Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, 45 χρόνια μετά… - Του Τάσου Κοντογιαννίδη*

- Η φοιτητική εκδήλωση για «ψωμί- παιδεία- ελευθερία»

- Κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν τον ξεσηκωμό κι έπαιζαν  τα σκοτεινά τους παιχνίδια

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr

Φωτο: Το άρμα μάχης, έτοιμο να ρίξει την πύλη…

«Ψωμί, Παιδεία Ελευθερία», «Κάτω η Χούντα», «έξω από το ΝΑΤΟ», «Κάτω το Κράτος» ήταν μερικά από τα γραμμένα  στους τοίχους συνθήματα  της επαναστατημένης φοιτητικής νεολαίας και από εκείνα που μετέδιδε ο παράνομος ραδιοσταθμός «Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο…».

Φωτο: Οι φοιτητές ζητούν συμπαράσταση

Κατάληψη, ξεσηκωμός, διαδηλώσεις, συμπαράσταση από τον κόσμο, από τα συνθήματα και τις εκκλήσεις του ραδιοσταθμού που είχαν στήσει… Ώσπου έγινε η επέμβαση του στρατού. Ένα άρμα γκρέμισε την πύλη του ιδρύματος για να… διευκολύνει την έξοδο των φοιτητών  να  επιβιβαστούν στις κλούβες της αστυνομίας και να τους μεταφέρουν στα κρατητήρια…

Η επέτειος της αιματηρής  εξέγερσης των φοιτητών στο Πολυτεχνείο στις 17-9-1973, φέρνει στη μνήμη του καθενός, τον απόηχο των συνθημάτων, την πορεία και την πολιτεία των πρωταγωνιστών της, αλλά και τον αριθμό των θυμάτων, που έπλαθαν διάφοροι με τη φαντασία τους, χάριν εντυπωσιασμού. Και σ’ αυτό, μεταπολιτευτικά, ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνες φέρουν εκείνοι που πρόβαλαν, ανέχτηκαν ή επέτρεψαν σε καπηλευτές και φαντασιόπληκτους να πλάθουν μύθους για τον αριθμό των νεκρών αμαυρώνοντας την φοιτητική εξέγερση.

Φωτο: Ο πρωθυπουργός Σπύρος Μαρκεζίνης στο Πεντάγωνο με τον στρατηγό Ζαγοριανάκο για να κηρύξουν τον στρατιωτικό νόμο

Εκείνο το βράδυ της εξέγερσης, περίεργοι πράκτορες (ημέτεροι και… γνωστής χώρας) κυκλοφορούσαν εντός του Πολυτεχνείου, παρακολουθούσαν, με συγκεκριμένες καθοδηγητικές εντολές, ενώ ο αρχηγός της ΕΣΑ Δημ. Ιωαννίδης, τον οποίο ευνοούσε η εξέγερση για να ρίξει μετά τον Παπαδόπουλο, θεάθηκε με συνοδούς κοντά στο Μουσείο. Και όταν αστυνόμος ρώτησε τον συνοδό του ταγματάρχη  ποιος είναι, εκείνος απάντησε: «Εισαγγελέας Σωτηρίου». Στις εντολές της κυβέρνησης Μαρκεζίνη και άλλων αρμοδίων  να διακόψουν το ρεύμα για να σιγήσει ο ραδιοσταθμός που ξεσήκωνε τον κόσμο, κάποιοι «υπεύθυνοι» κώφευαν και αντιδρούσαν αρνητικά…

Μεταπολιτευτικά βγήκαν  στην δημοσιότητα συνεντευξιαζόμενοι και οι ηγέτες της φοιτητικής εξέγερσης που πολλοί από αυτούς στα μετέπειτα χρόνια  ως εκφραστές «της γενιάς του Πολυτεχνείου» εξαργύρωσαν τη συμμετοχή τους με πολιτικά αξιώματα, βουλευτές, υπουργοί, επίτροποι και βόλεμα  στον κρατικό μηχανισμό με γενναίες αμοιβές… Ας μην αναφερθούν, μπορεί κάποιος να λησμονηθεί και να… δυσαρεστηθεί.

Εκατοντάδες τότε οι συλλήψεις… Άγνωστος ο αριθμός των νεκρών. Η δικτατορία ανακοίνωσε  την επομένη 11 νεκρούς, τους βεβαιωμένους στα νοσοκομεία και 15 την μεθεπομένη. Κανείς δεν πίστεψε τον αριθμό αυτό και οι φήμες μιλούσαν για εκατοντάδες, όπως τους έπλαθε καθένας στην φαντασία του, που προέκυπτε από το όργιο των πυροβολισμών της μοιραίας εκείνης νύχτας… Και φτάνουμε στην μεταπολίτευση, οπότε το τραγικό ερώτημα  πόσοι ήταν οι νεκροί, έπρεπε να απαντηθεί.

Ο δήμαρχος Ζωγράφου Δημήτρης  Μπέης, μπήκε στο χορό. Δήλωσε, ότι οι νεκροί του Πολυτεχνείου είναι περίπου 800, τους έθαψε η χούντα σε ομαδικό τάφο στου Ζωγράφου κι έβαλε μπουλντόζες, όπως του υποδείκνυαν οι φαντασιόπληκτοι να σκάψουν να βρουν τα πτώματα… Στο χορό και οι μυθομανείς. Όπως ο φοιτητής Ιω. Ηλιόπουλος που έχασε την… «αγαπημένη του Ηλένια Ασημακοπούλου» που την σκότωσαν μπροστά στα μάτια του στην οδό Στουρνάρα και κρέμασε ένα σκίτσο της Νεοζηλανδής Νάνσυ Κρίτλαντ που διαφήμιζε το σαμπουάν «Μπρέκ», γράφοντας: «Τι έγινε η Ηλένια μου!» (καταδικάστηκε γι' αυτό σε οκτάμηνη φυλάκιση).  Όπως και κάποιος φαντασιόπληκτος δημοσιογράφος, που πήγε στο Ληξιαρχείο του δήμου, κατέγραψε τα ονόματα όσων είχαν πεθάνει τη μέρα εκείνη και την επομένη τα παρουσίασε ως «η λίστα των 80 νεκρών της σφαγής του Πολυτεχνείου»

Φωτο: Αυτή είναι η … «Ηλένια» του πονεμένου φοιτητή που «την σκότωσαν μπροστά στα μάτια του»

Αυτόν τον διασυρμό της εξέγερσης, με τον αριθμό των νεκρών, τερμάτισε τότε ο πρύτανης  Κων. Κονοφάγος όπως και ο εισαγγελέας Δημήτρης Τσεβάς, που μέτρησαν τους νεκρούς και τους βρήκαν 24 (15 με ακαριαίο θάνατο και 9 βαριά τραυματίες που εξέπνευσαν). Οι ένοχοι κάθισαν στο εδώλιο και εισέπραξαν βαρύτατες ποινές.

Φωτο: Ο Ιωαννίδης, του οποίου τα σχέδια εξυπηρετούσε η εξέγερση των φοιτητών

Δράττομαι της ευκαιρίας να αναφέρω ως αυτήκοος μάρτυς τον διάλογο Μαρκεζίνη-Μαύρου και πώς ο «δοτός πρωθυπουργός» γλύτωσε το εδώλιο στη δίκη του Πολυτεχνείου. Τον Απρίλιο του 1975, στη δεξίωση της Ολλανδικής πρεσβείας  για την εθνική της γιορτή, ήρθαν τετ’ α τέτ   οι Σπύρος Μαρκεζίνης και Γεώργιος Μαύρος και είχαν τον εξής  διάλογο:

Γιώργο, ζήτησα να σε δω επι εθνικού θέματος και με απαξίωσες!

« Μα εσύ μ’ έστειλες στη Γυάρο…»

Κάνεις λάθος φίλτατε! Κανέναν δεν έστειλα εξορία ως πρωθυπουργός…

« Κοίταξε, μην έχεις και  παράπονο, εγώ μόλις έρχομαι από τον ανακριτή και κατέθεσα υπέρ σού…»

Δηλαδή Γιώργο, εμαρτύρησες κατά συνείδησιν ή παρά συνείδησιν;

«Κατά συνείδησιν! Όταν με ηρώτησεν ο ανακριτής σχέσιν Πολυτεχνείου και περί ευθύνης Μαρκεζίνη, του απήντησα, αν είχε δύναμιν ασφαλώς θα ημπόδιζεν…»

*Δημοσιογράφος - Συγγραφέας

#Τασος_Κοντογιαννιδης #Πολυτεχνειο_1973 #εξεγερση_Πολυτεχνειου #χουντα