Η επανάσταση των πολιτών και ο Ζακ-Λυκ Μελανσόν - Της Σώτης Τριανταφύλλου

Στόχος η κατάκτηση του χάους – η κοινωνική και οικονομική επιδείνωση από την οποία η αριστερά θα τρέξει να μας σώσει

Το όνειρο της αριστεράς είναι διπλό και περιέχει μια θεμελιώδη αντίφαση: οι περισσότεροι αριστεροί δεν έχουν επαναστατική ιδιοσυγκρασία· θέλουν την ησυχία τους· οραματίζονται μια κοινωνία γεμάτη φιλήσυχους κρατικούς υπαλλήλους: αποκατάσταση, εξασφάλιση, κοινωνική προστασία, κομφορμισμός. Τα νεανικά κινήματα της αριστεράς προβάλλουν με κραυγαλέο τρόπο γεροντίστικες επιθυμίες. Παραλλήλως, όπου γίνεται φασαρία –τρομοκρατία, διαδηλώσεις, ταραχές– ευφραίνεται η ψυχή τους· βλέπουν, ακόμα κι όταν δεν υπάρχει τίποτα να δουν, την πολυπόθητη «επανάσταση των πολιτών» που θα τα κάνει όλα στάχτη και μπούρμπερη. Έτσι ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν ερωτεύτηκε τα Κίτρινα Γιλέκα. Έτσι, εκμεταλλεύεται τον αντι-ευρωπαϊσμό τους για να προωθήσει την αντι-ευρωπαϊκή του ατζέντα.

Ο Μελανσόν έχει το ακαταμάχητο ατού: είναι αριστερός· κανείς δεν τον κατηγορεί για ρατσισμό· ούτε ο μπαμπάς του είναι φασίστας.

Η χρονιά άρχισε με λυρική ποίηση: ο επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας μίλησε για επούλωση των πληγών και ανακήρυξε τα Κίτρινα Γιλέκα «ένα από τα καλύτερα πράγματα που μας έτυχαν εδώ και πολλά χρόνια» προσθέτοντας ότι νιώθει «ευγνωμοσύνη για το κίνημα που προσπαθεί να απελευθερώσει τη Γαλλία από τις αλυσίδες του Βασιλιά-Χρήματος». Στη συνέχεια, έπλεξε το εγκώμιο ενός από τους εκπροσώπους του κινήματος, ονόματι Ερίκ Ντρουέ, ο οποίος, μπροστά στην επίθεση αγάπης, κρύβει τώρα το ότι στις τελευταίες εκλογές ψήφισε τη Μαρίν Λεπέν. Στις επόμενες θα ψηφίσει Ανυπόκτακτη Γαλλία. Γιατί; Διότι το πρόγραμμα και το λεξιλόγιο των δύο κομμάτων είναι ίδια, ενώ, επιπλέον, ο Μελανσόν έχει το ακαταμάχητο ατού: είναι αριστερός· κανείς δεν τον κατηγορεί για ρατσισμό· ούτε ο μπαμπάς του είναι φασίστας.

Η αριστερά δεν ξέρει να χάνει και πληρώνουμε πολύ ακριβά τις ήττες της. Ο Μελανσόν, που είχε πιστέψει για λίγο καιρό ότι θα κέρδιζε την προεδρία το 2017, έχει κυριολεκτικά λυσσάξει: δεν κέρδισε γιατί τον επιβουλευόταν το Σύστημα· η Ευρώπη, τα μέσα ενημέρωσης, τα σκοτεινά συμφέροντα, οι υπόγειες κινήσεις της αστικής δημοκρατίας. Κι ενώ ξεκίνησε ως διεθνιστής και αθεϊστής με μια μάλλον χαριτωμένη αναίδεια, εξελίχθηκε σε αντιευρωπαϊστή, εθνικιστή –με έμμονη ιδέα εναντίον της Γερμανίας– και με τέτοια ορμητική τάση στον λαϊκισμό ώστε κολακεύει ακόμα και το Ισλάμ από το οποίο ίσως αντλήσει ψηφαλάκια.

Η λαϊκιστική στρατηγική συντίθεται από ψέματα, πομπώδη συνθήματα και στήριξη του δήθεν «μικρού ανθρώπου», μιας οντότητας που δεν υπάρχει στη Γαλλία: ο γαλλικός λαός, οι κάτοικοι της γαλλικής επαρχίας, έχει λάβει τις πιο καίριες αποφάσεις: έχει αναγάγει το Εθνικό Μέτωπο σε πρώτο κόμμα και έχει ψηφίσει εναντίον του ευρωπαϊκού Συντάγματος. Τα περί «ξεχασμένων» λαϊκών στρωμάτων είναι ασυναρτησίες όπως τα περί «ταπεινωμένων» και «καταφρονεμένων» μουσουλμάνων. Έτσι κι αλλιώς, ο λαϊκισμός βασίζεται σε φαντασιώσεις. Και μια από τις πιο πρόσφατες είναι εκείνη της «επανάστασης των πολιτών» μέσω του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων.

Η φαντασίωση περιλαμβάνει αυθόρμητη εξέγερση εναντίον του πολιτικού προσωπικού, των θεσμών και των ΜΜΕ, αυτό που ο Μελανσόν εννοούσε το 1991 κάνοντας λόγο για «κατάκτηση του χάους». Το σύνθημά του, το οποίο μοιραζόταν με τον ΣΥΡΙΖΑ προτού ο κ. Τσίπρας κάνει την περιβόητη στροφή και προκαλέσει τη μήνι του «ανυπότακτου» Γάλλου, ήταν «Στα τσακίδια όλοι!». (Στην πραγματικότητα, ο Μελανσόν λέει με τη συνηθισμένη του αθυροστομία: «Άντε γαμηθείτε!») Τα Κίτρινα Γιλέκα, η Μαρίν Λεπέν (και συγγενικοί σχηματισμοί όπως το Κίνημα των 5 Αστέρων στην Ιταλία) ταυτίζονται απολύτως: κοινωνικές και πολιτικές ομάδες που δυσπιστούν έναντι των κινημάτων του δρόμου, κατεβαίνουν στον δρόμο και οικειοποιούνται ακόμα και την αριστερή στάση ανυπακοής στους νόμους. Ο στόχος είναι η κατάλυση της Πέμπτης Δημοκρατίας, η έφοδος στο προεδρικό μέγαρο ως συμβολική πράξη «στην καρδιά του καπιταλισμού».

Πράγματι, η γαλλική προεδρία που έχει αγανακτήσει για τη συνέχιση των διαδηλώσεων παρά τις υποχωρήσεις του Μακρόν, κατηγορεί τα Κίτρινα Γιλέκα ότι σκότωσαν τα Χριστούγεννα – ότι με τον αποκλεισμό των δρόμων και τα βίαια επεισόδια επηρέασαν αρνητικά την κατανάλωση των γιορτών. Αλλά δεν ήταν παράπλευρη απώλεια: ήταν η ίδια η ουσία του συνεχιζόμενου κινήματος το οποίο επιβεβαιώνει τη στρατηγική του Μελανσόν για την κατάκτηση του χάους – για την κοινωνική και οικονομική επιδείνωση από την οποία η αριστερά θα τρέξει να μας σώσει.

Athens Voice