Ο Καστοριάδης, ο μαρξισμός και η κρίση - Του Διονύση Γουσέτη
Ο αείμνηστος Δημήτρης Κρέμος, καθηγητής Φυσικής στο σχολείο μου, μου έμαθε το εξής σημαντικό: «Αν ο κ. Βασιλειάδης (αυτός που χτυπούσε το κουδούνι για διάλειμμα) δεν καταλαβαίνει τα φυσικά φαινόμενα όταν του τα εξηγείς, τότε ούτε εσύ τα έχεις καταλάβει». Ο Κορνήλιος Καστοριάδης είχε δύο διαφορές από τους Γάλλους μαρξιστές διανοούμενους και τους Ελληνες οπαδούς τους. Πρώτον, δίδασκε φιλοσοφία έτσι που να την καταλαβαίνει ο κ. Βασιλειάδης. Δεύτερον, σε αντίθεση με τη συναισθηματική και την οιονεί θρησκευτική εξάρτησή τους, είχε την ωριμότητα να αποδεσμεύεται από την πίστη σε φιλοσοφικές θεωρίες όταν έβλεπε ότι δεν ερμηνεύουν την πραγματικότητα. Είχε και τη δύναμη να αντέξει την κοινωνική απομόνωση που αυτή η αποδέσμευση συνεπάγεται.
Ετσι, ο μαρξιστής που δραπέτευσε από την Ελλάδα του εμφυλίου το 1945 με άλλους 139 ομοϊδεάτες του, πάνω στο πλοίο Ματαρόα, για τη Γαλλία, δεν δίστασε το 1984 να δηλώσει στην Τέτα Παπαδοπούλου: «Ο μαρξισμός έχει γίνει το νεκρό σώμα μιας ψευδοθεωρίας, η οποία κοινωνικά και ιστορικά λειτουργεί μόνο σαν μια ιδεολογία. Μια ιδεολογία για τη νομιμοποίηση καθεστώτων εκμετάλλευσης και τρομοκρατίας ή για την αναρρίχηση στην εξουσία ομάδων, οργανώσεων, κομμάτων (σε υπανάπτυκτες χώρες)». Αυτές οι δύο διαφορές τον καταξίωσαν στη Γαλλία όπου, όταν οι άλλοι μαρξιστές βυθίζονται στη λήθη, γι’ αυτόν ιδρύεται η «Association Castoriadis». Αυτές οι ίδιες διαφορές δημιούργησαν την ανάγκη έξι ανατυπώσεων του βιβλίου της κ. Παπαδοπούλου «Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη», που κυκλοφόρησε το 2000. Αυτές έδωσαν και το κίνητρο στις εκδόσεις «Κριτική» να επανεκδώσει το βιβλίο, διευρυμένο με μια ζουμερή συνέντευξη στην ίδια δημοσιογράφο. Διαβάζοντας το βιβλίο, νομίζεις πως γράφτηκε σήμερα για να ερμηνεύσει το σήμερα. Ξεχνάς ότι ο Καστοριάδης πέθανε το 1997. Διαβάζεις για παράδειγμα: «Σύμφωνα με την παραδοσιακή αριστερή άποψη, όλα αυτά τα επέβαλαν η Δεξιά, οι κυρίαρχες τάξεις και η μαύρη αντίδραση… Μπορούμε όμως να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; Δεν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μια τέτοια περίπτωση, ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Αν όμως είναι νήπιο… τότε ας του ορίσουμε ένα κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός –όπως και κάθε λαός– είναι υπεύθυνος… για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα» (1994). Πρόκειται για βιβλίο αναφοράς.
Έντυπη
Δείτε καρέ-καρέ τη σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων από τους Γερμανούς - Η ιστορία του Franz Peter Weixler
- Δημοφιλέστερα
