Ιδεολογικές χρήσεις του 1821 - Του Διονύση Γουσέτη
Στη Γαλλία καταδικάζεται η περίοδος της Τρομοκρατίας του Ροβεσπιέρου κατά την Επανάσταση. Στις ΗΠΑ, το Πανεπιστήμιο Πρίνστον ανακοίνωσε ότι απομακρύνει το άγαλμα του Γούντροου Ουίλσον, πατέρα της νίκης στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ως ρατσιστή. Για τον ίδιο λόγο η βελγική κυβέρνηση απομάκρυνε το άγαλμα του βασιλιά Λεοπόλδου ΙΙ. Στην Ελληνική Επανάσταση δεν παρατηρούμε καμιά τέτοια αναθεώρηση, κανένα ψόγο για οποιονδήποτε ήρωα, παρά τις αλληλοκατηγορίες στα απομνημονεύματά τους και παρά τους δύο εμφυλίους. Γιατί; Διότι για μας τους Ελληνες, το 1821 δεν είναι απλά μια επανάσταση. Είναι κάτι παραπάνω. Τη νιώθουμε ως το ύψιστο γεγονός της συλλογικής αυτοεπιβεβαίωσής μας. Αυτή είναι η βασική ιδεολογική χρήση της Επανάστασης. Γι’ αυτό περιβάλλουμε τα γεγονότα με τον μανδύα του μύθου. Γι’ αυτό αποσιωπούμε τις αντιθέσεις της, μερικές των οποίων διέπουν και τη δική μας κοινωνία.
Οι υπόλοιπες ιδεολογικές χρήσεις ακολουθούν την πορεία της χώρας. Οπως μας ενημερώνει η ιστορικός Χριστίνα Κουλούρη, πρύτανης Παντείου, μετά τη θεσμοθέτησή της το 1838, η επέτειος ενεπλάκη στην αντιπολιτευτική δράση εναντίον του Οθωνα. Το 1839 και το 1840 κάποιοι νέοι, φοιτητές κυρίως, τη γιόρτασαν με διαφορετικό τρόπο, και γι’ αυτή τους την πράξη παραπέμφθηκαν σε δίκη. Το 1841 δεν ακούστηκαν οι πρωινοί κανονιοβολισμοί, λόγω αδιαφορίας (δυσφορίας;) των Βαυαρών. Το δε βράδυ της 25ης Μαρτίου 1843, νέοι του πανεπιστημίου και του γυμνασίου έκαναν πορεία με αίτημα το Σύνταγμα.
Αργότερα και μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή, η επέτειος σηματοδοτούσε την «ανολοκλήρωτη επανάσταση», δηλαδή τον αλυτρωτισμό της Μεγάλης Ιδέας. Πλήθη κόσμου μαζεύονταν στη Μεγαλόχαρη της Τήνου όχι τον Δεκαπενταύγουστο, αλλά την 25η Μαρτίου, και όχι μόνο από το ελληνικό κράτος, αλλά και από τον ελληνισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κυρίως από τη Σμύρνη.
Αν εξαιρέσουμε τη μεγάλη (παράνομη) διαδήλωση του 1943 στην Αθήνα εναντίον των κατακτητών, που άφησε 100 νεκρούς και τραυματίες, η χρήση της επετείου στη συνέχεια γίνεται κυρίως από τα πολιτικά κόμματα και την ιδεολογία καθενός: εθνική παλιγγενεσία, αστική επανάσταση, φιλελεύθερο ξεσήκωμα κ.λπ. Από όλες τις ιδεολογικές χρήσεις, προτιμώ εκείνη του αντιπροέδρου της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά: «Γιορτάζουμε μαζί την Ελλάδα και την Ευρώπη, γιατί η μια δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη».
Δείτε καρέ-καρέ τη σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων από τους Γερμανούς - Η ιστορία του Franz Peter Weixler
- Δημοφιλέστερα
.jpg&size=summary_medium)
