστές) πραγματοποίησαν την πρώτη αεροπειρατεία στην Ελλάδα. Υποχρέωσαν το πλήρωμα  αεροπλάνου της εταιρίας ΤΑΕ, μόλις απογειώθηκε από την Αθήνα με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη, ν’ αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί στην Γιουγκοσλαβία.

Οι έξι νέοι ήταν: Αλέξανδρος Κουφουδάκης 23 ετών, Χαράλαμπος Κουφουδάκης 21, Σπύρος Χελμιάδης, 19, Αχιλλέας Κελτεμλίδης, 19, Γεώργιος Κέλλας 17, Αντώνης  Βογιάζος 18 ετών, όλοι μέλη της ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης, που κατέβηκαν στην Αθήνα για να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο.

Φωτο: Οι 6 αεροπειρατές

Αυτό ήταν το πρόσχημα και άλλο το σχέδιο τους. Τους στρατολόγησε  ο αρχηγός της ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης  Αθ. Μιχαλόπουλος, με σκοπό, κατά το βούλευμα «να μεταβούν με αεροπλάνο εις Γιουγκοσλαβίαν δια να ενταχθούν εις συμμορίας, εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος και ενσωματωθούν στις ανταρτικές  ομάδες». Τους προετοίμαζε ο  επονίτης  Καλόξυλος, που σκοτώθηκε στη Θεσσαλονίκη, από πρόωρη  έκρηξη βόμβας  που κρατούσε στα χέρια του...

Οι έξι νεαροί, αφού έμειναν αρκετές μέρες στην Αθήνα, εφάρμοσαν το σχέδιο που κατέστρωσαν. Έβγαλαν εισιτήρια, επιβιβάστηκαν μεμονωμένα για να μην δώσουν στόχο, στο αεροπλάνο στη 1:30΄ το μεσημέρι της 12-9-1948, για Θεσσαλονίκη. Όταν τα αεροπλάνο DC-3 Ντακότα, με κυβερνήτη τον Αθανάσιο Ηγουμενάκη, 3 μέλη του πληρώματος και 17 επιβάτες, απογειώθηκε από το Χασάνι (Ελληνικό) και πλησίαζε στην Σκίαθο,  έβαλαν σε ενέργεια το σχέδιο τους.

Τέσσερις από αυτούς, οι αδελφοί Κουφουδάκη, Χελμιάδης και Κελτεμλίδης, εισέβαλαν στην καμπίνα του πληρώματος. Ο Αλεξ. Κουφουδάκης  επιτέθηκε με σουγιά στον συγκυβερνήτη Χρήστο Κανδία, τον οποίο τραυμάτισε στο χέρι,  ακινητοποίησαν κατόπιν και τραυμάτισαν  και τον ασυρματιστή και με τις απειλές  μαχαιριών και  φιαλιδίων γκαζόζας, τους έδεσαν και διέταξαν τον πιλότο να οδηγήσει το σκάφος στην Γιουγκοσλαβία.

Οι άλλοι δύο  αεροπειρατές, Κέλλας και Βαγιάζος  με μαχαίρια  επιβλήθηκαν στους  επιβάτες  και τους υποχρέωσαν να υψώσουν τα χέρια. Ανάμεσα στους ήταν και ο βουλευτής Ιωάννης Αποστόλου των Φιλελευθέρων, που όταν  διαμαρτυρήθηκε, ο Κέλλας τον απείλησε ότι θα ανατινάξει το αεροπλάνο.

Το αεροπλάνο  πέρασε από τη Θεσσαλονίκη και ακολουθώντας  τον ρου του Αξιού μπήκε στην Γιουγκοσλαβία και ο ασυρματιστήςανέφερε  «προσγειωθήκαμε στο Oftse Pole 60 χλμ. νοτίως των Σκοπίων». Οι αεροπειρατές παραδόθηκαν στις τοπικές αρχές, ενώ  το αεροπλάνο επέστρεψε στις 7 μμ. στη Θεσσαλονίκη.

Μόλις εγνώσθη  η αεροπειρατεία, επελήφθη ερευνών και ανακρίσεων  στην Αθήνα ο αστυνομικός διευθυντής  Άγγελος Έβερτ, ενώ ο υπουργός Συγκοινωνιών Μπακάλμπασης μετέβη στη Θεσσαλονίκη με αξιωματικούς του Στρατού για να μιλήσουν με το πλήρωμα του αεροπλάνου και ταυτοχρόνως, η ελληνική κυβέρνηση με διάβημα της προς την Γιουγκοσλαβία, ζητούσε την άμεση παράδοση των δραστών.

Φωτο: Ο υπουργός Συγκοινωνιών Αν. Μπακάλμπασης

Οι ανακρίσεις και οι συλλήψεις διαφόρων ατόμων συνεχίστηκαν με γοργούς ρυθμούς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και σύντομα βγήκε το πόρισμα που έστελνε τους 6 να δικαστούν στο Στρατοδικείο. Η δίκη διεξήχθη  ερήμην τους στο Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης, που τους καταδίκασε σε θάνατο.

Φωτο: Ο διεξάγων τις έρευνες στην Αθήνα Αστ. Δ/ντής Άγγελος ΄Εβερτ

Στις 21-1-1949, ημέρα που  ορίσθηκε από την κυβέρνηση Σοφούλη ο αρχιστράτηγος ο Αλέξανδρος Παπάγος για να τερματίσει νικηφόρα τον ανταρτοπόλεμο, παραδόθηκε στα Γιαννιτσά ο Δημήτριος Γουλάτης, που είχε απαχθεί νωρίτερα από αντάρτες και οδηγήθηκε στη Γιουγκοσλαβία. Στο κλιμάκιο του ΟΗΕ δήλωσε ότι είδε και μίλησε με τους  6 αεροπειρατές που βρίσκονται στην Αλβανία, μετανοιωμένοι για την πράξη τους.

Εν τω μεταξύ, οι Χελμιάδης και Κελτεμλίδης,  μέσα Δεκεμβρίου 1948, μπήκαν με άλλους παράνομα στο Ελληνικό έδαφος  και εντάχθηκαν  στον Δημοκρατικό Στρατό. Ο Χελμιάδης  σκοτώθηκε σε μάχη στο Μπούκοβικ στις 2-1-1949  και ο Κελτεμλίδης στο Κιλκίς (ο θείος του Θόδωρος Κελτεμλίδης εξελέγη το 1958 βουλευτής Θεσσαλονίκης της ΕΔΑ).

Οι αδελφοί Κουφουδάκη διέφυγαν στην Τσεχοσλοβακία. Ο Χαράλαμπος (πέθανε το θέρος του 2016) είχε τελειώσει το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια, συνέχισε τις σπουδές στην Πράγα και γύρισε το 1978 στην  Αθήνα. Ο  αδελφός του Αλέξανδρος επέστρεψε το 1985 και εργάστηκε χημικός στον Δημόκριτο. Ο Γεώργιος Κέλας έζησε στη Ρουμανία, ήρθε στη Θεσσαλονίκη το 1985, ενώ ο Αντώνης Βογιάζος σπούδασε στη Μόσχα σκηνοθεσία  επαναπατρίστηκε  το 1976, εργάστηκε στην ΕΡΤ ως σκηνοθέτης και πέθανε  το 1992 βλέποντας περίλυπος την  κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης…