Μύθοι και Αλήθειες στην υπόθεση F-35 και S-400 - Του Βασίλη Κοψαχείλη*

Τα δημοσιεύματα για τη στάση των ΗΠΑ σχετικά με την προμήθεια των F-35 στην Τουρκία, αν τελικά προμηθευτεί το Ρωσικό Α/Κ αντιαεροπορικό-αντιβαλλιστικό σύστημα S-400, τείνουν να καλλιεργούν ένα κλίμα εφησυχασμού στην ελληνική κοινή γνώμη, «διαρρέοντας» πληροφορίες και αποσπασματικές δηλώσεις, ότι οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να εξαιρέσουν την Τουρκία από το πρόγραμμα συμπαραγωγής του αεροσκάφους και να μην της παραδώσουν τελικά το υπερσύγχρονο μαχητικό.

Ανακουφισμένοι πολιτικοί, στρατιωτικοί και πολίτες στην Ελλάδα στέκονται σε αυτά τα δημοσιεύματα και δηλώνουν ήσυχοι που δεν θα χρειαστεί να βάλουν το χέρι στη τσέπη ή να προβληματιστούν για το πώς θα αντιμετωπιζόταν αυτή η νέα πρόκληση-αναβάθμιση της Τουρκικής απειλής στο Αιγαίο και νοτιότερα (αφού σε ορισμένους δεν αρέσει να λέμε ότι η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην ΝΑ Μεσόγειο).

«Η Αμερική θα καθαρίσει για μας!» Όπως θα «καθάριζαν» για μας η Μεγάλη Αικατερίνη, οι Σύμμαχοι Γάλλοι, Άγγλοι και Ρώσοι ως Τσάροι ή Πατερούληδες, το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, και πάλι τώρα οι Γάλλοι, Γερμανοί και Αμερικάνοι… Μυαλό δεν βάζουμε, ούτε παραδειγματιζόμαστε από τους όψιμους φίλους μας στο Ισραήλ, που ευτυχώς για αυτούς στην εθνική τους άμυνα πήραν κάποιες αποφάσεις και δεν αφήνουν σε κανέναν να διαχειριστεί για λογαριασμό τους την εθνική τους κυριαρχία!

Τι πραγματικά συμβαίνει με το σίριαλ F-35 – S-400;

Σχετικά με το μαχητικό αεροσκάφος F-35, οι Αμερικανοί ως κυρίαρχοι κατασκευαστές, διατηρούν ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Το F-35 είναι ένα προηγμένο τεχνολογικά σύστημα το οποίο για να είναι επιχειρησιακό θέλει συνεχή υποστήριξη σε ανταλλακτικά και λογισμικό. Το να υποστηρίξει κανείς ότι οποιοσδήποτε εκτός της κατασκευάστριας εταιρείας μπορεί να το υποστηρίξει 100%, είναι μια υπόθεση που ξεπερνά τα όρια του γελοίου.

Οπότε οι ΗΠΑ είναι απολύτως πιθανό ότι τελικά θα επιτρέψουν την πώληση των F-35 στην Τουρκία, αποφεύγοντας να χάσουν ένα (προβληματικό) Νατοϊκό σύμμαχο, να πληρώσουν στην κατασκευάστρια εταιρεία αποζημιώσεις, και να χάσουν το πολύτιμο συνάλλαγμα που θα αναγκαστεί να πληρώσει ο ήδη συναλλαγματικά πιεσμένος Ερντογάν για να τα παραλάβει. Παράλληλα, οποτεδήποτε η Τουρκία συμπεριφερθεί διαφορετικά από το πώς επιθυμεί ο Λευκός Οίκος, μέσα σε λίγες ώρες ολόκληρος ο στόλος των F-16 και πολύ περισσότερο των F-35 θα καθηλωθεί, και θα είναι απλή σκοποβολή η καταστροφή του στο έδαφος.

Το πρόβλημα των ΗΠΑ με τους S-400 είναι ένα: Να μην λειτουργήσει το σύστημα S-400 σε χώρο ευθύνης του ΝΑΤΟ και να μην συλλειτουργήσει με Νατοϊκών προδιαγραφών και αμερικανικής κατασκευής συστήματα. Ήδη, γνωρίζουν την απάντηση! Η Τουρκία δεν πρόκειται να εγκαταστήσει τις κινητές συστοιχίες των S-400 σε Νατοϊκό έδαφος.

Το Σχέδιο της Άγκυρας που εξυπηρετεί Ρώσους και Αμερικανούς

Σε παλαιότερη αρθογραφία μου έχω αναφερθεί στο ότι Λευκός Οίκος και Κρεμλίνο έχουν χωρίσει το χάρτη σε νέες σφαίρες επιρροής με κοινό αντίπαλο την Κίνα και τις φιλοδοξίες της. Στους δύο τρίτος δεν χωρεί, και το γεγονός αυτό κάνει τους δύο ισχυρούς παίκτες του διεθνούς συστήματος να συνεννοούνται στα βασικά, παρά τις επί μέρους διαφορές τους.

Με τους S-400 η Τουρκία σκοπεύει να γίνει χρήσιμη σε Ρώσους και Αμερικανούς με τον έλεγχο της εισόδου και εξόδου των Κινέζων στην Ερυθρά θάλασσα – Μεσόγειο, καθώς και με τον έλεγχο του χερσαίου δρόμου που περνά από την Κεντρική Ασία.

Το φιλόδοξο σχέδιο της Κίνας με την ονομασία OBOR στοχεύει στην κινεζική κυριαρχία επί την ευρωπαϊκής αγοράς (θεωρώντας χαμένη την αμερικανική αγορά, κρατώντας απλά καθυστέρηση με τις συνομιλίες στον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ). Στη συνέχεια ελέγχοντας τις ευρωπαϊκές αγορές και με ευρωπαϊκά χρήματα σκοπεύει να επενδύσει (εμπόριο, ενέργεια, πρώτες ύλες, αγροτικά προϊόντα, νερό) σε Κεντρική Ασία και Αφρική, πιέζοντας τη Ρωσία στην Κεντρική Ασία και αποκλείοντας τις ΗΠΑ στην Αμερικανική Ήπειρο. Ο έλεγχος Ευρώπης, Κεντρικής Ασίας και Αφρικής θα της δώσει μοναδικά πλεονεκτήματα και αντιστάθμισμα στις πιέσεις που θα δεχθεί στον Ειρηνικό.

Ο Θαλάσσιος και Χερσαίος Δρόμος του «Μεταξιού» - Κινεζικό Σχέδιο OBOR

Η Τουρκία με την κατασκευή βάσεων σε Σομαλία, Κατάρ και με τη σπουδή που δείχνει στο να αγκαλιάσει το Ουζμπεκιστάν (χώρα με πολλά προβλήματα επιβίωσης, αλλά που θεωρεί τον εαυτό της θεματοφύλακα του πολιτισμού του Ισλάμ), μας δείχνει εμμέσως το που πρόκειται να εγκαταστήσει τις συστοιχίες των S-400, οι οποίες θα ελέγχουν σχεδόν τα πάντα με τα πανίσχυρα ραντάρ τους σε μεγάλη ακτίνα από το χώρο διασποράς τους και δεν θα εμπλέκονται με αμερικανικά συστήματα, κωδικούς και ηλεκτρονικές υπογραφές άλλων συστημάτων επί τουρκικού εδάφους. Μάλιστα, η εγκατάσταση S-400 από την Τουρκία σε χώρα της Κεντρικής Ασίας πλησίον του Ιράν, βολεύει τα μέγιστα το Κρεμλίνο και το Λευκό Οίκο για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν.

Η Τουρκία σκοπεύει να «πουλήσει» αυτή την υπηρεσία σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ρώσους (όλοι ήδη το γνωρίζουν) και μάλιστα να αυξήσει ενδεχομένως το διεθνοπολιτικό της βάρος ως προωθημένου Ακρίτα των Δυτικών συμφερόντων στον Ινδικό Ωκεανό, τον Περσικό Κόλπο και στην Κεντρική Ασία.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι μόλις ανακοινώθηκε το ενδιαφέρον της Τουρκίας να αποκτήσει στρατιωτική βάση στη Σομαλία (είναι ήδη έτοιμη και στελεχωμένη), έσπευσε η Κίνα να αγκαλιάσει τα γειτονικά κράτη της Κένυα στα νότια και το Τζιμπουτί στο βορρά, με κατασκευή δικών της λιμενικών υποδομών και στρατιωτικών βάσεων στα κράτη αυτά.

Στρατιωτικές βάσεις Τουρκίας, Κίνας και ΗΑΕ σε Ερυθρά και Κέρας Αφρικής

Κινήσεις της τελευταίας στιγμής…

Ελλάδα, Ισραήλ και Αίγυπτος θίγονται στα συμφέροντά τους από αυτή τη στρατηγική της Άγκυρας σε σύμφωνη γνώμη και συνεννόηση με τον Λευκό Οίκο και το Κρεμλίνο. Ωστόσο, για λόγους που αφορούν κρίσιμες ισορροπίες και συμφέροντα που δεν θέλουν οι ΗΠΑ να διασαλευτούν αυτή την ώρα (εκλογές σε Ισραήλ και προώθηση του Σχεδίου του Λεβάντε με το Παλαιστινιακό, εκλογές στην Ελλάδα και Σχέδιο Τακτοποίησης των διεθνοπολιτικών μας εκκρεμοτήτων,  ενεργειακοί σχεδιασμοί με άξονα την Αίγυπτο, κα) θέλουν να καλλιεργήσουν ένα κλίμα ότι βάζουν την Τουρκία στη γωνία. Στην πραγματικότητα δεν θα τους χάλαγε η πολιτική εξαφάνιση του Ερντογάν, απλά δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα για να γίνει και αυτό!

Μπροστά στη διατήρηση του συστήματος στην Ελλάδα, του Νετανιάχου στο Ισραήλ και του Σίσι στην Αίγυπτο, τα στρατηγικά και μακροπρόθεσμα συμφέροντα ενδεχομένως να θυσιαστούν. Άλλωστε, κανείς από τους δύο μεγάλους διαχειριστές του παγκόσμιου συστήματος δεν θα επιτρέψει στην Τουρκία ρόλο μεγαλύτερο από αυτό που της αναλογεί. Ο Ερντογάν είναι αλήθεια ότι διεύρυνε κατά πολύ το περιθώριο του τι αναλογεί διεθνοπολιτικά στην Τουρκία, και αυτό ίσως τον καταστήσει σημαντικότερο ηγέτη και από τον Κεμάλ στην ιστορία της γειτονικής μας χώρας.

Από τους σχεδιασμούς θίγονται επίσης τα Ευρωπαϊκά συμφέροντα και αυτά της Κίνας. Ωστόσο, η Κίνα δεν πείθει ότι μπορεί να γίνει αξιόπιστος σύμμαχος-αντίβαρο στην περιοχή για την Ελλάδα, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Ενδιαφέρεται να στραγγίξει την Μεσόγειο - Ευρώπη και όχι να επενδύσει στην περιοχή. Τα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη, δυστυχώς, εμφανίζουν αξιοσημείωτη ιστορική ανωριμότητα να παίξουν το ρόλο τους ως συμπαγή διεθνοπολιτική μάζα στη γεωστρατηγική ατζέντα του πλανήτη.

Τα κράτη Ελλάδα, Αίγυπτος και Ισραήλ από μόνα τους δεν έχουν καμία τύχη στη νέα διάταξη της σκακιέρας στην ευρύτερη περιοχή. Έχουν μια και μόνη επιλογή. Να διαμορφώσουν μια νέα κοινή ατζέντα συμφερόντων που να συνοδεύεται από ανάλογες και συγκεκριμένες δράσεις, μακριά από τις μικροπολιτικής κατανάλωσης «τριμερείς συνεννοήσεις».

Στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας να αποφασίσουν κοινή στάση και ανάπτυξη κοινών προγραμμάτων με βιώσιμη προοπτική. Στα υπόλοιπα ζητήματα της ενέργειας και του εμπορίου να αφήσουν τα ηνία στην ιδιωτική πρωτοβουλία, ακόμα και αν αυτή έχει πολιτικό πρόσημο. Το τρίγωνο Αθήνα – Ιερουσαλήμ – Κάιρο με ουσιαστικό και στρατηγικό προσανατολισμό μπορεί να γίνει το απόλυτο outsider στους σχεδιασμούς τρίτων στην παγκόσμια σκακιέρα. Μια απόφαση είναι και η Ιστορία δεν θα συγχωρήσει κανέναν αν δεν την πάρουμε…

*Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι διεθνολόγος

Liberal.gr