Η ελάφρυνση του χρέους θα φέρει σκληρή εποπτεία

Μολονότι δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του, είναι προφανές ότι ο νέος ένοικος του γερμανικού ΥΠΟΙΚ Σολτς θα τηρήσει την ίδια σκληρή γραμμή του προκατόχου του στο θέμα της διευθέτησης του ελληνικού χρέους.

Η χρονική συγκυρία της συνέντευξης του Ευκλείδη Τσακαλώτου στην FAZ δεν είναι φυσικά τυχαία: στο παρά πέντε της εκπνοής του τρίτου προγράμματος στήριξης και ενώ οι διαπραγματεύσεις για το χρέος έχουν εισέλθει στην τελική ευθεία, ο έλληνας υπουργός Οικονομικών επιχειρεί να καθησυχάσει τη γερμανική κοινή γνώμη αλλά και τους γερμανούς βουλευτές, διαβεβαιώνοντας ότι η οκτάχρονη περιπέτεια της Ελλάδας οδεύει προς ένα αίσιο τέλος και πως η χώρα δεν θα χρειαστεί την περαιτέρω στήριξη των εταίρων. Την ίδια ώρα εκφράζει την επιθυμία να έχει η Ελλάδα την ίδια αντιμετώπιση που είχε μεταπολεμικά και η Γερμανία για τη διευθέτηση του δικού της χρέους.

Ο Σολτς δεν ανοίγει ακόμη τα χαρτιά του

Οι διαβεβαιώσεις και εκκλήσεις αυτές όμως δεν φαίνεται να βρίσκουν την επιδιωκόμενη ανταπόκριση στη γερμανική πρωτεύουσα. Βέβαια, μέχρι στιγμής το Βερολίνο δεν έχει τοποθετηθεί επισήμως επί των διαφόρων σεναρίων που κυοφορούνται. Ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Όλαφ Σολτς είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και συνεχίζει να κρατά τα χαρτιά του κλειστά. Εδώ και εβδομάδες και ενώ οι σχετικές συζητήσεις για το ελληνικό χρέος βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, οι εκπρόσωποί του απαντούν πάντα με τον ίδιο τρόπο σε σχετικές ερωτήσεις της DW: η Γερμανία βρίσκεται σε διαβούλευση με τους εταίρους της και οι όποιες αποφάσεις για το χρέος θα ληφθούν πριν από την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος.

Σκληρή μεταμνημονιακή εποπτεία

Πάντως, όσοι ήλπιζαν ή και πίστευαν ότι ο διάδοχος του Β. Σόιμπλε θα είναι πιο διαλλακτικός στο ελληνικό ζήτημα δεν φαίνεται να δικαιώνονται μέχρι στιγμής. Αντιθέτως, ο Σοσιαλδημοκράτης διάδοχός του φαίνεται να κινείται προς το παρόν στην ίδια σκληρή γραμμή. Αυτό αφορά καταρχήν τη μεταμνημονιακή επιτήρηση της Ελλάδας στο πεδίο της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Όπως σημειώνουν αναλυτές, λόγω του συχνά «αμαρτωλού» παρελθόντος όλων των ελληνικών κυβερνήσεων της κρίσης -με μη τήρηση των συμφωνηθέντων αλλά και μονομερείς ενέργειες όπως το κοινωνικό μέρισμα- η εποπτεία αναμένεται να είναι πολύ πιο αυστηρή απ' ό,τι υπήρξε στις υπόλοιπες χώρες που είχαν υπαχθεί σε παρόμοια προγράμματα στήριξης.

Το FDP εισηγήθηκε να απαιτηθεί η σύμφωνη γνώμη της γερμανικής Βουλής σε περίπτωση νέας ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους

Η σκληρή αυτή γραμμή αφορά όμως επίσης -αν όχι περισσότερο- και το θέμα του χρέους. Όπως εκτιμάται στο Βερολίνο, η ρύθμιση του χρέους καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη αυστηρής εποπτείας, ενός «στενού κορσέ» που θα διασφαλίζει τη μεταμνημονιακή επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Στο πλαίσιο αυτό το Βερολίνο φαίνεται να απορρίπτει το ενδεχόμενο να υπάρξει κάποιος αυτοματισμός στον μηχανισμό ελάφρυνσης του χρέους. Και όχι μόνον: σε αντίθεση με το ΔΝΤ που αξιώνει έναν αυτόματο μηχανισμό ενεργοποίησης μέτρων ελάφρυνσης, η Γερμανία φέρεται να προτείνει έναν αυτόματο μηχανισμό «αναστολής» των μέτρων ελάφρυνσης, κάθε φορά που η Ελλάδα θα αποκλίνει από το συμπεφωνημένο δημοσιονομικό και μεταρρυθμιστικό πλαίσιο. Κοινώς, όταν δεν θα προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις ή όταν δεν θα επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, τότε θα μπαίνει αυτομάτως φρένο και στις ελαφρύνσεις.

Προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση φαίνεται να κινούνται και οι πιέσεις που δέχεται ο Όλαφ Σολτς στο εσωτερικό. Όχι μόνον από την αντιπολίτευση, τους εθνολαϊκιστές του AfD και τους Φιλελεύθερους του Λίντνερ αλλά και από μερίδα των χριστιανικών κομμάτων της Μέρκελ.

Ενδεικτικό του κλίματος είναι τα όσα διαδραματίστηκαν πρόσφατα στην επιτροπή Προϋπολογισμού της γερμανικής Βουλής, στο «παρά πέντε» του Eurogroup της Σόφιας όπου επρόκειτο να συζητηθεί το θέμα του χρέους. Εκεί οι Φιλελεύθεροι εισηγήθηκαν να απαιτηθεί η σύμφωνη γνώμη της γερμανικής Βουλής σε περίπτωση νέας ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, μια πρόταση που απορρίφθηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία.

Κώστας Συμεωνίδης

Deutsche Welle