Το Βασιλικό Κίνημα για την ανατροπή του Γ. Παπαδόπουλου - Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος απέτυχε με τους στρατηγούς να ανατρέψει τους Συνταγματάρχες  στις 13-12-1967 

Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης

akontogiannidis@yahoo.gr

 Δυο μήνες μετά την 21η Απριλίου 1967, ο βασιλεύς Κωνσταντίνος σχεδιάζει την ανατροπή των συνταγματαρχών, επισκεπτόμενος  διοικητές μονάδων για να επαναφέρει την Δημοκρατία στη χώρα. Στον έμπιστό του πρωθυπουργό Κων. Κόλλια θα πει: «Ο Στρατός, ως τρώσας το πολιτικόν καθεστώς, δέον να φέρη και την ίασιν της ανωμαλίας». Τα σχέδια του κινήματος κατέστρωσαν οι στρατηγοί Δόβας, Περίδης και Βιδάλης που ενημέρωσαν  τους διοικητές μεγάλων μονάδων της Βορείου Ελλάδος.

Για τις προθέσεις του ο βασιλιάς  ενημερώνει τον Γεώργιο Παπανδρέου που του ευχήθηκε «Μεγαλειότατε! Ο θεός μαζί σου», αλλά και τον αμερικανό πρέσβη Φίλιππ Τάλμποτ στις 9:30 το πρωί λίγο πριν ξεκινήσει το  κίνημά του, ζητώντας την βοήθεια των ΗΠΑ.  

Στις 10 το πρωί ο βασιλεύς με την οικογένεια του (η Άννα Μαρία ήταν έγκυος στο τρίτο της παιδί), τον πρωθυπουργό, τον  γυναικολόγο Κουτήφαρη αναχωρούν με ντακότα, πρώτα στη Λάρισα, όπου ο τοπικός ραδιοσταθμός μεταδίδει το διάγγελμα του Βασιλιά και κατόπιν για την Καβάλα για να συντονίσει τις ενέργειες ανατροπής των συνταγματαρχών. 

Την ίδια ώρα ο στρατηγός Μανέτας μεταβαίνει στο Πεντάγωνο  με βασιλική επιστολή στο χέρι, και ζητεί από τον αρχηγό ΓΕΣ  στρατηγό Αγγελή να του παραδώσει τη διοίκηση. Εκεί σημειώνεται η πρώτη αποτυχία. Ο Αγγελής συλλαμβάνει τον Μανέτα και ταυτόχρονα κινητοποιούνται οι πιστές στον Παπαδόπουλο δυνάμεις για να πάρουν τον έλεγχο στα χέρια τους. Δεν ξαφνιάστηκαν, γιατί γνώριζαν τι θα κάνει ο Κωνσταντίνος, δεν ήξεραν το πότε. Τον παρακολουθούσαν στενά και η ΚΥΠ κατέγραφε τις τηλεφωνικές συνομιλίες του.

Ο Κωνσταντίνος επέλεξε την 13η Δεκεμβρίου για να προλάβει τις διώξεις αξιωματικών που ήταν πιστοί σ΄αυτόν και σχεδίαζαν πριν τις γιορτές να κάνουν οι Απριλιανοί. Λέγει ο βασιλεύς:  

«Αισθανόμουν τον εαυτό μου, πάρα πολύ στριμωγμένο υπό του κυβερνώντος καθεστώτος, μου εζητείτο επιμόνως να υπογράφω Διατάγματα, κυρίως αφορώντα εις την απόταξιν και προαγωγήν αξιωματικών του Στρατού, ώστε δεν  ημπορούσα να περιμένω περισσότερον». Και συνεχίζει:

«Οταν είχομεν φτάσει στην Καβάλα, άφησα την οικογένειά μου στο ξενοδοχείον “Αστήρ”  στο κέντρον της πόλεως και μετέβην εις την πλησίον έδραν της 11ης Μεραρχίας. Απο εκεί έστειλα μαγνητοφωνημένον διάγγελμά μου προς τον ραδιοσταθμόν…». Κατόπιν τηλέφωνησε σε όλες τις μεγάλες μονάδες, το Ναυτικό και την Αεροπορία  και τους διέταξε να τον υποστηρίξουν σε όλες τις ενέργειες του.

Το απόγευμα με ελικόπτερο ο Κωνσταντίνος μεταβαίνει στην Κομοτηνή, στην έδρα της 20ής Τ/Θ Μεραρχίας, όπου βρίσκεται ο στρατηγός  Περίδης. Και ενώ φαινόταν ότι όλα εξελίσσονται ομαλώς, πληροφορείται  πρώτα την σύλληψη του ταξίαρχου Έλσερμαν διοικητή της 20ης Τ/Θ Μ. λίαν απαραίτητος για το κίνημα και μετά του Περίδη!..  

Ο βασιλιάς επιστρέφει  αμέσως στην  Καβάλα  και μεταβαίνει στον “Αστέρα”. Φαίνεται πολύ ανήσυχος. Συγκεντρώνεται κόσμος και τον ενθαρρύνει, αλλά η  κατάσταση χειροτερεύει. Στο τέλος διαπιστώνει ότι αντί οι δυνάμεις του Περίδη να καταλάβουν την Θεσσαλονίκη, οι δυνάμεις των Απριλιανών με τους Πατίλη και Καμπέρη κατέλαβαν το Γ΄Σ.Σ. και έγιναν κύριοι της καταστάσεως. Και όσο περνούσαν οι ώρες, ο βασιλιάς έμενε τραγικά μόνος. Στις 4.45΄ το πρωί της επομένης όλα είχαν λήξει. Ο Βασιλεύς με την οικογένειά του και τον πρωθυπουργό Κόλλια, αναχωρούσαν με το “Γκρούμαν Γκόλφ Στρήμ” για την Ρώμη.

  Τι έφταιξε και απέτυχε; Πέντε ήταν οι αιτίες: 

α) Η επιλογή της Καβάλας ως έδρας και αφετηρίας της κινήσεως του βασιλέως (Κάποιοι είπαν θα ήταν καλύτερα να κατέβει με το Στόλο στην Κρήτη).

β) Η διατήρηση  και ενίσχυση στην Αθήνα  του ισχυρού πυρήνα των Απριλιανών 

γ) Η άμεση σύλληψη του στρατηγού Μανέτα στο Επιτελείο 

δ) Η έγκαιρη εξουδετέρωση στρατιωτικών διοικητών,  υπό αξιωματικών που ανέλαβαν μετά το ρόλο του «κομισσαρίου»  του καθεστώτος και μάστιγας του στρατεύματος.

ε) η έγκαιρος παγίδευση και σύλληψη των στρατηγών Περίδη, Βιδάλη  και Έλσερμαν.