Τα «ψιλά γράμματα» στο deal των F-16

Αρχικά, οι εντελώς ασυνήθιστες για την περίσταση δημόσιες δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και έπειτα ο πολιτικός θόρυβος που επικράτησε μέσα στην Ελλάδα, δημιούργησαν μια μάλλον θολή εικόνα σχετικά με την πραγματικότητα περί την αναβάθμιση μέρους του στόλου των F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας. Η «Κ» παρουσιάζει σήμερα τη λογική με την οποία ελήφθη η απόφαση για αναβάθμιση και αποκαλύπτει με ποιον τρόπο θα ενεργοποιηθούν αντισταθμιστικές πιστώσεις από την αμερικανική Lockheed Martin προς τις Eνοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.), ως προσθήκη στη σύμβαση που είχε γίνει το 2005 κατά την αγορά της τελευταίας παρτίδας F-16, προτού τα αντισταθμιστικά πρακτικά απαγορευθούν στο πλαίσιο εναρμόνισης με κοινοτική οδηγία. Από τα 122 F-16 που η Π.Α. διαθέτει σήμερα (υπάρχουν ακόμη 32 τα οποία είναι παλαιότερης κατασκευής, F-16 Block 30), θα αναβαθμιστούν αρχικά 84 F-16 με συνολική δαπάνη που δεν θα ξεπεράσει το 1,1 δισ. δολ. Στο τελικό κόστος θα υπολογιστούν κάποια χρήματα ακόμη, όχι ως πραγματικό χρήμα που θα καταβληθεί από το ελληνικό Δημόσιο, αλλά ως αντισταθμιστικά (ΑΩ).

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι στα αντισταθμιστικά θα έχει ρόλο και η ΕΑΒ στο πλαίσιο της συμπαραγωγής, το εργοστάσιο της οποίας θα συμμετάσχει σε προγράμματα όπως το C-130J, τα F-16 και τα P-3. Στα αντισταθμιστικά περιλαμβάνονται επίσης υποδομές της ΕΑΒ, η υποστήριξη κάποιων τύπων ελικοπτέρων, ένα χρόνιο αίτημα των Ε.Δ. η δημιουργία Δικτυοκεντρικού Συστήματος Επικοινωνίας ανά την Ελλάδα, καθώς, επίσης, ζητήματα εκπαίδευσης και έργων κοινωνικού χαρακτήρα.

Πρακτικά ζητήματα

Ως προς την ωφέλεια για την εγχώρια βιομηχανία (δηλαδή την ΕΑΒ στην οποία θα πραγματοποιηθούν οι αναβαθμίσεις) προκύπτουν ορισμένα πρακτικά ζητήματα. Κατ’ αρχάς να μπορεί η ΕΑΒ να παραδώσει περισσότερα από δέκα αεροσκάφη τον χρόνο, ώστε το 2023-24 να έχουν παραδοθεί και τα 84. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να παραδίδονται από το 2019 τουλάχιστον 16 έως και 24 αεροσκάφη ετησίως. Πριν από το 2019 θα ετοιμαστεί ένα πρωτότυπο αναβαθμισμένο F-16 Block 70 V, το οποίο θα ταξιδέψει ώς τις ΗΠΑ προκειμένου να δοκιμαστεί εργαστηριακά ώστε να πιστοποιηθούν σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Π.Α. Σε αυτή την αρχική περίοδο θα γίνουν και οι παραγγελίες για τα ηλεκτρονικά συστήματα που θα τοποθετηθούν στα νέα αεροσκάφη.

Η ανάγκη για αναβάθμιση των F-16 είναι παλαιά (η απόφαση εκκρεμεί από το 2009) και, όπως έχει συμβεί και με άλλα οπλικά συστήματα, βρίσκεται ήδη στα χρονικά όρια της χρησιμότητάς της. Αν μέρος του στόλου των F-16 δεν αναβαθμιστεί, οι παλαιότερες διαμορφώσεις θα απαξιωθούν σταδιακά, με βασικό αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωση έναντι της Τουρκίας. Χαρακτηριστικοί είναι ορισμένοι αριθμοί. Το 2010 η αναλογία μαχητικών (όλων των τύπων) ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία ήταν 8:10 (239 έναντι 290), σήμερα έχει διαμορφωθεί σε λίγο παρακάτω από 6:10 (179 έναντι 290) και αν δεν πραγματοποιηθεί καμία παρέμβαση στον υφιστάμενο στόλο της Π.Α., θα πέσει το 2025 στο 4:10 (85 έναντι 235). Σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί η αναβάθμιση, η αναλογία δυνάμεων το 2025 θα παραμείνει περίπου στα ίδια επίπεδα με σήμερα (122 έναντι 235), με τη διαφορά ότι η Τουρκία θα έχει εντάξει στον στόλο της και μαχητικά πέμπτης γενιάς τύπου F-35. Το 2025 θεωρείται γενικά έτος καμπής, καθώς μέχρι τότε η Ελλάδα θα πρέπει να έχει αποφασίσει και τι ακριβώς θα κάνει με τα μαχητικά πέμπτης γενιάς.

Από τις αμυντικές και γεωπολιτικές συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν προ δεκαημέρου στην Ουάσιγκτον, δεν θα πρέπει να διαφεύγει και η ναυτική διάσταση, η οποία αφορά, βεβαίως, τη βάση της Σούδας και όχι μόνο. Από τις αρχές του 2018 πιθανότατα θα υλοποιηθεί η πρόταση που είχαν κάνει οι Αμερικανοί στην Ελλάδα για συμμετοχή μονάδας του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.) σε Ομάδα Κρούσης και Συνοδείας (Battle Carrier Group) αμερικανικού αεροπλανοφόρου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Αμερικανοί προτιμούν η Ελλάδα να συμμετάσχει στην Ομάδα Κρούσης με κάποιο από τα υποβρύχια τύπου 214, τα οποία θα πρόσθεταν αξία, σε μια περίοδο κατά την οποία οι ΗΠΑ επιθυμούν να εντείνουν την παρουσία τους και κάτω από την επιφάνεια της Ανατ. Μεσογείου.

Κοινή ανησυχία ΝΑΤΟ - ΗΠΑ

Ο άρτι τοποθετηθείς νέος διοικητής του Διακλαδικού Στρατηγείου στη Νάπολη Τζέιμς Φόγκο, πρώην διοικητής του 6ου Στόλου συναντήθηκε με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Ευ. Αποστολάκη κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής των νέων καθηκόντων του, ενώ τις ίδιες ημέρες στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας βρισκόταν και ο διοικητής Υποβρυχίων του ΝΑΤΟ Αντριου Λένον. Κοινή ανησυχία ΝΑΤΟ και ΗΠΑ είναι η αυξανόμενη παρουσία ρωσικών υποβρυχίων στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που σημαίνει ότι η ένταξη ελληνικού υποβρυχίου στην αμερικανική ομάδα κρούσης κάποιου αεροπλανοφόρου θα έχει ουσιαστικό χαρακτήρα. Το αμερικανικό ενδιαφέρον για τη συνεργασία με το Π.Ν. διαπίστωσε ιδίοις όμμασι και ο αρχηγός ΓΕΝ Ν. Τσούνης, κατά την παρουσία του, προ ολίγων ημερών, στο 11ο Περιφερειακό Συμπόσιο Θαλάσσιας Ισχύος στη Βενετία. Εκεί, διαπιστώθηκε, επίσης, σύμπνοια απόψεων και με την Αίγυπτο, με την οποία οι ελληνικές Ε.Δ. θα πραγματοποιήσουν τις επόμενες ημέρες κοινή άσκηση, τη «Μέδουσα 2/2017», η οποία αυτή τη φορά θα γίνει σε ελληνικά ύδατα. Μάλιστα, κατόπιν αίτησης και των Αιγυπτίων θα περιλαμβάνει και αποβατικό σενάριο στη Ρόδο, η οποία κατά την τουρκική οπτική γωνία αποτελεί αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ

Έντυπη

Η Καθημερινή