Ανοιξιάτικο - Του Απόστολου Βεργή*

Αξίζει να κλαίμε για κάποιες πιθανότητες; Μα τι ρωτάω... Δεν ελέγχονται αυτά, τα συναισθήματα προελαύνουν και καθρεφτίζεται ο ήλιος στα βρομόνερα, τα προερχόμενα από ελεεινό χειμώνα και από επιπολαιότητες που ξαφνικά πληρώνονται τοις μετρητοίς. Μα φυσικά και σου μιλώ για κοινωνίες και πίσω τους δειλινά που προορίζονται για απόμαχους ληστές, πολεμιστές, φιλόσοφους από αυτούς που αναπτύσσουν ξεθωριασμένες θεωρίες σε  κοινό που λέει ναι ή μάλιστα με το παραμικρό, που τα Σαββατοκύριακα διασκεδάζει σε πορνεία κάθε χρώματος: Μαύρου και κόκκινου, κίτρινου, πράσινου και θαλασσί - τι τυχεροί αυτοί που φύγαν πρόωρα και τι τρελοί αυτοί που διαρκώς χορεύουν σουιγκ ενώ, ακόμα ένα Βερολίνο βομβαρδίζεται κι ενώ ακόμα ένας κόσμος καταρρέει. Γιατί, εκτός από την ιστορία, υπάρχουμε και 'μεις, οι δρόμοι, οι πλατείες μας, οι εκκλησιές και τα σχολεία μας, τα πρώτα μας φιλιά, οι σχέσεις μας. Τι κρίμα όλ' αυτά να σβήνονται μ' ένα προκλητικό σφουγγάρι ιστορίας.

Προκλητικό σφουγγάρι; Ε ναι λοιπόν: Δουλεύουμε και 'μεις προκλητικά και δίχως blanco για επιδιορθώσεις ραγισμένων τοίχων στα γραπτά, σε ότι μένει πίσω μας ως ποίηση, για να αντισταθεί αργότερα σε σελίδες λερωμένης ιστορίας που 'χουν διαβολικό το χάρισμα να επιτίθενται πισώπλατα στην έννοια τού έρωτα, στην τιμιότητα δακρύων αποχωρισμού. Κι οι μηχανοδηγοί των τρένων τής φυγής χτυπούν τις κόρνες δυνατά γιατί, σε λίγο θα καταργηθεί η έννοια τής καθυστέρησης κι όποιος πρόλαβε - πρόλαβε το λιγοστό το φως ύστερα από κάθε δύση: Το πολύ μισή ώρα, όπως επισκεπτήριο σε στρατόπεδο ή φυλακή, με μαύρο χρώμα να παραμονεύει ως ποινή, με μαύρο χώμα να παραμονεύει ως προορισμός - ως οδοιπόρος ήδη πέρασα από εκατό σιδηροδρομικούς σταθμούς και ξέρω.

Κι ήρθε η ώρα η φρικτή να αφαιρέσω κάθε αντανάκλαση από παλιές φωτογραφίες. Αρκούν οι αντιθέσεις, τα άκρα, τα σπαράγματα από καφασωτά παράθυρα στον κάμπο τον θεσσαλικό, σε διάφορα χωριά, δείγματα και τουρκοκρατίας παρελθοντικής που, δεν προδίδουν μέλλον. Αλλά υπάρχουν, φθείρονται, αργοπεθαίνουν με την ικανοποίηση πως έχουν ήδη ξεπεράσει τούς ανθρώπους. Ωραία πράγματα - μα μελαγχολικά, που οι περιθωριακοί τα εκτιμούν πιο πολύ, συλλέγουν κάποια απ' αυτά, μέχρι που καταλήγουν σκουπιδότοποι τα ταπεινά τους καταλύματα και τα μικρά παιδιά, τούς κοροϊδεύουν όταν περνούν να πάνε στο σχολείο.

Διαβάζω κείμενα, ψάχνω για λέξεις οι οποίες επαναλαμβάνονται. Βρίσκω πολλές, καταλαβαίνω, δυστυχώς, πως το 'χω κι εγώ αυτό το κουσούρι: Να επαναλαμβάνω λέξεις, να επαναλαμβάνομαι, να γίνομαι πιο Εγώ (που λένε οι σοφοί), μουτζώνοντας τού μέλλοντος τις αηδίες, μιας και τονίζουν πιο πολύ τα πράγματα, τα γεγονότα: Όμοιες με δικτάτορες σε πολιτείες ομοιομορφίας, σαν τις δικές μας πολιτείες τής ασάφειας και των διακανονισμών που έπονται κάθε κίνησης προσβλητικής - και να προσκλήσεις και να χαλιά από τα κόκκινα και να νέα σκυλάδικα να αποδίδουν σε ανθρώπους γνησιότητα και στους επόμενους σπουδαίους συγγραφείς απελπισία. Κάτι σαν πράξεις ερωτικές τής μιας βραδιάς που δεν ξεχνιούνται, που κλέβουν τμήματα ψυχής, που κλείνουν ραντεβού για μας, ερήμην μας, με καμπάνες που χτυπούν λυπητερά: Νταν-νταν, νταν-νταν, νταν-νταν: Δυο χτύποι τη φορά γιατί (λέει) ζευγαρωμένοι κατεβαίνουνε οι τυχεροί στον Άδη.

Και η αγάπη... Για την αγάπη... Βδομάδα που τελειώνει, ντυμένη μ' ένα μαύρο φόρεμα, επίσημη, ψυχρή, μπορεί και απογοητευμένη, έτοιμη ν' αφεθεί, ν' ακούσει παραμύθια από στόματα ανδρών παραμυθάδων: Γυναίκα η βδομάδα έντιμη, πονετική, στο τέλος της απολογητική. Αχ να τής έμοιαζες λιγάκι. Αχ και να καταλαβαίνες τη δύναμη τής συννεφιάς τού σήμερα. Κι οι ποιητές προφητικοί τής τραγικότητάς τους, να βλέπουν έργα τους να προφέρονται από χείλη Αγαρινών σκυλιών, αγάλματά τους να αποκαλύπτουν σε πλατείες, εκτός από κανονικοί πολιτικοί και άλλοι, πρόστυχοι, με λιγδωμένα τα μαλλιά, με ειρωνεία στα χαμόγελά τους.

Ξυπνώντας σήμερα, το πρώτο πράγμα που αντίκρισα ήταν τα σύννεφα στον ουρανό. Μετά καφές, θάρρος και ανοικτά ημερολόγια παντού - κι αγάπη και ταιριαστή δουλειά που τέρπει τον δουλευτή, που τρέπει σε φυγή τις πανουργίες τής ανίας. Κι αργότερα εκλογές, πρωτύτερα και πάλι εκλογές• και υποσχέσεις και αποτελέσματα• και ενοχές ακάλεστες, όπως το αποτυχημένο σεξ, αυτό που μαγικά  μπαλόνια ξεφουσκώνει, δίχως αγάπη κι άλλα ζαρζαβατικά, δίχως ουσία, δίχως μέλλον: Ανενεργό ηφαίστειο σε τόπο που αλλάζει.

Και στο λιμάνι (κάπως μακριά από εδώ), καράβια αραγμένα, περιμένουν, ακούν ιστορίες από ξεπεσμένους ναυτικούς και τούς κοιτάζουν με μισό το μάτι, βλέπουν στο βάθος κύματα να σπάζουν στους κυματοθραύστες και θυμούνται άγνωστους ηρωισμούς. Ηρωισμούς δικούς τους, τρέφονται απ' αυτούς, επιβιώνουν, υπομονετικά  ονειρεύονται  επόμενα ταξίδια τους και οξειδώνονται αργά και περιμένουν τη λογοτεχνία να τα σώσει: Σωτηρία ψυχών μέσα σ' επόμενες ομίχλες, ως πρότυπα αναχωρητισμού ή, επαναστάσεις. Και περισυλλογή και άμυνα, Μεγάλη Πέμπτη και Παρασκευή σ' ελληνικά παραδοσιακά χωριά, ανώνυμα, με τις πλατείες τους λιθόστρωτες και με παιδιά να τραγουδούν: “Σήμερα μαύρος ουρανός...”, γυναίκες να βάφουν κόκκινα αβγά και στις μεγάλες εθνικές οδούς ταλαιπωρία: Όλα για μια αποκαθήλωση, για μια αποκαθήλωση που να κινεί καινούρια θαύματα, χωρίς να θέτει όρια ή, βίους να οριστικοποιεί στα περιθώρια τής ιστορίας. Και στο λιμάνι κι εδώ τα ίδια σύννεφα. Και συ Παντάνασσα δικιά μου, άπιαστη πεταλούδα που πετάς εδώ-εκεί, να μ' έχεις καθορίσει.

*Συγγραφέας - Ποιητής