Οι πρώτοι γυμνιστές στο Νέο Φάληρο το 1895 - Του Τάσου Κοντογιαννίδη*

Εμφανίστηκαν γυμνοί, υπήρξαν διαμαρτυρίες  γονέων και με πρωτότυπο τρόπο τους εξαφάνισε ο θρυλικός Μπαϊρακτάρης

Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης

akontogiannidis@yahoo.gr

Μπαίνουμε στην καρδιά του καλοκαιριού. Το θερμόμετρο στα ύψη, ο κορωνοϊός μας δίνει… την άδεια και οι παραλίες, μικρές και μεγάλες, γεμίζουν σιγά σιγά από λουόμενους και σ’ ορισμένα μέρη, οι πιο… απόμερες, με γυμνιστές. Εκεί, όπου άνδρες και γυναίκες, εκ πεποιθήσεως οπαδοί της φύσης και της γύμνιας, θα χαρούν τον ήλιο και τη θάλασσα, μακριά από τα ενοχλητικά μάτια και χωρίς βεβαίως τις συνέπειες του νόμου όπως συνέβαινε παλιά, με τους χωροφύλακες να συλλαμβάνουν τους γυμνούς  και να τους οδηγούν στο Αυτόφωρο, γιατί προσέβαλαν «την δημοσία αιδώ».

Ο γυμνισμός στη νεώτερη ιστορία της Ελλάδας, έκανε την εμφάνισή του για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1895, όχι όμως από ιδεολόγους γυμνιστές… Την εποχή εκείνη πολύς κόσμος, κατέβαινε με το τραίνο που δρομολογήθηκε τότε στο Φάληρο για να δροσιστεί. Οι γυναίκες  με τα παιδιά τους –όσες τα έπαιρναν μαζί τους- έκαναν μπάνιο με τα κομπιναιζόν, χωριστά από τους άνδρες. Κάποιοι όμως μοναχικοί  άνδρες πήγαιναν λίγο πιο πέρα σε απόμερα σημεία και επιδίδοντο στον γυμνισμό εξ ανάγκης. Τα άτομα αυτά, για να μη βρέξουν τα εσώρουχά τους και  για  να μπορέσουν μετά να  τα φορέσουν στεγνά, όταν θα φύγουν, έκαναν μπάνιο «εν αδαμιαία περιβολή».

Το κακό είχε παραγίνει. Οι ανατολικές ακτές του Φαλήρου «φιλοξενούσαν» τους γυμνιστές. Μετά το πέρας του μπάνιου, φορούσαν τα στεγνά ρούχα τους και έσπευδαν στο σταθμό για να πάρουν το τραίνο για την Αθήνα. Πολλοί γονείς τότε, που αντελήφθησαν τους γυμνιστές έκαναν καταγγελίες στην Αστυνομία και προσωπικά στον διευθυντή της Δημήτριο Μπαϊρακτάρη,  ότι τα άτομα αυτά, με την εμφάνισή τους σκανδαλίζουν τα γυναικόπαιδα, προσβάλλουν τα χρηστά ήθη και τη δημοσία αιδώ και θα έπρεπε να επιληφθεί του θέματος.

Νόμος δεν υπήρχε που να τιμωρούσε τους γυμνιστές. Έτσι ο Μπαϊρακτάρης, έκανε κάτι απλό και αποτελεσματικό. Έστειλε, την ίδια κιόλας μέρα, τρεις αστυφύλακες να επιτηρούν όλη την παραλία. Το πρώτο μέτρο που εφάρμοσαν εναντίον των γυμνιστών ήταν η… κατάσχεση των ρούχων τους! Τους είπε λοιπόν ο Μπαϊρακτάρης: Θα περιπολείτε στην παραλία και όταν θα βλέπετε κάποιον να κολυμπά γυμνός, θα κατάσχετε τα ρούχα του και θα του λέτε ότι θα του επιστραφούν την επομένη το πρωί, προσερχόμενοι αυτοπροσώπως  στο Αστυνομικό Τμήμα για να τα παραλάβουν.

Ταυτοχρόνως έθεσε σε ισχύ διάταξη που συνέταξε ο ίδιος μέσα σε λίγα λεπτά: «Τα αστυνομικά όργανα εντέλλονται όπως συλλαμβάνουσι τους εν αδαμιαία περιβολή λουομένους και εφ’ όσον δεν καταστεί τούτο δυνατόν, προβούν εις την κατάσχεσιν των ενδυμασιών τους… Αι κατασχεθείσαι ενδυμασίαι δέον επιστραφώσι εις τους ιδιοκτήτας των την πρωίαν της επομένης, μετά των σχετικών οδηγιών…»

Οι αστυφύλακες μόλις εντόπιζαν τους γυμνιστές, προέβαιναν αμέσως στην κατάσχεση των ρούχων τους και τους άφηναν γυμνούς μέσα στη θάλασσα. Μη μπορώντας να μετακινηθούν, οι άμοιροι γυμνιστές, αναγκάζονταν να παραμείνουν ολόκληρη τη μέρα μέσα στη θάλασσα ως τη μέση και το βράδυ, για να μην τους πάρει κανένα μάτι, τραβούσαν  ολόγυμνοι  για τα σπίτια τους!

Την επομένη το πρωί πήγαιναν σαν βρεγμένες γάτες να παραλάβουν τα ρούχα τους  με την ενυπόγραφη δήλωση, ότι το ατόπημα που διέπραξαν, «δεν θα επαναληφθεί!». Μέσα σε λίγες  μέρες, οι γυμνιστές εξαφανίστηκαν από τις παραλίες του Φαλήρου.

Φωτο: Ο Δημ. Μπαϊρακτάρης που σοφίστηκε την κατάσχεση των ρούχων των γυμνιστών, στο εξώφυλλο του βιβλίου μου που ξανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αγκυρα»!

Το περιστατικό αυτό όπως και πάρα πολλά γεγονότα που εχουν συμβεί από  το 1860 εως το 1900  με την δράση του Αστυνομικού Διευθυντού Αθηνών Δημητρίου Μπαϊρακτάρη περιλαμβάνονται στο βιβλίο μου «Μπαϊρακτάρης Πολιτικοί και Κουτσαβάκηδες» που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τον εκδοτικό οίκο «Αγκυρα».

*Τάσος Κοντογιαννίδης, δημοσιογράφος - συγγραφέας