Περικλή Μοσχολιδάκη, «Αγγέλικα Νίκλη – Σολωμού, η Διάφανη» - Κριτική Νίκου Μπατσικανή*

Σκηνοθεσία: Περικλής Μοσχολιδάκης

Μουσική: Κωνσταντίνος Χίνης

Σκηνικά - Κοστούμια: Μάριος Βουτσινάς

Σχεδιασμός Φωτισμού: Άκης Σαμόλης

Φωνή Διονύσιου Σολωμού: Περικλής Μοσχολιδάκης

Βοηθός Σκηνοθέτη: Μάνος Γερωνυμάκης

Φωτογραφίες - trailer: Αντώνης Μίκροβας

Αφίσα: Δημήτρης Μητσιάνης

Παραγωγή: Πολυχώρος Vault

Ερμηνεία: Μάγδα Κατσιπάνου

Βιολοντσέλο, επί σκηνής: Κωνσταντίνος Χίνης

«Ο γιος μου, Διονύσιος Σολωμός» είναι ο ένας από τους επτά μονολόγους που παρουσιάζονται στον «Πολυχώρο Vault», με αφορμή το θεατρικό θέμα (project): «Ο Γιος μου…». Επτά σκηνοθέτες ανεβάζουν αντίστοιχες παραστάσεις, στηριγμένες πάνω στις   βιογραφίες ατόμων που υπήρξαν σπουδαίες προσωπικότητες (Νικόλαος Μάντζαρος, Ανδρέας Συγγρός, Διονύσιος Σολωμός, Γιάννης Ψυχάρης, Μέγας Αλέξανδρος, Ιωάννης Μακρυγιάννης, Κωνσταντίνος Καβάφης), με επτά γυναίκες ηθοποιούς στον ρόλο της κάθε μάνας. Επτά σημαντικοί άντρες του παρελθόντος, των οποίων ο βίος αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους σύγχρονους δημιουργούς αλλά και μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό.

Εποχή που η Ζάκυνθος (Τζάντε ή Φιόρο του Λεβάντε = Άνθος της Ανατολής, κατά τους Βενετούς) βρίσκεται υπό την κατοχή των Άγγλων, μετά από αλλεπάλληλους κατακτητές (Νορμανδούς, Ενετούς, Γάλλους, Ρώσους).  Η Αγγέλικα Νίκλη, μόνη θυγατέρα πολυμελούς οικογένειας ποπολάρων, προσφύγων από τη Μάνη, σε ηλικία 13 ετών, «παραχωρήθηκε», από τους γονείς της, στον ήδη παντρεμένο Κόντε Νικόλαο Σαλαμών, προκειμένου να γίνει παλλακίδα (μαντενούτα) του.  Μαζί του απέκτησε δυο γιους, τον Διονύσιο, μετέπειτα εθνικό μας ποιητή, και τον Δημήτριο, οποίος διετέλεσε Γερουσιαστής της Ιόνιας Βουλής.  Λίγο προτού πεθάνει, ο γέρο Κόντες παντρεύτηκε την ερωμένη του, κι έτσι, τα νόθα αγόρια έγιναν κληρονόμοι της μεγάλης περιουσίας του. Η  αγάπη του Διονυσίου προς τη μάνα του στην αρχή δοκιμάζεται μα, αργότερα, η σχέση τους διακόπτεται οριστικά,  όταν ο ετεροθαλής αδελφός του, Ιωάννης Λεονταράκης, γιος της μητέρας του από τον επόμενο γάμο της, διεκδικεί, δικαστικώς, και κερδίζει, με την υποστήριξη της Αγγέλικας, μέρος της περιουσίας του Κόντε Σαλαμών. Ο Διονύσιος ζει στην Κέρκυρα, όπου και πεθαίνει, έχοντας «αποκηρύξει» εκείνη που τον έφερε στη ζωή και τον μεγάλωσε, μη συγχωρώντας την ποτέ, όχι μόνο για την απώλεια μέρους της περιουσίας του, αλλά και για τον διασυρμό της οικογένειας Σολωμού. Την ώρα που η Ελλάδα δίνει τη δική της μάχη για απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, (Επανάσταση 1821) και ο Διονύσιος υμνεί τις θυσίες των Ελλήνων για την απόκτηση της Ελευθερίας τους, μετά από 400 χρόνια σκλαβιά, η Αγγέλικα παλεύει να αποκαταστήσει τον άλλον γιο της αλλά και να γλυτώσει από την κοινωνική κατακραυγή, καθώς, η ίδια, εκτεθειμένη παντού, γίνεται «Διάφανη», βιώνοντας φοβερό εξευτελισμό, απάρνηση, φτώχεια κι εγκατάλειψη.

Το κείμενο του Περικλή Μοσχολιδάκη, με άγνωστες λεπτομέρειες της ζωής του Σολωμού, φωτίζει αποκαλυπτικά το πολύ ενδιαφέρον αυτό θέμα, που παραμένει  επίκαιρο και σήμερα, λόγω του ενδιαφέροντος για όσα αφορούν τη ζωή του εθνικού μας ποιητή κι επειδή η κακοποίηση γυναικών αλλά και η βία σε βάρος κάποιων ανθρώπων, γενικώς, εξακολουθούν να υφίστανται, έστω κι αν τα ήθη έχουν αλλάξει προς το καλύτερο.

Η παράσταση, όπως σκηνοθετήθηκε από τον ίδιον τον συγγραφέα (με βοηθό τον Μάνο Γερωνυμάκη), έχει όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία αναδεικνύουν την υπόθεση, προσφέροντας στο κοινό μεγάλη συγκίνηση, χάρη και στην υπέροχη ερμηνεία της  Μάγδας Κατσιπάνου, η οποία επωμίζεται το βαρύ φορτίο ενός τόσο απαιτητικού και ιδιαίτερου ρόλου. Δυναμική, κατατρεγμένη, πονεμένη, απελπισμένη και απολογητική, αναλόγως, στην εξιστόρηση, όχι, απλώς, του βίου μιας γυναίκας του 1800, μα της μάνας του εθνικού μας ποιητή, ενός προσώπου που λατρεύτηκε όσο ζούσε, αλλά κι εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο αγάπης και θαυμασμού, ως τώρα, αφού ο Διονύσιος Σολωμός αποτελεί τον εκφραστή της Ελευθερίας των Ελλήνων, με τα υπέροχα έργα του, πέραν του Εθνικού μας Ύμνου. Από τη μια, η δόξα ενός άντρα, κι από την άλλη, η απαξίωση μιας γυναίκας, η οποία έζησε στο περιθώριο, την ώρα που οι γιοι της μεγαλουργούσαν ενώ, η απόκτησή τους υπήρξε αποτέλεσμα ενός μακρόχρονου σωματικού και ψυχολογικού  βιασμού από τον υπερήλικα, τον οποίον της «φόρτωσαν» οι δικοί τους, όταν εκείνη ήταν μόλις 12 ετών. Η Αγγέλικα Νίκλη – Σολωμού γνώρισε την απόλυτη φτώχεια μα και τα μεγάλα πλούτη, αλλά ως παράνομη ερωμένη ενός ηλικιωμένου, ζώντας στο περιθώριο και εισπράττοντας την απέχθεια και το μίσος της νόμιμης συζύγου του εραστή της Κόντε. Η γυναίκα αυτή έζησε τον αληθινό έρωτα με τον δεύτερο άντρα της ζωής της, αλλά βιάστηκε πολλές φορές από τον πρώτο, σε πολύ τρυφερή ηλικία. Μια πορεία ζωής, που ακροβατεί ανάμεσα σε ακραίες καταστάσεις και φοβερά συναισθήματα συνεπώς, τα οποία διαμορφώνουν ψυχισμό, χαρακτήρα και στάση ζωής της ηρωίδας. Η παρουσία του Κωνσταντίνου Χίνη, επί σκηνής, να αποδίδει, αναλόγως της δραματικότητας κάθε στιγμής, τα μουσικά του κομμάτια με βιολοντσέλο, αποτέλεσε θετικό στοιχείο της παράστασης και την εμπλούτισε. Τα ωραία κοστούμια της Αγγέλικας, που σχεδίασε ο  Μάριος Βουτσινάς -όπως και το λιτό μα λειτουργικό σκηνικό του- έδωσαν το στίγμα της εποχής αλλά και μιας βαρυπενθούσας μάνας, η οποία, με τα χρόνια, είχε χάσει κι άλλα της παιδιά, από τον γάμο της με τον Λεονταράκη. Οι πετυχημένοι φωτισμοί του Άκη Σαμόλη ανέδειξαν την ατμόσφαιρα του έργου και συνέτειναν στο όλο αποτέλεσμα. Μια απολαυστική παράσταση, που συγκινεί αλλά και διδάσκει, λόγοι για τους οποίους οι θεατές καταχειροκρότησαν τους συντελεστές, με επιφωνήματα, καλώντας τους στη σκηνή πολλές φορές, στο τέλος. Εξαιρετική η Μάγδα Κατσιπάνου. Θερμά συγχαρητήρια.

Ιανουάριος  2018

Vault Theatre Plus

Μελενίκου 26, Βοτανικός

Τ/φ: 213 035 6472, 694 59 93 870

Τετάρτη και Πέμπτη: 21:00

Μέχρι 25 Ιανουαρίου 2018

*Νίκος Μπατσικανής, κριτικός Θεάτρου

(μέλος Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών - Θεατρικά Βραβεία Κάρολος Κουν)