Σόου Novartis με φόντο τις κάλπες

Στο πόρισμα θα γίνεται αποτίμηση ευρημάτων σχετικά με το πώς διαμορφώθηκε η φαρμακευτική δαπάνη για διάφορα σκευάσματα της Novartis.

Σε κρίσιμη καμπή εισέρχεται η έρευνα για την υπόθεση Novartis, στην οποία έχουν επενδυθεί από την κυβέρνηση πολιτικές προσδοκίες ενόψει και της επικείμενης προεκλογικής περιόδου, καθώς η Εισαγγελία Διαφθοράς αναμένει πλέον το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων προκειμένου να καλέσει πρώην υπουργούς για εμπλοκή στο σκάνδαλο με τη φαρμακευτική δαπάνη.

Ο χρόνος των κλήσεων σε πολιτικούς και πρωτίστως η στήριξη της αποδιδόμενης κατηγορίας για δωροδοκία με στοιχεία προερχόμενα από μάρτυρες και όχι από ανεύρεση χρημάτων, αποτελούν τα κομβικά σημεία στα οποία οι εισαγγελικές αρχές εστιάζουν διαφορετικές προσεγγίσεις και είναι εκείνα που θα προκαλέσουν, όταν θα δρομολογηθούν οι διώξεις, πολιτική θύελλα.

Η Εισαγγελία Διαφθοράς που χειρίζεται τον φάκελο από τότε που επέστρεψε από τη Βουλή μετά την απόφαση της κυβερνητικής πλειοψηφίας ότι το αδίκημα της δωροδοκίας δεν έχει παραγραφεί, όπως βεβαιώνουν πληροφορίες από δικαστικές πηγές, είναι έτοιμη για τις κλήσεις σε συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα, παρά την μη ανεύρεση χρημάτων σε λογαριασμούς τους ή σε λογαριασμούς συγγενικών τους προσώπων ή στενών συνεργατών.

Η εκκίνηση των εισαγγελικών αρχών για την αποστολή κλήσεων σε πολιτικούς –διότι πρώτα θα κληθούν ως ύποπτοι και εν συνεχεία θα ασκηθούν εις βάρος τους διώξεις– θα γίνει ενδεχομένως και την προσεχή εβδομάδα, αν στο μεταξύ το κλιμάκιο των εμπειρογνωμόνων υπό την προεδρία της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης Μαρίας Παπασπύρου αποστείλει το πόρισμά του.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πόρισμα θα γίνεται αναλυτική αποτίμηση ευρημάτων σχετικά με το πώς διαμορφώθηκε η φαρμακευτική δαπάνη για συγκεκριμένα σκευάσματα της Novartis. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στο πόρισμα θα γίνεται παράθεση στοιχείων για συγκεκριμένα σκευάσματα αλλά και για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους – για παράδειγμα από το 2010 μέχρι το 2013 ή και για άλλες.

Το στοιχείο αυτό θεωρείται, κατά πληροφορίες, εξαιρετικά κρίσιμο, καθώς και με βάση το πόρισμα (πόρισμα Παπασπύρου, όπως συνηθίζεται να ονομάζεται) η Εισαγγελία Διαφθοράς θα προσδιορίσει την χρονική περίοδο για την οποία πρώην υπουργοί –και όχι μόνον– θα κληθούν σε εξηγήσεις για την κατηγορία της δωροδοκίας.

Και ενώ οι διώξεις κατά πολιτικών για συγκεκριμένη περίοδο στην υπόθεση Novartis είναι πλέον θέμα χρόνου, εντός της Δικαιοσύνης συνεχίζονται οι διαφορετικές προσεγγίσεις για το δέον γενέσθαι, καθώς υπάρχουν διχογνωμίες για επιμέρους θέματα σε χειρισμούς της υπόθεσης, διχογνωμίες, όμως, που καταδεικνύουν τις δυσκολίες που παρουσιάζει η έρευνα, με δεδομένο πως δεν έχουν βρεθεί, τουλάχιστον προς το παρόν, χρήματα σε λογαριασμούς ελεγχομένων πολιτικών. Η ανυπαρξία τέτοιων ευρημάτων αποδυναμώνει την ουσιαστική κατασκευή του εισαγγελικού πορίσματος, το οποίο ήδη γράφεται, καθώς όλοι αντιλαμβάνονται πως χωρίς χρήματα και με μόνες τις μαρτυρικές καταθέσεις –όσο σημαντικές και να είναι– δεν είναι εύκολο να οικοδομηθεί η κατηγορία της δωροδοκίας για πολιτικούς που διετέλεσαν σε νευραλγικές θέσεις και κυβερνητικά πόστα. Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι οι βασικότεροι μάρτυρες στην υπόθεση έχουν καταθέσει υπό το καθεστώς προστασίας, δηλαδή χωρίς να αποκαλύπτουν τα στοιχεία της ταυτότητάς τους, προσδίδει σε αυτούς πρόσθετες υποψίες από την πλευρά των ελεγχομένων, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή τους έχουν καταγγείλει ως ψευδομάρτυρες ή «κατασκευασμένους».

Ακόμη, επειδή από το σύνολο της υπόθεσης που ερευνάται από το 2005 ώς το 2015 οι διώξεις θα αφορούν σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους –με το επιχείρημα πως ο όγκος των δεδομένων δεν μπορεί σε αυτή τη φάση να αξιολογηθεί από την Εισαγγελία Διαφθοράς– προσφέρεται για προσεγγίσεις περί επιλεκτικών διώξεων, ενώ ήδη προβάλλεται και το επιχείρημα περί πολιτικής ομηρίας για όσους πολιτικούς η έρευνα θα συνεχιστεί.

Η διάρκεια της έρευνας

Δικαστικοί και νομικοί ήδη με δημόσιες παρεμβάσεις τους έχουν μιλήσει για παρατεταμένη προκαταρκτική έρευνα της Εισαγγελίας Διαφθοράς, η οποία ήδη έχει συμπληρώσει τουλάχιστον δύο χρόνια και πάντως ένα χρόνο από τότε που η υπόθεση γύρισε πίσω στη Δικαιοσύνη από τη Βουλή.

Πάντως, εκτός από τις διώξεις που θα δρομολογηθούν για πολιτικούς, η Εισαγγελία Διαφθοράς θα στείλει στο αρχείο την υπόθεση για κάποιους πολιτικούς από τους δέκα συνολικά, τα ονόματα των οποίων ενεπλάκησαν στην υπόθεση από τις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων. Η κατάληξη της εισαγγελικής έρευνας, δηλαδή, σε αυτή τη φάση θα είναι τριχοτομημένη. Διώξεις έπειτα από κλήσεις σε εξηγήσεις για κάποιους που διετέλεσαν σε κυβερνητικά πόστα συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, αρχείο για άλλους και συνέχιση της έρευνας για ορισμένους.

Και ενώ πλέον όλα δείχνουν ότι οι επικείμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν, θα διεξαχθούν και υπό τη σκιά των σκανδάλων, με την υπόθεση Novartis να βρίσκεται στην πρώτη θέση, καθώς επίκεινται διώξεις και για άλλες υποθέσεις, όπως για παράδειγμα του ΚΕΕΛΠΝΟ, δικαστικές και νομικές πηγές ήδη βάλλουν κατά της επικείμενης δίωξης για δωροδοκία σε πολιτικούς, πατώντας πάνω στη μακρά νομολογία (αποφάσεις) του Αρείου Πάγου. Σύμφωνα με αυτές, η δωροδοκία για τους πολιτικούς είναι από εκείνα τα αδικήματα που περιλαμβάνονται στον νόμο περί ευθύνης υπουργών και παραγράφονται σύντομα σύμφωνα με τις προβλέψεις του εν λόγω νόμου. Με άλλα λόγια, για τους ελεγχόμενους πολιτικούς έχει ήδη παραγραφεί και ως εκ τούτου οι εισαγγελικές αρχές δεν μπορούν να αναστήσουν μια κατηγορία που ήδη είναι νεκρή. Αλλωστε, η δωροδοκία, λένε οι ίδιες πηγές, υπάρχει αυτή τη στιγμή στην έρευνα για τη Novartis, μόνο και μόνο διότι η Βουλή –για πρώτη φορά– αποφάσισε ότι δεν έχει παραγραφεί και έστειλε το φάκελο πίσω στη Δικαιοσύνη.

Βεβαίως, η κίνηση αυτή της κυβερνητικής πλειοψηφίας αποδείχθηκε «σωτήρια» για την υπόθεση, καθώς δεν έχουν βρεθεί προς το παρόν χρήματα στους ελεγχόμενους πολιτικούς, και ως εκ τούτου δεν μπορεί να ασκηθεί δίωξη εις βάρος τους για ξέπλυμα, κατηγορία που μπορεί η Δικαιοσύνη να χειριστεί και για πολιτικά πρόσωπα, όπως έγινε και στην περίπτωση του Ακη Τσοχατζόπουλου, ανεξάρτητα από τον νόμο περί ευθύνης των υπουργών και από τις προβλέψεις του για σύντομες παραγραφές των αδικημάτων των πολιτικών.

Με αυτά τα δεδομένα, δικαστικές πηγές εκφράζουν ήδη προβληματισμούς ενόψει των διώξεων εις βάρος πολιτικών, για τις οποίες θα διατυπωθεί ισχυρός πολιτικός –και όχι μόνον– αντίλογος, κυρίως για τη θεμελίωσή τους σε καταθέσεις μαρτύρων και σε άλλα στοιχεία της δικογραφίας, πάντως όχι σε ευρήματα για χρήματα σε λογαριασμούς.

Οι ίδιες πηγές δεν απέκλειαν παράλληλα με την υπόθεση Novartis να κινηθούν και διώξεις για άλλα σκάνδαλα, όπως του ΚΕΕΛΠΝΟ, προκειμένου το πακέτο των διώξεων να εμφανιστεί πιο πλούσιο και πιο γεμάτο, ώστε να υποστηριχθεί καλύτερα η πολιτική ατζέντα για τη διαφθορά.

Στη Βουλή η πρώτη μάχη

Βεβαίως, μέσα στη Δικαιοσύνη ήδη δικαστικοί λειτουργοί εκφράζουν την άποψη ότι η υπόθεση μετά την άσκηση των διώξεων θα πρέπει άμεσα να εισαχθεί για τις ανακρίσεις σε εφέτη ανακριτή, μετά τη σύγκληση της Ολομέλειας των Εφετών, ενώ αναμένεται μπαράζ από δικαστικές διαδικασίες που θα ακολουθήσουν σε πολλά επίπεδα, μιας και οι πολιτικοί που θα εμπλακούν στο κουβάρι των διώξεων δεν θα μείνουν με σταυρωμένα χέρια και θα επιχειρήσουν, πέραν των πολιτικών τοποθετήσεών τους και με νομικά μέσα να αντικρούσουν την κατηγορία εις βάρος τους. Η πρώτη σκληρή αντιπαράθεση, πάντως, θα γίνει στη Βουλή, καθώς εκεί θα απευθυνθεί η Εισαγγελία Διαφθοράς, όπως όλα δείχνουν, για να ζητήσει άδεια πριν στείλει τις κλήσεις σε πολιτικούς...

ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΝΔΡΟΥ

Έντυπη

Η Καθημερινή