Ο Καρλ ο "τσιγγάνος" - Της Έλενας Ακρίτα

«Δεν ήταν ο Χίτλερ ή ο Χίμλερ που με απήγαγε, με χτύπησε και πυροβόλησε την οικογένειά μου. Ήταν ο τσαγκάρης, ο γαλατάς, ο γείτονας που πήρε μια στολή και στη συνέχεια πίστεψε πως είναι η Κυρίαρχη Φυλή»

Karl Stojka επιζών του Άουσβιτς.

Ο Κάρλ γεννημένος τον Απρίλιο του 1931, ήταν το τέταρτο από τα έξι παιδιά μια ρωμαιοκαθολικής οικογένειας Ρομά που ζούσε σε ένα χωριουδάκι της ανατολικής Αυστρίας. Η φυλή τους ονομαζόταν Lowara Roma κι ήταν πλανόδιοι έμποροι αλόγων. Όλη οικογένεια έμενε στο ‘βαγόνι’ που ήταν και η ταξιδιωτική τους άμαξα. Αυστριακός ήταν ο Κάρλ. Οι πρόγονοι του ζούσαν στην Αυστρία πάνω από 200 χρόνια.

Ο Κάρλ μεγάλωσε μαθημένος ‘στην ελευθερία, τα ταξίδια και τη σκληρή δουλειά’, όπως διηγείται ο ίδιος. Τον Μάρτιο του 1938 η Γερμανία προσάρτησε την Αυστρία. Ο μικρός δεν είχε κλείσει ακόμα τα εφτά του χρόνια όταν οι Γερμανοί τους διέταξαν να φύγουν από τον καταυλισμό τους που ήταν λίγο έξω από τη Βιέννη.

«Οι γονείς μου μετέτρεψαν την άμαξα μας σε ξύλινο σπίτι, όμως εγώ δεν είχα συνηθίσει να έχω μόνιμους τοίχους γύρω μου. Ο πατέρας και η μεγάλη αδελφή μου άρχισαν να εργάζονται σε εργοστάσιο κι εγώ πήγα σχολείο.»

Λίγα χρόνια αργότερα και μέχρι το 1943, ολόκληρη η οικογένεια του εκτοπίζεται στο ναζιστικό στρατόπεδο Μπιρκενάου, τον τόπο μαρτυρίου των Τσιγγάνων Από εκεί μόνον δυο χιλιάδες θα επιζήσουν από την γενοκτονία των 25.000 Ρομά που γίνεται εκεί.

Ο Κάρλ και άλλοι 918 ομόφυλοί του μεταφέρονται με τρένο στο Μπούχενβαλτντ για καταναγκαστική εργασία. Όλη η υπόλοιπη οικογένεια εκτελέστηκαν σε θαλάμους αερίων. Ο μικρός Καρλ απελευθερώνεται από τα αμερικανικά στρατεύματα στις 24 Απριλίου 1945 και μετά τον πόλεμο επιστρέφει στη Βιέννη.

Έτσι δολοφονούσαν οι Ναζί. Την οικογένεια του Κάρλ. Την οικογένεια του Μόρντεκάι Ανιέλεβιτς ηγέτη της εξέγερσης των εβραίων της Βαρσοβίας. Την οικογένεια της Νίνα Νεγκρίν από τα Γιάννενα. Τον Αβραάμ από τη Θεσσαλονίκη. Τον Ιακώβ από τη Δράμα. Τον Νίκο τον κομουνιστή. Τον Γιάννη τον ομοφυλόφιλο. Την Μαριάν που είχε νοητική υστέρηση, τον Φριτζ που ήταν ανάπηρος, τον Γιόχαν που ήταν νάνος.

Τα εκατομμύρια των νεκρών του Ολοκαυτώματος δεν τα σκότωσαν ο Χίτλερ και ο Χίμλερ.

Τα σκότωσε ο τσαγκάρης.

Ο γαλατάς.

Ο γείτονας.

Η Εβραία δημοσιογράφος και συγγραφέας Χάνα Άρεντ στο βιβλίο της ‘Η κοινοτοπία του Κακού’ γράφει.

«Τα πιο φρικιαστικά, τα πιο τερατώδη εγκλήματα διαπράττονται από συνηθισμένα άτομα. Από γραφειοκράτες. Από οικογενειάρχες. Από απλούς ανθρώπους μετατρέπονται σε φονικά όργανα του ολοκληρωτισμού.»

Η Χάνα Άρεντ το 1966 παρακολούθησε στην Ιερουσαλήμ τη δίκη του εγκληματία πολέμου Άντολφ Άιχμαν.

«Ο Άιχμαν δεν ήταν ένας «δαίμονας του κακού». Ήταν ένα κοινότοπο ανθρωπάκι, ένα ασήμαντο γρανάζι στα σπλάχνα ενός τερατώδους γραφειοκρατικού μηχανισμού. Χωρίς αυτό ασφαλώς να μειώνει την ευθύνη του στο ελάχιστο.»

Εκθέτει λοιπόν η Άρεντ το θεμελιώδες ερώτημα της προσωπικής ευθύνης του καθενός από εμας. Μάς καλύπτει ηθικά μια τυπικά ‘νόμιμη’ εντολή ναι ή όχι; Αν οι κυβερνώντες, οι πολιτικοί, οι στρατοκράτες, οι όποιοι τέλος πάντων, μάς πουν να κάψουμε το σπίτι του γείτονα εμείς, θα το κάψουμε; Αν μας ζητήσουν μια δεύτερη νύχτα των Κρυστάλλων εμείς θα υπακούσουμε; Αν θέλουν να ανοίξουν οι εξορίες και τα ξερονήσια, εμείς θα συμφωνήσουμε; Αν μάς βάλουν μια κουκούλα στο πρόσωπο, θα καταδώσουμε; Έχουμε όρια; Έχουμε αξιακό σύστημα δικό μας; Θα το εφαρμόσουμε στην κρίσιμη στιγμή; Ή θα μάς βλέπουν τα νιάτα μας και θα μάς φτύνουν στο πρόσωπο;

Μη γίνεις ο τσαγκάρης του Καρλ.

Μη γίνεις ο γαλατάς του Καρλ.

Μη γίνεις ο γείτονας του Καρλ.

Γιατί ο Καρλ είναι φίλος μας.

ΤΑ ΝΕΑ