Τη στιγμή της δολοφονίας του Λούθερ Κινγκ θυμάται ο Τζέσι Τζάκσον Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

4/4/2008
«Ακουσα πυροβολισμό και μετά αίματα παντού»

The Guardian

Ο Τζέσι Τζάκσον δεν δυσκολεύεται καθόλου να θυμηθεί τις τελευταίες του στιγμές με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Βρισκόταν στο πάρκινγκ του Μοτέλ Λορέιν στο Μέμφις, ενώ ο Κινγκ στεκόταν στο μπαλκόνι του δωματίου 306. Ο ηγέτης του κινήματος των μαύρων και ο νεαρός τότε βοηθός του ετοιμάζονταν να πάνε για δείπνο με τοπικό ιερέα, όταν ακούστηκε ο πυροβολισμός. «Το επόμενο πράγμα που άκουσα, ήταν κάποιον να φωνάζει: Πέστε κάτω! και την αστυνομία να πλησιάζει με τα όπλα στα χέρια. Υπήρχαν αίματα παντού, ενώ ένας φωτογράφος μάζεψε λίγο αίμα σε χάρτινο κύπελλο», θυμάται ο Τζάκσον. Λίγα λεπτά πριν πεθάνει, ο δρ Κινγκ επέπληξε τον Τζάκσον, επειδή ο νεαρός βοηθός του δεν είχε φορέσει γραβάτα, αναγκαίο αξεσουάρ για το δείπνο στου συντηρητικού ιερέα του Μέμφις.

Αλλαξε η ζωή του

Τα λίγα αυτά λεπτά, πριν από 40 χρόνια, έχουν εντυπωθεί στο συλλογικό ψυχισμό των ΗΠΑ, ενώ άλλαξαν τη ζωή του 26χρονου Τζάκσον, που πήρε την ώρα κείνη την απόφαση να ταχθεί ολόψυχα στην υπηρεσία του κινήματος. Ο Τζάκσον βρισκόταν στη σκηνή της Μασονικής Στοάς του Μέμφις, το προηγούμενο βράδυ, όταν ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκφώνησε την περίφημη ομιλία του, στην οποία είπε, λες και προαισθανόταν τη δολοφονία του: «Δεν έχει σημασία τι θα γίνει τώρα με μένα, γιατί βρέθηκα στην κορυφή του βουνού και κοίταξα από εκεί. Και είδα τη Γη της Επαγγελίας».

Σαράντα χρόνια αργότερα, ο Τζέσι Τζάκσον συνεχίζει να αναρωτιέται πόσο ψηλά στο βουνό έχουν ανεβεί οι Αφροαμερικανοί. Ο αιδεσιμότατος Τζάκσον, που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των πολιτικών διεκδικήσεων των μαύρων της Αμερικής, εκτιμά σήμερα ότι οι μαύροι έχουν πραγματοποιήσει σημαντικά πολιτικά βήματα, αν και μένει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι τον τελικό στόχο. Το 1965, στις ΗΠΑ υπήρχαν 300 μαύροι εκλεγμένοι πολιτικοί, ενώ ο αριθμός αυτός φθάνει σήμερα τους 10.000. Ανάλογα άλματα διαπιστώνει ο Τζάκσον και στον τομέα της ψυχαγωγίας και του αθλητισμού.

Τα πρωτοσέλιδα του αμερικανικού Τύπου, αποκαλύπτουν όμως και μία διαφορετική πραγματικότητα. Το 25% των Αφροαμερικανών ζουν σε καθεστώς φτώχειας, συγκρινόμενο με 8% των λευκών. 70% των μαύρων αγοριών εγκαταλείπουν το λύκειο πριν αποφοιτήσουν, ενώ περισσότεροι μαύροι άνδρες βρίσκονται στις φυλακές, παρά στα πανεπιστήμια, ενώ οι μαύροι άνδρες έχουν προσδόκιμο ζωής μικρότερο κατά έξι έτη, σε σχέση με τους λευκούς Αμερικανούς. Ο Τζέσι Τζάκσον ερμηνεύει τις ανισότητες αυτές και τη συνέχισή τους στις σύγχρονες ΗΠΑ υποστηρίζοντας ότι οι ρατσιστικοί νόμοι του αμερικανικού Νότου έχουν ακυρώσει τις ευεργετικές διατάξεις της νομοθεσίας κατά των φυλετικών διακρίσεων του 1954.

Βαθιές ανισότητες

Ο αγώνας του δρα Κινγκ οδήγησε μεν στην άρση των πολιτιστικών και πολιτικών εμποδίων, που αντιμετώπιζαν οι μαύροι, αφήνοντας άθικτες τις βαθιές οικονομικές ανισότητες. «Οι μαύροι μπορεί να εκλέγονται σήμερα σε πολιτικούς θώκους, αλλά τα οικονομικά προβλήματα της εποχής του δρα Κινγκ συνεχίζουν να τους ταλαιπωρούν. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να πω ότι χαίρομαι ιδιαίτερα όταν βλέπω άνδρες να ψηφίζουν υπέρ μίας γυναίκας -της Χίλαρι- και λευκούς να ψηφίζουν υπέρ ενός μαύρου, του Μπαράκ Ομπάμα. Πρόκειται για πραγματική αναγέννηση της Αμερικής», λέει ο Τζάκσον. Για να στηρίξει την άποψή του, ο Τζέσι Τζάκσον χρησιμοποιεί το παράδειγμα των πρόσφατων προκριματικών εκλογών στην πολιτεία του Μισισιπή. «Εκεί λιντσάρανε τον Εμετ Τιλ, τον Μέντγκαρ Εβερς, τον Τζέιμς Τσάνι, τον Αντι Γκούντμαν, τον Μάικλ Σουέρνερ.

Σήμερα, όμως, η πολιτεία του Μισισιπή διεξάγει προκριματικές εκλογές για όλους τους κατοίκους της και όχι μόνο για τους λευκούς, ενώ νικητής αναδεικνύεται ένας Αφροαμερικανός. Είναι μία μεγάλη στιγμή για την αμερικανική ιστορία».

Ο Τζέσι Τζάκσον έχει θέσει δύο φορές υποψηφιότητα για την προεδρία των ΗΠΑ: το 1984 και το 1988. «Οι λευκοί δεν ήταν έτοιμοι την εποχή εκείνη να σπάσουν το “χρωματικό” φράγμα», λέει ο Τζάκσον, που θυμάται μία προεκλογική ομιλία του σε αγροτική κοινότητα της Αϊόβα.

Ο ενωτικός αγρότης

Εκεί, ηλικιωμένος λευκός άνδρας τον πλησίασε και του είπε: «Αιδεσιμότατε, το μήνυμά σας είναι καλό, ενώ αν και δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι γι’ αυτό, σας παρακαλώ να μη μας εγκαταλείψετε». Ο Τζάκσον λέει για τη συνάντηση αυτή: «Δεν ξέχασα ποτέ αυτό τον ηλικιωμένο αγρότη και το ενωτικό του μήνυμα, που θα είχε συγκινήσει τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ».

Στο στόχαστρο του FBI και του Εντγκαρ Χούβερ

Στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι ο δρ Κινγκ είχε επηρεασθεί από το κομμουνιστικό κίνημα, το FBI του τότε πανίσχυρου Εντγκαρ Τζ. Χούβερ διέταξε την επί 24ώρου βάσης παρακολούθησή του. Το μόνο που πέτυχε η υπηρεσία ήταν να αποκαλύψει ενοχλητικές λεπτομέρειες για την εξωσυζυγική ερωτική ζωή του δρος Κινγκ, τις οποίες αξιοποίησε αργότερα, προσπαθώντας –μάταια– να τον εξευτελίσει στα μάτια των υποστηρικτών του.

Τον Σεπτέμβριο του 1963, ο ίδιος ο πρόεδρος Κένεντι ενέκρινε την παρακολούθηση του τηλεφώνου του δρος Κινγκ και την παράνομη (και κρυφή) έρευνα των γραφείων του. Η περιφρόνηση που έτρεφε ο (κρυφός ομοφυλόφιλος) Εντγκαρ Χούβερ για την προσωπικότητα του δρος Κινγκ είναι εμφανής στα δεκάδες μνημόνια που απέστειλε ο διευθυντής του FBI στα κατά τόπους γραφεία της υπηρεσίας. Ο Χούβερ συνήθιζε επίσης να προσθέτει χειρόγραφες παρατηρήσεις, κάτω από θετικά άρθρα του αμερικανικού Τύπου για τον δρα Κινγκ. Κάτω από άρθρο που κάνει λόγο για τη συνάντηση μεταξύ Κινγκ - Πάπα, ο Χούβερ γράφει: «Απίστευτο! Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο Πάπας δέχθηκε να δει αυτόν τον έκφυλο». Το FBI έστειλε μάλιστα και ανώνυμη υβριστική επιστολή στον Κινγκ, γράφοντας: «Είσαι ένας εγκληματίας και απατεώνας».