Εξεταστική για Τέμπη: Φινάλε στη διαδικασία - Εγκρίνεται η πρόταση της ΝΔ

Με ένταση όπως ακριβώς ξεκίνησαν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της εξεταστικής επιτροπής

χρόνος ανάγνωσης: 36 λεπτά  

Αλέξανδρος Διαμάντης

Κοινοβουλευτικός συντάκτης 

Με ένταση όπως ακριβώς ξεκίνησαν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της εξεταστικής επιτροπής για το δυστύχημα στα Τέμπη. Κατά τη διάρκεια της σχετικής ψηφοφορίας η 16 γαλάζιοι βουλευτές υπερψήφισαν το πόρισμα της πλειοψηφίας, στο οποίο θα ενταχθούν ως αυτοτελή κομμάτια τα πορίσματα της αντιπολίτευσης.

Πλέον το ενδιαφέρον στρέφεται στην σχετική συζήτηση η οποία θα διεξαχθεί στην ολομέλεια επί του πορίσματος της εξεταστικής. Να σημειωθεί ότι στην συγκεκριμένη διαδικασία δεν προβλέπεται σχετική ψηφοφορία.

Ροντέο με την Ζωή Κωνσταντοπούλου

Νωρίτερα η απόφαση της Ζωής Κωνσταντοπούλου να μπει στην αίθουσα προκάλεσε μεγάλη ένταση. Μετά από ολιγόλεπτη διακοπή της συνεδρίασης, αρχικά αποφασίστηκε ότι η διαδικασία θα συνεχιστεί κανονικά. Ωστόσο, έπειτα από κόντρα που ξέσπασε ανάμεσα στην πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας και τον πρόεδρο της Επιτροπής Δημήτρη Μαρκόπουλο η συνεδρίαση διεκόπη εκ νέου (αυτή τη φορά για μία ώρα) και αποφασίστηκε να συνεχιστεί στην αίθουσα της Ολομέλειας.

Με την έναρξη της επιτροπής για τα Τέμπη και ενώ τον λόγο είχε ο κ. Μαρκόπουλος, η Ζωή Κωνσταντοπουλου σηκώθηκε όρθια φωνάζοντας μεταξύ άλλων: «έχω ζητήσει τον λόγο», «έχει κατατεθεί η αίτηση αξαίρεση σας» και «είστε όργανο συγκάλυψης και όχι πρόεδρος της επιτροπής».

Παράλληλα η κυρία Κωνσταντοπούλου ανέφερε ότι «η αλλοίωση του τόπου εγκληματος είναι αξιοποίνη πραξη», ενώ αναφερόμενη στον εισηγητή της ΝΔ κ. Λάζαρο Τσαβδαρίδη, ανέφερε: «είστε μέλος ομάδας συγκάλυψης και υπόθαλψης του εγκλήματος».

Τι προηγήθηκε

Μόλις ο Πρόεδρος της Επιτροπής Δημήτρης Μαρκόπουλος άνοιξε το κύκλωμα για να ξεκινήσει εκ νέου η διαδικασία, η Πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας άνοιξε το μικρόφωνό της και κατήγγειλε ότι η κυβέρνηση επιχειρεί συγκάλυψη στην υπόθεση. Τόνισε, δε, ότι έχει ήδη καταθέσει πρόταση μομφής εναντίον του κ. Μαρκόπουλου, λέγοντας ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να κλείσει την επιτροπή βίαια και επικίνδυνα.

Έκλεισε το μικρόφωνο της Κωνσταντοπούλου ο Μαρκόπουλος

Σε εκείνο το σημείο ο κ. Μαρκόπουλος ζήτησε να κλείσει το μικρόφωνο της κυρίας Κωνσταντοπούλου και υπογράμμισε ότι βάση του άρθρου 37 της Βουλής μπορεί να παρακολουθεί την επιτροπή χωρίς δικαίωμα λόγου και ψήφου. Η ίδια επέμεινε ότι δεν υπάρχει νομιμότητα, με τον πρόεδρο της Επιτροπής να υπογραμμίζει ότι «μας θυμίζετε άλλες ημέρες του κοινοβουλίου. Θυμίζει γκρίζες εποχές. Η κυρία Κωνσταντοπούλου κάνει ακτιβισμό. Κινείται αντικοινοβουλευτικά», υπογράμμισε ο Δ. Μαρκόπουλος, δίνοντας τον λόγο στον εισηγητή της ΝΔ, Λάζαρο Τσαβδαρίδη.

Παρ’ όλα αυτά, η κυρία Κωνσταντοπούλου συνέχιζε στο ίδιο ύφος, λέγοντας ότι υπάρχει αίτημα εξαίρεσης του κ. Μαρκόπουλο, ζητώντας τον λόγο για να αναπτύξει τα επιχειρήματά της.

Κόκκαλης: Η κοινωνία απαιτεί Δικαιοσύνη και ευθύνες σε όλους

Σε δική του δήλωση, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, και μέλος της ίδιας επιτροπής, Βασίλης Κόκκαλης, ανέφερε: «Από τη μία η Δικαιοσύνη έχει θεωρήσει το μπάζωμα παράνομη πράξη, από την άλλη η κυβέρνηση επιμένει για επιχειρησιακές ανάγκες. Από τη μία, εμείς ζητούμε τη διερεύνηση για όλα τα πολιτικά πρόσωπα από τον φυσικό δικαστή, μεταξύ των οποίων και στελεχών μας, κι από την άλλη η κυβέρνηση εντοπίζει ευθύνες μόνο στον σταθμάρχη και σε άλλους τρεις. Το μπάζωμα της αλήθειας θα το διαλύσει η ίδια η κοινωνία, η οποία απαιτεί δικαιοσύνη και ευθύνες σε όλους».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου εάν «μπορεί ο κ. Καραμανλής να αποδοθεί στη Δικαιοσύνη με απλή άρση ασυλίας» απάντησε: «Βεβαίως. Διότι για τα αδικήματα παραλείψεως δεν απαιτείται ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Πρέπει το πολιτικό σύστημα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αφήσουμε στην πράξη τη Δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της».

Καραθανασόπουλος: Eυθύνες για κακουργηματικές πράξεις στους υπουργούς Μεταφορών από το 2010 και μετά

Με το πόρισμα που κατέθεσε το ΚΚΕ στην εξεταστική επιτροπή, «αναδεικνύονται οι αιτίες και οι υπεύθυνοι που οδήγησαν στο έγκλημα στα Τέμπη, καταγράφονται, όχι μόνο οι πολιτικές ευθύνες, αλλά και σοβαρές ποινικές ευθύνες και για κακουργηματικές πράξεις στους υπουργούς Μεταφορών από το 2010 και μετά, για το ότι δεν ελήφθησαν μέτρα ασφαλείας στον σιδηρόδρομο», τόνισε σε δήλωσή του ο βουλευτής του ΚΚΕ και μέλος της εξεταστικής, Νίκος Καραθανασόπουλος.

«Η προσπάθεια της ΝΔ να συγκαλυφθούν οι υπεύθυνοι και οι αιτίες, δεν πρέπει να περάσει. Η Εξεταστική Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει τη λειτουργία της και να διερευνήσει και τις υπόλοιπες πτυχές του εγκλήματος στα Τέμπη», πρόσθεσε ο κ. Καραθανασόπουλος.

Βελόπουλος: Η Ελληνική Λύση κίνησε γη και ουρανό ώστε να αποδοθούν πραγματικές ευθύνες

«Από την πρώτη στιγμή, το μοναδικό κόμμα, που κίνησε γη και ουρανό, ώστε να αποδοθούν πραγματικές ευθύνες» για τα Τέμπη «ήταν η Ελληνική Λύση» δήλωσε ο πρόεδρος του κόμματος Κυριάκος Βελόπουλος.

Παράλληλα, τόνισε ότι «εμείς μιλήσαμε για το ξυλόλιο, εμείς μιλήσαμε για το μπάζωμα, εμείς δείξαμε τους ενόχους που ήταν η κυβέρνηση. Βέβαια για την κυβέρνηση φταίει ο καιρός, φταίει η φωτιά, φταίνε τα χιόνια, φταίει ο σταθμάρχης. Ποτέ δεν φταίει αυτή».

«Θα τους πάμε μέχρι τέλους, ακόμα και στην φυλακή», κατέληξε ο Κυριάκος Βελόπουλος.

Τα πορίσματα των κομμάτων για τα Τέμπη

Τα πορίσματά τους για την εθνική τραγωδία των Τεμπών ανακοίνωσαν, νωρίτερα σήμερα, τα κόμματα, με την ΝΔ να αναφέρει πως ο Γενικός Κανονισμός Κινήσεως παραβιάστηκε επτά φορές με αποτέλεσμα να σημειωθεί το δυστύχημα, απορρίπτοντας ότι έγινε προσπάθεια συγκάλυψης, στην οποία επιμένει η αντιπολίτευση, επιρρίπτοντας παράλληλα ευθύνες και στην ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών και προσωπικά στον Κώστα Καραμανλή.

Το πόρισμα της ΝΔ

Αρχικά, στο πόρισμα της ΝΔ αναφέρεται πως, όπως επιβεβαιώθηκε από όλους τους μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον της Επιτροπής, εάν είχαν τηρηθεί απαρέγκλιτα οι κανόνες του Γενικού Κανονισμού Κινήσεως το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί. Στο πόρισμα τονίζεται ρητά ότι δεν υπήρξε η παραμικρή προσπάθεια συγκάλυψης ενώ οι επιχειρησιακές παρεμβάσεις στο χώρο της μοιραίας σύγκρουσης έγιναν με απόφαση των αρμόδιων επιχειρησιακών συλλογικών οργάνων με γνώμονα την ανάγκη μετακίνησης των κατεστραμμένων συρμών. Για το θέμα διεξάγεται παράλληλα έρευνα της Δικαιοσύνης για τις επεμβάσεις των φορέων.

Αναλυτικά τα συμπεράσματα για τις παραβιάσεις των κανόνων, τη λειτουργία των αυτοματοποιημένων συστημάτων διαχείρισης κυκλοφορίας και την εκτέλεση των συμβάσεων για σιδηροδρομικά έργα είναι τα ακόλουθα:

Τα συμπεράσματα της Επιτροπής: 

1. Ο Γενικός Κανονισμός Κινήσεως παραβιάστηκε 7 φορές, με αποτέλεσμα το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών:

• ο σταθμάρχης Λάρισας ΔΕΝ χρησιμοποίησε τον απολύτως λειτουργικό πίνακα τηλεχειρισμού για να κάνει αυτόματη χάραξη διαδρομής, αλλά έβαλε τη μοιραία αμαξοστοιχία ανάποδα στη γραμμή καθόδου
• ο σταθμάρχης Λάρισας ΔΕΝ παρακολουθούσε τον πίνακα τηλεχειρισμού, όπου ήταν συνεχώς ευκρινής η εσφαλμένη αλλαγή τροχιάς
• ο σταθμάρχης Λάρισας ΔΕΝ ενημέρωσε τον μηχανοδηγό με την παράδοση σε αυτόν του εντύπου 1001, το οποίο απαιτείται σε κάθε περίπτωση ανωμαλίας ή κινδύνου στην γραμμή
• οι μηχανοδηγοί της μοιραίας αμαξοστοιχίας IC62 εισήλθαν σε γραμμή καθόδου ΧΩΡΙΣ έντυπο 1001
• οι μηχανοδηγοί ΔΕΝ ακινητοποίησαν το τρένο ως όφειλαν
• οι μηχανοδηγοί ΔΕΝ επικοινώνησαν με τον σταθμάρχη Λάρισας για να διευκρινίσουν ότι η αμαξοστοιχία έχει μπει ανάποδα στη γραμμή
• οι μηχανοδηγοί ΔΕΝ έκαναν αναγγελία αναφορικά με τη θέση της αμαξοστοιχίας καθώς περνούσαν από τους ενδιάμεσους σταθμούς

Όπως επιβεβαιώθηκε από όλους τους μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον της Επιτροπής, εάν είχαν τηρηθεί απαρέγκλιτα οι κανόνες του Γενικού Κανονισμού Κινήσεως (ΓΚΚ) από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί. Μάλιστα, έστω μία από αυτές τις παραβιάσεις του ΓΚΚ αν δεν είχε συμβεί, θα μπορούσε να αποσοβήσει το δυστύχημα.

Σημειωτέον ότι ο ΓΚΚ του ΟΣΕ, ο οποίος εφόσον τηρείται πιστά εγγυάται την ασφαλή κυκλοφορία στο σιδηροδρομικό δίκτυο, είναι νομικά δεσμευτικός και χαρακτηρίστηκε από ειδικούς που κατέθεσαν στην Επιτροπή ως «ο ΚΟΚ του σιδηροδρόμου», «οι 10 Εντολές του Μωυσή», ακόμα και «Ευαγγέλιο» για το σιδηρόδρομο.

2. Τα αυτοματοποιημένα συστήματα διαχείρισης κυκλοφορίας -που σήμερα χρησιμοποιούνται σε μικρό μέρος του ευρωπαϊκού δικτύου- αναβαθμίζουν την ασφάλεια αλλά δεν εκμηδενίζουν τον κίνδυνο.

Τα συστήματα αυτά (σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, ETCS, GSMR) συμβάλουν στην ασφαλέστερη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου. Βέβαια δεν εκμηδενίζουν τον κίνδυνο, άλλωστε οι χειριστές τους είναι άνθρωποι. Όλα μαζί, συνδυαστικά, όπως προβλέπεται από το ERTMS, δηλαδή το ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας των τραίνων, προσεγγίζουν πολύ μεγάλο βαθμό ασφάλειας και αποφυγής ατυχημάτων, εφόσον ταυτόχρονα τηρείται πιστά ο Γενικός Κανονισμός Κίνησης.

Η εφαρμογή του ERTMS θα είναι υποχρεωτική στις ευρωπαϊκές χώρες από το 2030. Μικρό ποσοστό των σιδηροδρομικών συστημάτων στις χώρες της ΕΕ εφαρμόζουν σήμερα στο σύνολο του το ERTMS. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ETCS, το πιο αποτελεσματικό σύστημα, που παρέχει τη δυνατότητα αυτόματης ακινητοποίησης του τραίνου, είναι σε λειτουργία μόνο στο 14% των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων.

Επομένως, με βάση το ισχύον ευρωπαϊκό και εθνικό νομοθετικό πλαίσιο, η λειτουργία του σιδηροδρόμου χωρίς τα προαναφερόμενα συστήματα θεωρείται επιτρεπτή και ασφαλής, εφόσον τηρείται ο ΓΚΚ, όπως κατέθεσε το σύνολο σχεδόν των μαρτύρων που εξετάστηκαν.

 3. Η εκτέλεση των συμβάσεων για την εγκατάσταση συστημάτων διαχείρισης κυκλοφορίας στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο υπήρξε για μεγάλη χρονική περίοδο προβληματική.

Από το 1985 έως το 2001 εγκαταστάθηκαν συστήματα που δεν τέθηκαν ποτέ ενιαία σε λειτουργία, η ανάταξή τους προβλέφθηκε με τη Σύμβαση 717 το 2014, ενώ άλλα συστήματα προβλέφθηκαν με συμβάσεις του 2006 και του 2007, που η ολοκλήρωσή τους καθυστέρησε.

4. Η διάσπαση του ΟΣΕ το 1996 με τη δημιουργία των θυγατρικών του εταιρειών ΕΡΓΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ, συνέτεινε στην προβληματικότητα εκτέλεσης των σιδηροδρομικών έργων.

Το πρόβλημα επιτάθηκε με την «πώληση» το 2017 της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με δυσμενέστατους για το Ελληνικό Δημόσιο όρους, στον κρατικό ιταλικό σιδηρόδρομο και στη συνέχεια με την πώληση το 2018 της ΕΕΣΣΤΥ στην ιδιωτική πλέον ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με εξίσου δυσμενείς όρους.

5. Η υλοποίηση των συμβάσεων για τα αυτοματοποιημένα συστήματα επισπεύστηκε σημαντικά επί Υπουργίας Καραμανλή, ενώ ειδικά το έργο της 717 θα είχε καθυστερήσει κατά πολύ ακόμα, αν δεν είχε δοθεί παράταση αλλά είχε διαλυθεί και επαναπροκηρυχθεί.

Η σύμβαση 717/2014, για τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, ενώ έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως το 2016, είχε υλοποιηθεί μόνο σε ποσοστό 18%. Δόθηκε παράταση με αναγνώριση της αποκλειστικής υπαιτιότητας της ΕΡΓΟΣΕ για τις καθυστερήσεις και στη συνέχεια, έως το 2019 χορηγήθηκαν άλλες 5 παρατάσεις με συνυπευθυνότητα του Ελληνικού Δημοσίου.

Μετά τον Ιούλιο του 2019 έγινε σημαντική προσπάθεια να επιλυθούν τα χρονίζοντα προβλήματα, με αποτέλεσμα την ολοκλήρωση της 717 το Σεπτέμβριο 2023, παρά τα προβλήματα λόγω της πανδημίας COVID, της παγκόσμιας κρίσης και των καθυστερήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Σχετικά με τη χορήγηση της 7ης παράτασης της Σύμβασης 717, μετά την αποδοχή σχετικής ένστασης από τον τότε Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κ. Καραμανλή, θεωρείται απολύτως βέβαιο από την Επιτροπή ότι αν η παράταση αυτή δεν είχε δοθεί και η εργολαβία είχε διαλυθεί, το έργο της σύμβασης 717 δεν θα είχε ολοκληρωθεί ακόμη έως σήμερα.

Οι υπόλοιπες χρονίζουσες συμβάσεις για τα αυτοματοποιημένα συστήματα -που εκκρεμούσαν υπό πολλές Κυβερνήσεις- προχώρησαν αποφασιστικά την τελευταία 4ετία με αποτέλεσμα σήμερα να έχουν όλες ολοκληρωθεί στο μεγαλύτερο μέρος τους. Συγκεκριμένα το GSMR παραδόθηκε τελικά το 2021 και το ETCS τον Δεκέμβριο του 2023. Εκκρεμεί το GSMR και το ETCS επί των συρμών, όπου απαιτούνται ενέργειες της Hellenic Train, της ΓΑΙΑΟΣΕ και της ΡΑΣ.

Όλες οι αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας ελήφθησαν με την τήρηση των προβλεπομένων διαδικασιών με εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών και με κριτήριο το δημόσιο συμφέρον.

6. Οι μηχανισμοί ελέγχου ασφαλείας των σιδηροδρομικών μεταφορών πρέπει να ενισχυθούν.

Η ΡΑΣ αποτελεί τον πυλώνα ασφάλειας τόσο κατά την κοινοτική όσο και την εθνική νομοθεσία στα ζητήματα ασφάλειας του σιδηροδρόμου. Εφόσον είχε διαπιστώσει πολύ σοβαρά κενά ή ελλείψεις μπορούσε να προχωρήσει ακόμη και σε αναστολή της λειτουργίας του σιδηροδρόμου.

Επιπλέον, η Hellenic Train, εφόσον δεν διεκδικούσε απλώς υψηλότερες αποζημιώσεις αλλά είχε πράγματι διαπιστώσει σοβαρά ζητήματα ασφάλειας λόγω της κατάστασης της υποδομής και μη ολοκλήρωσης των συστημάτων, θα έπρεπε να είχε προχωρήσει σε άμεση αναστολή δρομολογίων.

Σε σχέση δε με τους Εθνικούς Κανόνες Ασφαλείας η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η χώρα διαθέτει κανόνες εν ισχύ στον τομέα της ασφάλειας, με σημαντικότερο το Γενικό Κανονισμό Κίνησης, δηλαδή τον κανονισμό που παραβιάστηκε τη νύχτα του μοιραίου δυστυχήματος.

Σχετικά με τους Εθνικούς Κανόνες Ασφαλείας η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η χωρα διαθέτει κανόνες εν ισχύ στον τομέα της ασφάλειας, με σημαντικότερο το Γενικό Κανονισμό Κίνησης, δηλαδή τον κανονισμό που παραβιάστηκε τη νύχτα του μοιραίου δυστυχήματος.

7. Ο ΟΣΕ πρέπει να ενισχυθεί, τόσο χρηματοδοτικά όσο και με ανθρώπινο δυναμικό.

Ο ΟΣΕ έχει υπάρξει εδώ και πολλά χρόνια ένας από τους μεγαλύτερους «ασθενείς» του Ελληνικού Δημοσίου. Οι δε μνημονιακές πολιτικές από το 2010 και μετά τον αποδυνάμωσαν, αφού έχασε πάνω από τους μισούς του εργαζομένους. Τα μέτρα που ελήφθησαν από το 2019 και μετά για αύξηση της χρηματοδότησης και των εργαζομένων πρέπει να συνεχιστούν με μεγαλύτερη ένταση.

8. Τα αίτια του δυστυχήματος πρέπει να διερευνηθούν ψύχραιμα, μακριά από πολιτική εκμετάλλευση, για να αποδοθεί δικαιοσύνη, όπως επιθυμεί η ελληνική κοινωνία.

Οι ευθύνες όλων των άμεσα εμπλεκομένων στο τραγικό δυστύχημα, καθώς και των προσώπων που κατείχαν υπεύθυνες θέσεις στους αρμόδιους οργανισμούς και εταιρείες, ελέγχονται ήδη από την τακτική δικαιοσύνη. Η ανάλυση από την Επιτροπή δεν ανέδειξε πράξεις ή παραλείψεις πολιτικών προσώπων που να συνδέονται με το δυστύχημα. Η πολιτική ευθύνη, αντικειμενικά αναλήφθηκε από τον τότε Υπουργό Κ. Καραμανλή με την άμεση παραίτησή του την ημέρα του τραγικού δυστυχήματος, πράξη που εκτός των άλλων διευκόλυνε τον έλεγχο της υπόθεσης.

9. Δεν υπήρξε προσπάθεια συγκάλυψης με παρεμβάσεις στον χώρο της μοιραίας σύγκρουσης.

Οι επιχειρησιακές παρεμβάσεις στο χώρο έγιναν με απόφαση των αρμοδίων επιχειρησιακών συλλογικών οργάνων με γνώμονα την ανάγκη μετακίνησης των κατεστραμμένων συρμών με βαρέως τύπου μηχανήματα, τα οποία έπρεπε να επιχειρούν σε ασφαλές και σταθερό έδαφος. Πάντως, διεξάγεται και έρευνα της δικαιοσύνης για τις επεμβάσεις των αρμοδίων οργάνων.

ΣΥΡΙΖΑ: Ευθύνες και παραλείψεις από τον Καραμανλή

Ευθύνες στην τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, για το σιδηροδρομικό δυστύχημα επιρρίπτουν στο πόρισμά τους στην εξεταστική επιτροπή για τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Στο πόρισμά τους, που κατέθεσαν σήμερα, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρονται σε μια διαρκή προσπάθεια της κυβέρνησης για συγκάλυψη του δυστυχήματος των Τεμπών, και πολιτικής επιβίωσης κάποιων και τονίζουν ότι το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί πιθανά αν είχε υλοποιηθεί η Σύμβαση 717, ότι το έγκλημα θα είχε αποφευχθεί εάν η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είχε καθορίσει και εφαρμόσει τα ελάχιστα επίπεδα ασφάλειας, σύμφωνα με τους επιβεβλημένους Εθνικούς Κανόνες Ασφάλειας και εάν η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είχε προβεί σε άμεσες διορθωτικές αποφάσεις μετά την καταστροφή του παλαιού συστήματος τηλεδιοίκησης στην Ζάχαρη Λάρισας.

«Δεν πρόκειται περί "ανθρώπινου σφάλματος" και μόνο»

Σε δήλωσή τους, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ - μέλη της εξεταστικής Επιτροπής Αλ. Αυλωνίτης, Β. Κόκκαλης, Δ. Καλαματιανός, και ο Ι. Σαρακιώτης, τονίζουν ότι «ολόκληρη η ελληνική κοινωνία και οι οικογένειες των θυμάτων απαιτούν ειλικρινείς, διάφανες απαντήσεις και απόδοση ευθυνών, ώστε να αποδειχθεί ποιοι ήταν οι πραγματικοί υπαίτιοι της τραγωδίας των Τεμπών, τόσο τα φυσικά πρόσωπα, για τα οποία έχει επιληφθεί η δικαιοσύνη, όσο βέβαια και τα πολιτικά πρόσωπα για την απόδοση των ευθυνών των οποίων αρμόδια είναι η Βουλή, μέσω της εξεταστικής επιτροπής».

Σημειώνουν ότι «ότι δεν πρόκειται περί "ανθρώπινου σφάλματος" και μόνο. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ με αίσθημα ευθύνης ενήργησε εξαρχής προς την κατεύθυνση αποκάλυψης κάθε πτυχής του εγκλήματος, τόσο των αιτιών που οδήγησαν σε αυτό, όσο και των ενεργειών που ακολούθησαν. Απόδειξη αυτού ήταν η πρότασή μας προς όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου, να προσυπογράψουμε ένα κοινό πόρισμα, πρόταση η οποία απορρίφθηκε για μικροπολιτικούς και μόνο λόγους από τις κοινοβουλευτικές τους ομάδες».

Αναφερόμενοι ειδικότερα στο πόρισμά τους, που «εντοπίζει ποινικές ευθύνες του κ. Καραμανλή Κωνσταντίνου του Αχιλλέως, του Καραγιάννη Γεωργίου του Χρήστου (τότε Υφυπουργού Υποδομών) και κ. Τριαντόπουλου Χρήστου του Γεωργίου, αλλά και μιλά για την ανάγκη ποινικής διερεύνησης για την μη υλοποίηση της σύμβασης 717/2014, προτείνει την πλέον ξεκάθαρη και έντιμη πρόταση: Η Εξεταστική επιτροπή με ερμηνευτική Δήλωση να διευκρινίσει την θέση της, ότι για τα εγκλήματα τελούμενα δια παραλείψεως κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων, αρμόδια είναι η τακτική Δικαιοσύνη, καθώς σε ό,τι αφορά το άρθρο 86 Συντάγματος και το προστατευτικό πλέγμα για τις πράξεις, που εκτελούνται κατά την ενάσκηση των υπουργικών καθηκόντων ΔΕΝ προκύπτει ότι συμπεριλαμβάνεται και η παράλειψη εκτέλεσης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας».

Κατά τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, «η συνέπεια και η σημασία αυτής της Δήλωσης της Εξεταστικής επιτροπής συνίσταται στο γεγονός πως η τακτική Δικαιοσύνη, θα κάνει απερίσπαστη το έργο της καλώντας όλα τα πολιτικά πρόσωπα, είτε ως μάρτυρες, είτε ως ύποπτοι τέλεσης ποινικών αδικημάτων αφ' ενός, αλλά και το πολιτικό σύστημα θα αποτινάξει το πέπλο συγκάλυψης που υφίσταται σήμερα για την υπόθεση των Τεμπών».

Ζητούν, δε, και προτείνουν «να ψηφισθεί ομόφωνα η ως άνω ερμηνευτική Δήλωση».

«Ισχυρότατες ενδείξεις τέλεσης ποινικών αδικημάτων από τον Καραμανλή»

Οι βουλευτές δηλώνουν επίσης ότι σύμφωνα με το κατατεθέν πόρισμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ «υφίσταντο ισχυρότατες ενδείξεις τέλεσης ποινικών αδικημάτων από τον Καραμανλή Κωνσταντίνο και συγκεκριμένα της παράβασης καθήκοντος, διατάραξης ασφάλειας συγκοινωνιών, ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο κατά συρροή, σωματικές βλάβες κατά συρροή.

Η βασικότερη παράλειψη του τέως Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών συνίστατο στο γεγονός, πως ενώ ήταν το μοναδικό όργανο θέσπισης Εθνικών Κανόνων Ασφαλείας από τις 14-10-2019, ημερομηνία κατά την οποία δημοσιεύθηκε ο Ν. 4632/2019 δυνάμει των Ευρωπαϊκών Οδηγιών 2010/797 και 2016/ 798, εντούτοις ουδέποτε το έπραξε μέχρι και την ημερομηνία του δυστυχήματος (28-02-2023), η δε παράλειψη του αυτή έγινε σε συνδυασμό με την σαφέστατη γνώση της ανυπαρξίας στοιχειωδών κανόνων ασφαλείας από τις εξώδικες οχλήσεις του Συλλόγου Μηχανοδηγών του ΟΣΕ, από την με 06-09-2021 επιστολή του πρώην Διευθύνοντος Συμβούλου ΤΡΑΙΝΟΣΕ Φίλιππου Τσαλίδη, ο οποίος προειδοποιούσε για "σοβαρό συμβάν". Eπιπλέον, όχι απλώς παρέλειψε να θεσπίσει Εθνικούς κανόνες ασφαλείας, ενώ γνώριζε ότι η λέξη "ασφάλεια" απουσίαζε από τον ελληνικό σιδηρόδρομο, αλλά προέτρεπε το επιβατικό κοινό να εμπιστεύεται τον Ελληνικό σιδηρόδρομο κριτικάροντας την Αξιωματική Αντιπολίτευση στην Βουλή (σε απάντηση της ερώτησης του Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ Αλέξανδρου Μεϊκόπουλου), λέγοντας επί λεξεί "ότι είναι ντροπή που θέτετε θέματα ασφαλείας".

Συγχρόνως, ουδέποτε πραγματοποιήθηκε η αποκατάσταση της ηλεκτρικής πλευρικής σηματοδότησης στο τμήμα Λάρισα - Θεσσαλονίκη (και κατ' επέκταση στο υπό εξέταση τμήμα Λάρισα - Ν. Πόροι), που ήταν από τον Ιούλιο του 2019 εκτός λειτουργίας, μετά την πυρκαγιά στο κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας στη θέση ‘Ζάχαρη', ενέργεια που εάν είχε γίνει, θα είχε αποτραπεί το μοιραίο δυστύχημα. Σημειωτέον ότι για τον πρώην Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Γεώργιο Καραγιάννη ο οποίος είχε την άμεση εποπτεία και την ευθύνη των έργων υποδομής για την ΕΡΓΟΣΕ δεν απαιτείται άρση ασυλίας ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια καθώς δεν έχει εκλεγεί Βουλευτής.»

Ολόκληρο το πόρισμα του ΣΥΡΙΖΑ

Το ΠΑΣΟΚ ζητά τη μετατροπή της εξεταστικής επιτροπής σε προανακριτική – Ποινικές ευθύνες σε Καραμανλή και  Σπίρτζη

Τη μετατροπή της εξεταστικής επιτροπής για τη «διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών» σε προανακριτική επιτροπή προτείνουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Μ. Αποστολάκη, Γ. Νικητιάδης και Απ. Πάνας.

Σε ανακοίνωσή τους, οι τρεις βουλευτές που μετείχαν στην εξεταστική επιτροπή, θεωρούν αδύνατη την έκδοση ολοκληρωμένου πορίσματος καθώς «ούτε το σύνολο της δικογραφίας παραλάβαμε, ούτε ουσιώδεις μάρτυρες εξετάσθηκαν. Αυτή υπήρξε από την αρχή η επιδίωξη της κυβερνητικής πλειοψηφίας», σημειώνουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ.

Τονίζουν επίσης ότι «η κυβερνητική επιλογή για συγκάλυψη, μέσω της μη ουσιαστικής διερεύνησης της υπόθεσης και ιδίως του ενδεχομένου ύπαρξης ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή όχι από μόνο από το ΠΑΣΟΚ, αλλά πρωτίστως από την κοινωνία η οποία απαιτεί να χυθεί φως στην υπόθεση και να αποδοθούν ευθύνες όσο ψηλά και να βρίσκονται αυτές».

Σύμφωνα με τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής επιβάλλεται η περαιτέρω ποινική διερεύνηση της υπόθεσης για τους δύο αρμόδιους υπουργούς Μεταφορών και Υποδομών των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας, «οι οποίοι φέρουν την ευθύνη για τη μη ολοκλήρωση των εργασιών της επίδικης σύμβασης 717/2014, η οποία τελεί σε άμεση αιτιώδη συνάφεια με το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών [..] Έχει ήδη προκύψει ότι εάν το σύστημα σηματοδότησης - τηλεδιοίκησης είχε παραδοθεί μέσα στην αποκλειστική προθεσμία, που η σύμβαση είχε προβλέψει, και σε κάθε περίπτωση λειτουργούσε στις 28/2/2023, το δυστύχημα μετά βεβαιότητας δεν θα συνέβαινε, καθώς η χρήση και λειτουργία όλων των εν λόγω συστημάτων θα απέτρεπε τη σύγκρουση, ακινητοποιώντας τις αμαξοστοιχίες είτε μέσω του συστήματος ETCS, είτε ταυτόχρονα μέσω της λειτουργίας της τηλεδιοίκησης ΚΕΚ Λάρισας, της αμφίδρομης σηματοδότησης της γραμμής και του συστήματος GSMR».

Ειδικά δε για τις ευθύνες του Κ. Καραμανλή «θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι εναντίον του αποχρώσες ενδείξεις ενοχής ενισχύονται από τα εξής αντικειμενικά δεδομένα:

Τη συνειδητή αγνόηση του Πορίσματος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.

Τη σύμβαση με την Hellenic Train, που κατέθεσε ο συγκεκριμένος Υπουργός με δική του ευθύνη και πρωτοβουλία και η οποία ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2022 αποκλειστικά και μόνο από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τα ανωτέρω ο τότε Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, αγνοώντας προκλητικά την απόφαση του Δ.Σ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ του Νοεμβρίου του 2020 και ενεργώντας εις βάρος των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου και υπέρ των συμφερόντων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ μετέπειτα Hellenic Train, κατά παράβαση της σχετικής Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και ιδίως της διάταξης του άρθρου 4§4 του Κανονισμού (ΕΚ) 1370/2007, μείωσε τις υποχρεώσεις επενδύσεων της τελευταίας σε τροχαίο υλικό και υποδομές από 645 εκ. ευρώ σε μόλις 77 εκ ευρώ, επεκτείνοντας παράλληλα τις υποχρεώσεις επιδότησης της Hellenic Train από το Ελληνικό Δημόσιο για πέντε ακόμα χρόνια.

Ο τότε Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, δεν θέσπισε Εθνικούς Κανόνες Ασφαλείας ως όφειλε βάσει των Οδηγιών 2016/798 και 2016/797, ούτε έλαβε μέτρα ασφαλείας με τη θέσπιση Νέων Εθνικών Κανόνων Ασφαλείας (άρθρο 60 Ν. 4632/2019).

Το γεγονός ότι όχι απλά δεν κήρυξε έκπτωτο τον ανάδοχο της σύμβασης για τις τεράστιες καθυστερήσεις στην εκτέλεση του έργου, αλλά προέβη σε αδικαιολόγητη αποζημίωση ύψους 2.767.782,93 ευρώ για θετικές ζημιές.

Τη συνειδητή αγνόηση των έγγραφων προειδοποιήσεων του συνδικαλιστικού οργάνου των Μηχανοδηγών».

Αναφορικά με τις ευθύνες του Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κ. Σπίρτζη, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ-Κινήμαος Αλλαγής σημειώνουν ότι «και εκείνος δεν κήρυξε έκπτωτο τον ανάδοχο της σύμβασης για τις τεράστιες καθυστερήσεις στην εκτέλεση του έργου ως όφειλε και επέλεξε να αγνοήσει τις προειδοποιήσεις για τα υπαρκτά ζητήματα ασφαλείας στον σιδηρόδρομο».

Νέα Αριστερά: Να διερευνηθεί περαιτέρω το έγκλημα με σύσταση προανακριτικής

Την «περαιτέρω διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών, με τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής της Βουλής για τη διερεύνηση τυχόν εγκλημάτων που έχει τελέσει κατά την άσκηση των καθηκόντων του ο πρώην Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Καραμανλής», προτείνει στο πόρισμά της στην εξεταστική επιτροπή για τα Τέμπη, η βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Πέτη Πέρκα.

Σε δήλωσή της, η κυρία Πέρκα σημείωσε ότι «δεν αρνηθήκαμε το κοινό πόρισμα. Αντιθέτως δηλώσαμε ότι είμαστε θετικοί σε κοινό πόρισμα των Κοινοβουλευτικών Ομάδων (Κ.Ο.) πλην ακροδεξιάς. Κοινό πόρισμα όμως σημαίνει συζήτηση, συνεννόηση και διαβούλευση. Δεν είναι δυνατόν να μας έρχεται τελευταία στιγμή για συνυπογραφή ένα πόρισμα που μάλιστα ουδεμία σχέση έχει με όσα συζητήθηκαν-κατατέθηκαν στην εξεταστική επιτροπή και το οποίο προφανώς εκπονήθηκε σε κάποιο δικηγορικό γραφείο. Στην πραγματικότητα ακόμα δεν ξέρουμε πώς τελικά διαμορφώνεται αυτό το πόρισμα αφού σύμφωνα με πληροφορίες ακόμα δεν έχουμε δει την τελική του μορφή».

«Θα συνεχίσουμε τον αγώνα ώστε να μην καταφέρει η ΝΔ να συγκαλύψει το έγκλημα»

Όπως σημείωσε, «επειδή ακριβώς το έγκλημα των Τεμπών και η δικαίωση των θυμάτων είναι πολύ πάνω από τη μικροπολιτική καταθέτουμε το δικό μας πόρισμα το οποίο είναι προϊόν όλων αυτών που επί τρεις περίπου μήνες καταθέσαμε στην εξεταστική και κανένα σοβαρό επιχείρημα δεν αντιτάχθηκε, όλων αυτών που παραδέχθηκαν οι μάρτυρες και η αντίκρουση με στοιχεία όλων των ψεμάτων που εκτόξευσαν κάποιοι μάρτυρες προεξάρχοντος του κ. Καραμανλή. Ας αφήσουν λοιπόν τα κροκοδείλια δάκρυα οι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ γιατί ο πατερναλισμός τους μόνο καλό δεν κάνει στην υπόθεση. Ελπίζουμε η δικαιοσύνη να αξιοποιήσει τα στοιχεία που παραθέτουμε και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία επιτέλους να σώσει ότι μπορεί να σωθεί από την αξιοπιστία της και να συμφωνήσει σε προανακριτική επιτροπή για τη διερεύνηση τυχόν εγκλημάτων που έχει τελέσει κατά την άσκηση των καθηκόντων του ο πρώην Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι κάναμε ότι καλύτερο μπορούσαμε και θα συνεχίσουμε τον αγώνα ώστε να μην καταφέρει η ΝΔ να συγκαλύψει το έγκλημα», ανέφερε η κα Πέρκα.

Τα συμπεράσματα της Νέας Αριστεράς

Στα συμπεράσματα του πορίσματος της βουλευτού της Νέας Αριστεράς, Π. Πέρκα περιλαμβάνονται τα εξής:

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για πολλές δεκαετίες ο σιδηρόδρομος δεν ήταν στις προτεραιότητες των κυβερνήσεων. Οι αναφορές μας στους πόρους που δόθηκαν τη δεκαετία 1990-2000 από το 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, το Ταμείο Συνοχής, το ΕΣΠΑ κτλ και στο ότι παρ' όλα αυτά η χώρα παρέμεινε με μονή σιδηροδρομική γραμμή, με χειροκίνητα συστήματα και με ασυντήρητο δίκτυο, επιβεβαιώθηκαν από τις καταθέσεις των μαρτύρων της περιόδου εκείνης. Όπως επίσης και η λίστα πλειάδας έργων που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ΄90 πρόχειρα, για να ολοκληρωθούν, αν ολοκληρώθηκαν, σχεδόν 20 χρόνια αργότερα (ως ανωτέρω αναλύθηκε, σελ. 14).

Η κατασπατάληση πόρων σε συνδυασμό με την χωρίς σχεδιασμό πολυδιάσπαση των σιδηροδρομικών εταιριών, άφησαν το σιδηροδρομικό δίκτυο σε τραγική κατάσταση.

Αξίζει να σημειώσουμε την απαράδεκτη προχειρότητα (;), με την οποία το ελληνικό δημόσιο υπέγραφε συμβάσεις που όχι μόνο δεν προάσπιζαν το δημόσιο συμφέρον, αλλά προκαλούν ερωτήματα συνετής διοίκησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η σύμβαση 10005 του ETCS που υπογράφηκε το 2007, ενώ η προαπαιτούμενη 717 το 2014, με όλες τις αστοχίες που εντόπισαν η Ε.Δ.ΕΛ., το Ελεγκτικό Συνέδριο και όλοι όσοι ασχολήθηκαν με τον έλεγχο της συγκεκριμένης σύμβασης.

Ευθύνη έχουν και οι κατασκευαστικές εταιρίες, που πολλές φορές έθεταν τους όρους των συμβάσεων και δεν τηρούσαν τις υποχρεώσεις τους. Στην περίπτωση της σύμβασης 717 υπήρξε σοβαρό πρόβλημα στην Κοινοπραξία, με την άρνηση συνυπογραφής των μελετών από την δανειοπάροχο εταιρία ALSTOM FERROVIΑRΙA, το οποίο εντόπισε η Ε.Δ.ΕΛ.

Από το 2019 εντοπίζεται δραματική κατάρρευση του σιδηρόδρομου, με αποκορύφωμα εν έτει 2023 να συγκρούονται μετωπικά τραίνα που κινούνται σε διπλή γραμμή. Αυτό καταγράφεται και από τις απορροφήσεις της ΕΡΓΟΣΕ, που αυτή την περίοδο κινούνται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα - για παράδειγμα το 2020 σημείωσε ιστορικό χαμηλό, με 45 εκ. ευρώ. Την περίοδο 2015-2018 η συνολική απορρόφηση ήταν περίπου 1 δισ. ευρώ ενώ την περίοδο 2019-2023 250 εκ. ευρώ.

Τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, η κυβέρνηση της ΝΔ είχε δεκάδες προειδοποιήσεις σε ό,τι αφορά τα ζητήματα ασφαλείας του σιδηροδρομικού δικτύου και τη γενικότερη κατάρρευση του σιδηροδρόμου.

Με ευθύνη της κυβέρνησης ΝΔ, εγκαταλείφθηκαν σταδιακά όλες οι δικλείδες ασφαλείας που θα μπορούσαν να έχουν αποτρέψει το τραγικό δυστύχημα: η τηλεδιοίκηση στη Λάρισα, που εκτός από οπτικό έλεγχο της γραμμής στην περιοχή, όταν λειτουργούσε, υπήρχε πάντα και δεύτερος σταθμάρχης. Το δευτεροβάθμιο κέντρο ελέγχου στην Καρόλου, το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας GSM-R και φυσικά, η διαρκώς επιδεινώμενη κατάσταση στον ΟΣΕ, με αποκορύφωμα, την «προδήλως παράνομη» μετάταξη του μοιραίου σταθμάρχη (ως ανωτέρω αναλύθηκε, σελ. 16-18).

Παρά το γεγονός ότι η 717 είναι μια ιδιαίτερα προβληματική σύμβαση, το διάστημα 2015-2019 προχωρούσε, ενώ έγιναν προσπάθειες από την ΕΡΓΟΣΕ για να ολοκληρωθούν τα έργα και να μην πληρώσει το δημόσιο αποζημιώσεις στους εργολάβους, κάτι που θα γινόταν αν κατήγγειλε τη σύμβαση. Για να αναλάβει τελικά η κυβέρνηση της ΝΔ και να ‘βαλτώσει' η εξέλιξη της σύμβασης. Τα ποσοστά προόδου μιλούν από μόνα τους, 72% το Μάιο 2019, 77% το Φεβρουάριο 2023.

Από την κυβέρνηση της ΝΔ, κι ενώ το ποσοστό προόδου της 717 ήταν 74%, έπειτα από διαδοχικές συσκέψεις στο Υπουργείο το διάστημα Ιανουάριος-Φεβρουάριος του 2020, με την παρουσία του Γ. Γ. Μεταφορών, Ν. Σταθόπουλου, της ΕΡΓΟΣΕ και του αναδόχου, το Μάρτιο 2020 αποφασίζεται να προχωρήσει η Συμπληρωματική Σύμβαση με βάση μια νέα τεχνική πρόταση του αναδόχου. Η εν λόγω πρόταση περιλάμβανε όμως αποξήλωση εξοπλισμού που λειτουργούσε καλά και είχε πληρωθεί με κονδύλια της ΕΕ, όπως αναφέρει στην επιστολή παραίτησής του το 2022 ο Πρόεδρος της Επιτροπής ETCS, Χ. Κατσιούλης.

Το σχέδιο της Συμπληρωματικής Σύμβασης επανακατατέθηκε το 2020 για έγκριση στο Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο απάντησε με την αμφιλεγόμενη φράση «απαραδέκτως επανυποβάλλεται …», μη έχοντας προφανώς πλήρη γνώση των νέων δεδομένων. Εκτός των άλλων, το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν πληροφορήθηκε ότι η ΕΡΓΟΣΕ θα ξήλωνε υφιστάμενο εξοπλισμό, γεγονός που αν και δεν θα επηρέαζε την οικονομική ισορροπία της Σύμβασης, θα είχε σίγουρα συνέπειες στη χρονική της εξέλιξη.

Η υπογραφή της Σ.Σ. καθυστερεί σχεδόν 2 χρόνια, με ευθύνη της ΕΡΓΟΣΕ, αφού, μεταξύ άλλων, η εταιρία έχει περιέργως προσλάβει πραγματογνώμονα του ΤΕΕ να ελέγξει σε ό,τι αφορά τα συστήματα, την κορυφαία εταιρία Alstom - Ferroviaria στον κόσμο στον τομέα αυτό. Με την ολοκλήρωση της πραγματογνωμοσύνης έπειτα από 12 μήνες (!), ο πραγματογνώμονας, κ. Βαλαβάνης, προσλαμβάνεται ως σύμβουλος του Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΡΓΟΣΕ.

Παράλληλα, τον Ιανουάριο του 2021, με απόφαση Κ. Καραμανλή, η κοινοπραξία λαμβάνει 2.8 εκ. ευρώ για θετικές ζημιές (συν 500 εκ. ευρώ από την ΕΡΓΟΣΕ) κι ενώ βρίσκεται υπό καθεστώς Ειδικής Πρόσκλησης, δηλαδή ένα βήμα πριν την έκπτωση! Την αποζημίωση υπογράφει ο Γ. Γ. Υποδομών, αντί του αρμοδίου Γ. Γ. Μεταφορών, ο οποίος παραιτείται την ίδια περίοδο, ενώ πλανάται το ερώτημα αν η παραίτησή του έχει σχέση με την εν λόγω πρωτοφανή αποζημίωση. (ως ανωτέρω αναλύθηκε, σελ. 21-24).

Από τις παραπάνω ‘περίεργες' συμπτώσεις, εκτός από το ερώτημα του λόγου παραίτησης του Ν. Σταθόπουλου, τίθεται και το εξής: αν υπήρξε αφανής διαπραγμάτευση, με την ανάμειξη ΕΡΓΟΣΕ και Υπουργείου, ώστε να βρεθούν λύσεις στα εσωτερικά προβλήματα της Κοινοπραξίας και να προχωρήσουν έπειτα από διαδοχικές καθυστερήσεις τα έργα, με την αποζημίωση να αποτελεί μέρος της όποιας συμφωνίας επετεύχθη (ως ανωτέρω αναλύθηκε, σελ. 21-24).

Σκοτεινό σημείο παραμένει η αιτία της μεγάλης πυρκαγιάς που προκλήθηκε κατά τη σύγκρουση, ενώ τα ευρήματα των εμπειρογνωμόνων συνηγορούν για ΄περίεργο΄ φορτίο της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Αδιευκρίνιστο παραμένει το ποιος έδωσε την εντολή για ‘μπάζωμα' του χώρου, με αποτέλεσμα να χαθούν πολύτιμα στοιχεία (ως ανωτέρω αναλύθηκε, σελ. 30-31).

Σε ό,τι αφορά τα παραπάνω ερωτήματα, αλλά και άλλα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων της Εξεταστικής Επιτροπής, δε δόθηκαν απαντήσεις, αφού η συγκάλυψη, η σύγχυση και ο αποπροσανατολισμός, ήταν εξαρχής η πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας.

«Εξ όλων των ανωτέρω και λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά την 20/2/2024, ότε και αποφασίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία η μη διεύρυνση του καταλόγου των μαρτύρων - σε πλήρη αντίθεση με όσα μέχρι και εκείνη τη στιγμή διαβεβαίωνε, γεγονός που μας ανάγκασε να αποχωρήσουμε από την Εξεταστική Επιτροπή - και εν τοις πράγμασι ολοκληρώθηκαν πρόωρα οι εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής, εστάλη η ποινική δικογραφία από την Εισαγγελία Εφετών της Λάρισας, είναι αναμφισβήτητο ότι έχουν προκύψει νέα πραγματικά περιστατικά» αναφέρει στο πόρισμά της η κυρία Πέρκα.

Πόρισμα ΚΚΕ: Ποινικές ευθύνες σε όλους τους υπουργούς Μεταφορών

Ποινικές ευθύνες σε όλους τους διατελέσαντες υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών από το 2009 μέχρι το 2023 καταλογίζει το ΚΚΕ στο πόρισμά του επί της εξεταστικής Επιτροπής για το δυστύχημα των Τεμπών.

Ωστόσο, ο Περισσός τονίζει ότι «επειδή και η παράβαση καθήκοντος είναι πλημμεληματικού χαρακτήρα με σύντομη πενταετή παραγραφή τελικά  ποινικά υπεύθυνοι μπορούν να καταστούν μόνο οι τέως υπουργοί Χ. Σπίρτζης και Κ. Καραμανλής».

Τι αναφέρει το πόρισμα του ΚΚΕ 

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το πόρισμα του ΚΚΕ: «προκύπτουν σαφέστατες ποινικές ευθύνες των αρμόδιων Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών της περιόδου 2009 – 2023 για το κακουργηματικό αδίκημα της δια παραλείψεως διατάραξης της ασφάλειας των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών από το οποίο προήλθε ο θάνατος 57 ανθρώπων και η βαριά σωματική βλάβη δεκάδων ακόμα ατόμων. Και πιο συγκεκριμένα των Υπουργών Δ.Ρέππα (2009-2011), Γ.Ραγκούση (2011), Μ.Βορίδη (2011-2012), Κ. Χατζηδάκη (2007-2009 και 2012-2013), Μ. Χρυσοχοϊδη (2013-2015), Χ. Σπίρτζη (2015-2019), Κ. Καραμανλή (2019-2023).

Στο ερώτημα για ποιους λόγους οι συντάκτες εξηγούν ότι «με δεδομένο ότι οι ελλείψεις στα συστήματα ασφαλείας και η αδυναμία αποφυγής του ανθρώπινου λάθους ήταν σε γνώση – λόγω της θέσης τους – των αρμόδιων Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών, ανακύπτει ζήτημα όχι απλά αμέλειάς τους αλλά συμπεριφοράς που μπορεί να θεωρηθεί ότι τελέσθηκε με ενδεχόμενο δόλο». 

Επιπρόσθετα, για τους διατελέσαντες υπουργούς, τονίζει το ΚΚΕ, υπάρχουν και ποινικές ευθύνες για το κακουργηματικό αδίκημα της θανατηφόρου έκθεσης, ακριβώς επειδή ήταν σε γνώση τους, λόγω της θέσης και των σχετικών καθηκόντων τους, οι ελλείψεις και τα κενά στα ζητήματα ασφάλειας του σιδηροδρομικού δικτύου, που συνδέονται αιτιωδώς, τόσο με το συγκεκριμένο δυστύχημα όσο και με πλήθος άλλων που συνέβησαν στο παρελθόν (θανατηφόρο ατύχημα στο Άδενδρο το 2017, επαναλαμβανόμενοι εκτροχιασμοί με απλές έως βαριές σωματικές βλάβες κοκ) και παρολαυτά όχι μόνο δεν προειδοποιούσαν αλλά αντίθετα διαβεβαίωναν για την ασφαλή χρήση του.

«Κατ΄ επέκταση θεμελιώνεται και το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος αφού οι αρμόδιοι υπουργοί Υποδομών και Μεταφορών οι οποίοι είχαν την εποπτεία του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, παρέλειψαν σκοπίμως να επιβλέψουν τον τρόπο ανάθεσης των έργων αυτών με σκοπό να εξυπηρετήσουν τους μεγάλους επιχειρηματικούς κολοσσούς.  Σοβαρά ζητήματα και ποινικές ευθύνες εγείρονται και από την αλλοίωση του τόπου του δυστυχήματος – εγκλήματος λίγες ημέρες μόλις μετά το συμβάν κατόπιν εντολών στελεχών της κυβέρνησης και της Περιφέρειας Θεσσαλίας υπήρξε», προστίθεται χαρακτηριστικά.

Ελληνική Λύση: Να βρεθούν ενώπιον της Δικαιοσύνης πολιτικές ηγεσίες από το 2012, στελέχη των σιδηροδρομικών εταιρειών και εργολάβοι

Την άποψη ότι οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Μεταφορών, από το 2012 και εντεύθεν, μαζί με τους παράγοντες των σιδηροδρομικών εταιρειών και οι σχετικοί εργολάβοι «φέρουν την ανάλογη ποινική ευθύνη και θα πρέπει να αχθούν ενώπιον της Τακτικής Δικαιοσύνης» εξέφρασε ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης και μέλος της εξεταστικής επιτροπής για «τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών», Παύλος Σαράκης.

Στο πόρισμά του που κατέθεσε στην εξεταστική επιτροπή αναφέρει ότι «σύμφωνα με το σύνολο των διαπιστώσεων που έχουν εκφραστεί από τους ειδικούς, είναι αποδεδειγμένο και αδιαμφισβήτητο ότι:

•  Δεν λειτουργούσε το GSMR.
• Δεν λειτουργούσε το ETCS σε καμία εκδοχή συνεισφοράς του ήδη από τον Ιούλιο του 2019.
• Δεν λειτουργούσε η Φωτοσήμανση.
• Δεν λειτουργούσε η Τηλεδιοίκηση.
• Υπολειτουργούσε ο Τοπικός Πίνακας Χειρισμών [..]»

Επιπλέον «ΕΠΙΣΗΜΩΣ δεν υπήρχαν Εθνικοί Κανόνες Ασφαλείας» ενώ «με βάση το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων αλλά και τις δηλώσεις του ίδιου του κ.Μητσοτάκη, η σύγκρουση θα μπορούσε να αποφευχθεί με το ETCS σε λειτουργία (που είναι αναπόσπαστο τμήμα του ERTMS), το οποίο είναι όμως ταυτόχρονα και προϋπόθεση για να κινηθούν με 160km/h.»

«Κατά την άποψη της Ελληνικής Λύσης (παρά το γεγονός ότι έχει επέλθει παραγραφή πολλών αδικημάτων δυστυχώς), όλοι όσοι διετέλεσαν Υπουργοί αρμόδιοι για τις μεταφορές από το 2012 και εντεύθεν, μαζί με τους αρμόδιους Υφυπουργούς, Γενικούς Γραμματείς και υπηρεσιακούς παράγοντες των σχετικών Υπουργείων, τα διοικητικά στελέχη και οι διευθύνοντες σύμβουλοι του ΟΣΕ, της ΕΡΓΟΣΕ και της Hellenic Train, καθώς και οι εργόλαβοι που ανέλαβαν τα σχετικά έργα κατασκευής και συντήρησης, είτε συμμετείχαν με οποιαδήποτε ιδιότητα και τρόπο στα οικονομικά εγκλήματα, που ορισμένα εξ αυτών ήδη έχει αναδείξει η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, είτε απλώς, ενώ σαφέστατα γνώριζαν τα παραπάνω, επιδίωξαν, ως απώτερο κίνητρο, να διατηρήσουν την υψηλά αμειβόμενη θέση τους και τα όποια προνόμια τους εξασφάλιζε η «ομερτά» προς τους ποικίλους ισχυρούς παράγοντες (πολιτικούς ή επιχειρηματικούς), που εμπλέκονταν στα ανωτέρω, φέρουν την ανάλογη ποινική ευθύνη και θα πρέπει να αχθούν ενώπιον της Τακτικής Δικαιοσύνης» τονίζει στο πόρισμά του ο βουλευτής Επικρατείας της Ελληνικής Λύσης, Π. Σαράκης. 

ΕΘΝΟΣ