Η πολιτική έχει αυτοκαταργηθεί - Του Χρήστου Γιανναρά

Π​​ολιτικές πρακτικές, παγιδευμένες σε μηδενιστικές ιδεολογίες, απορριπτικές ή αδιάφορες για κάθε «νόημα» της ύπαρξης, είναι αδύνατο (λογικά και στην πράξη) να υπηρετήσουν τη δημοκρατία. Δημοκρατία θα πει: το κράτος (η εξουσία) να ασκείται από τον δήμο, από όλους τους πολίτες ή (με συμβιβαστική κατ’ ανάγκην παραχώρηση) από εντεταλμένους και ελεγχόμενους εκπροσώπους των πολιτών.

Ομως, για να αποφασίσει ένας πολίτης τι είναι καλό και συμφέρον για όλους, προϋποτίθεται η ετοιμότητά του να αρνηθεί τις ορμέμφυτες, ενστικτώδεις, εγωκεντρικές του προτεραιότητες. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δυσκατόρθωτο – βεβαιώνει τη διαπίστωση η κοινή μας πείρα: Ποιο κίνητρο μπορεί να έχει ο άνθρωπος για να αρνηθεί τις απαιτήσεις των ενστίκτων του; Ή πρέπει να διαθέτει θαυμαστή καλλιέργεια, δηλαδή εμπειρία της ζωτικής χαράς που χαρίζει η αυθυπέρβαση, ή να είναι τόσο ντοπαρισμένος από ιδεολογικές ψευδαισθήσεις, ώστε να ταυτίζει την υποταγή του στην ιδεολογική προστακτική με τη ναρκισσιστική του θωράκιση. Ο ντοπαρισμένος γίνεται ικανός και να στηθεί απέναντι στο εκτελεστικό απόσπασμα τραγουδώντας, σίγουρος για την απόλυτη καταξίωση του εγώ του.

Σήμερα ο μηδενισμός και το γνήσιο τέκνο του, ο αμοραλισμός, θριαμβευτικά κυριαρχούν σε ολόκληρο τον πλανήτη. Οι μεγάλες «αναμορφωτικές» ιδεολογίες που γέννησε η ψευδαισθητική μέθη του «Διαφωτισμού» (φασισμός, ναζισμός, μαρξισμός, ελευθερία των αγορών, δηλαδή ολοκληρωτισμός της κερδοσκοπίας) κάρπισαν τέτοια και τόση εφιαλτική απανθρωπία, που καθιστά επώδυνη ή αποκρουστική την ενασχόληση μαζί τους κάθε νουνεχούς ανθρώπου. Ευτυχώς, η παταγώδης κατάρρευση κάθε μιας από αυτές τις ιδεολογίες μοιάζει να έχει νομοτελειακό χαρακτήρα: Κατέρρευσε γελοιωδώς ο φασισμός, μέσα στη φρίκη ο ναζισμός, αιφνιδιαστικά σχεδόν αλλά και αυτονόητα ο μαρξισμός. Περιμένουμε τώρα, ποια καινούργια αβλεψία ή αυθαίρετη εκτίμηση των Lehman Brothers ή της Goldman Sachs ή ανάλογων μεταστατικών αποστημάτων θα προκαλέσει την κατάρρευση του «διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος». Είναι θέμα χρόνου.

Σίγουρα, η ασύδοτη αυθαιρεσία των «αγορών» μοιάζει το χυδαιότερο αποκύημα του ατομοκεντρισμού, που ο «Διαφωτισμός» τον εξύψωσε σε ανθρωπολογική σκοποθεσία. Ομως δεν θεσμοποίησε τον ατομοκεντρισμό πρώτος ο «Διαφωτισμός», τον θεσμοποίησε η θρησκειοποίηση του εκκλησιαστικού γεγονότος: ο νομικισμός στην υπηρεσία της «ατομικής σωτηρίας» – δηλαδή ο Ρωμαιοκαθολικισμός, ο Προτεσταντισμός, στα «καθ’ ημάς» ο Ορθοδοξισμός. Το πέρασμα από τον θρησκευτικό στον ευδαιμονιστικό ατομοκεντρισμό ήταν νομοτελειακή εξέλιξη, «φυσιολογική». Αναμένουμε λοιπόν να δούμε πού θα καταλήξει το κορυφαίο (μάλλον) της εξέλιξης στάδιο: Να παραδοθεί και η πολιτική διαχείριση της ζωής μας στις ΜΗΚΥΟ: σε ιδιώτες κερδοσκόπους.

Στην έσχατης παρακμής ελλαδική κοινωνία όλα αυτά είναι εξόφθαλμα, κατάφωρα, δεν δυσκολεύεται κανείς να τα διακρίνει. Εδώ, στα δικά μας χώματα, το κόμμα της «ριζοσπαστικής» Αριστεράς, δηλαδή οι αδιάλλακτοι αντίπαλοι της ασυδοσίας των «αγορών», μεταμορφώθηκαν, μέσα σε μια νύχτα, σε λακέδες γλοιωδέστατους των «αντιπάλων» τους, «χωρίς αιδώ ή λύπην». Δεν δυσκολεύεται κανείς να διακρίνει ώς και τη φυσιογνωμική αλλοίωση που υπέστησαν (μετά την εξευτελιστική τους εξώνηση) «μπροστάρηδες» όπως ο Νίκος Παππάς, ο Αλέξης Τσίπρας, ο Γιώργος Σταθάκης – ενδεικτικά.

Είχαν, βέβαια, προηγηθεί οι επιχειρηματικές «μπίζνες» της μαρξιστικής ορθοδοξίας του Περισσού στην αρένα διαπάλης των μεγαλοκεφαλαιούχων – φαεινές ενδείξεις της ικανότητας του καπιταλισμού να καταπίνει τους αντιπάλους του, χωρίς να τους στερεί το παιχνιδάκι τους: την «αριστερή» τους ετικέτα και κομπορρημοσύνη. Ξεγυμνώθηκε κωμικά το κοινό θεμέλιο «Δεξιάς» και «Αριστεράς»: ο Ιστορικός Υλισμός. Κόμμα κοινωνιοκεντρικό, ρεαλιστικά «Λαϊκό», δεν υπάρχει (ίσως ούτε υπήρξε ποτέ) στο φαιδρό μεταπρατικό πολιτικό μας τοπίο. Διασώζεται ακόμα ο χαρακτηρισμός του «συντηρητικού», κενός από νόημα, αφού δεν διευκρινίζει τι το άξιο συντήρησης συντηρούν οι συντηρητικοί.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη λέξη «αξίες»: κανένας δεν ξέρει να πει με ποια κριτήρια αξιολογούνται οι «αξίες» και ποια εξουσία ή πειθώ μπορεί να τις επιβάλει. Πιθανόν οι λέξεις «δεξιός» και «αριστερός» να διατηρούν κάποιον απόηχο πραγματικότητας, αλλά μόνο με τις σημασίες του «επιδέξιου» και του «ατζαμή», αναθεωρημένες: «επιδέξιος» ο αριστερός, «ατζαμής» πάντοτε και αδέξιος ο δεξιός. Ολοι, π.χ., οι υπουργοί Παιδείας της «Δεξιάς» πιθήκισαν πάντοτε επιμελέστατα τις «προοδευτικές» παρλαπίπες της μηδενιστικής «Αριστεράς» για να οδηγηθούμε στη σημερινή τραγωδία, που είναι το ελλαδικό σχολειό, και στον εφιάλτη, που είναι το ελλαδικό πανεπιστήμιο.

Με την απείρου ευτέλειας διένεξη Κοτζιά - Καμμένου και την εγκληματική ασυνειδησία Γαβρόγλου (οι «σάκες» των μαθητών να μένουν στο σχολειό, σύμβολο α-νόητης αγγαρείας, όχι χαράς που είναι η μάθηση – τα πανεπιστήμια «άσυλο» και άντρο του υπόκοσμου) το ελλαδικό πολιτικό σύστημα μοιάζει να έφτασε στην ολοκλήρωση της αυτοκατάργησής του. Βέβαια, «το κακό τέλος δεν έχει» και «η λογική του πάτου είναι ο απόπατος» – δεν ξέρουμε τι ακόμα μας περιμένει. Για την αντιπολίτευση είναι «λαχείο» ο έσχατος αυτοεξευτελισμός της «ριζοσπαστικής» Αριστεράς, όμως αντιπρόταση μεταρρυθμιστική, ικανή να γεννήσει άλλη προοπτική για τη χώρα, ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν διαθέτει. Μετά βίας θα επαρκούσε η Ν.Δ. για μερεμέτια και «βελτιώσεις», αλλά για τομές ανακαίνισης και ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις ούτε προετοιμασία έχει, ούτε τον προβληματισμό, ούτε καν τις λέξεις κατανοεί.

Ομως, εφτά μήνες ώς τις εκλογές είναι χρόνος υπερεπαρκής για ανατροπές.

Έντυπη

Η Καθημερινή