Η "Μεγάλη Κοινωνία" του Ντέιβιντ Κάμερον - της Ρίτσας Μασούρα

Πολλές φορές, η προσήλωσή μας στον ελληνικό μικρόκοσμο, οι ατομικές μας έγνοιες, η σχεδόν παθητική εξάρτησή μας από τα κεκτημένα και οι εμμονές μας γύρω από το τερατώδες κράτος, μας σώζουν, όπως μας σώζει ενδεχομένως και η προληπτική ιατρική. Αν μη τι άλλο, μας θωρακίζουν, έστω και προσωρινά, από τις συγκλονιστικές αλλαγές στις οποίες υπόκειται πλέον το γνωστό μοντέλο του κοινωνικού κράτους. Η ραγδαία αποδόμηση ενός τρόπου ζωής που αναδύθηκε μέσα από τις στάχτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου συντελείται αυτή την ώρα στη Βρετανία και μάλιστα με διαδικασίες κατεπείγοντος!

Ο νέος πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον και οι Φιλελεύθεροι κυβερνητικοί εταίροι του ομνύουν πλέον στο όνομα της «Μεγάλης Κοινωνίας». Τι σημαίνει, όμως αυτός ο μεγαλεπήβολος όρος; Ουσιαστικά, ορισμένες από τις ευθύνες που ώς τώρα ο πολίτης αναζητούσε ή επέρριπτε στο κράτος, στο εξής μεταφέρονται στις τοπικές κοινωνίες. Ο Κάμερον, αφού προηγουμένως αποκάλεσε τους κρατικοδίαιτους υπαλλήλους «κουρασμένες μαριονέτες» και τους πολίτες «παθητικούς αποδέκτες του κράτους πρόνοιας» τίναξε στον αέρα οτιδήποτε δεδομένο και τοποθέτησε στον πυρήνα της Μεγάλης Κοινωνίας την κουλτούρα του εθελοντισμού, της φιλανθρωπίας και της δράσης του πολίτη.

Στο προσεχές μέλλον, λοιπόν, θα δούμε εθελοντές, ομάδες ατόμων ή και κοινοτικές επιχειρήσεις να αναλαμβάνουν τη λειτουργία τοπικών ταχυδρομείων, βιβλιοθηκών, να διαχειρίζονται τα μέσα συγκοινωνίας, τα σχολεία και την οικιστική ανάπτυξη της περιοχής τους. Ζήτωσαν, μήπως, οι libertarians; Γιατί ασχέτως με το τι κρύβεται πίσω από την παρακινδυνευμένη, πλην δυναμική τομή της στρατηγικής Κάμερον, το λιγότερο κράτος πρώτον, δεύτερον η μεγιστοποίηση των δικαιωμάτων του ατόμου και τρίτον η μη χρήση βίας (πού; στη Βρετανία;) αποτελούν τον ορισμό των libertarians.

Βεβαίως, οι Βρετανοί πολίτες γνωρίζουν ότι οι ανατρεπτικές εξαγγελίες Κάμερον στοχεύουν στην άμεση περικοπή των δημοσίων δαπανών και στη μείωση του εξωφρενικού ελλείμματος. Ελλειμμα, όμως, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο ότι η κυβέρνηση Μπράουν διέθεσε τεράστια κονδύλια για τη διάσωση μεγάλων τραπεζικών ομίλων. Υπάρχουν ωστόσο και οι ακραιφνείς της αντιπολίτευσης, οι αιώνιοι κρατιστές, οι οποίοι κάνουν λόγο για νίκη της μπουρζουαζίας και δηλώνουν ότι ο Κάμερον ξυπνά μέσα τους το αγρίμι της βικτωριανής Αγγλίας.

Το 1987, η Θάτσερ είχε δηλώσει ότι υπάρχουν άνδρες και γυναίκες, υπάρχουν και οικογένειες. Καμιά κυβέρνηση, επομένως, δεν μπορεί να κάνει κάτι, παρά μόνο μέσω των πολιτών, οι οποίοι οφείλουν να μπορούν να φροντίζουν τον εαυτό τους. Αργότερα, ο Βρετανός συγγραφέας Ματ Ρίντλεϊ ( «Οι Ρίζες της Αρετής») έγραψε ότι αυτό που όλοι πρέπει να μάθουμε είναι ότι όσο θα μειώνουμε το μέγεθος του κράτους, τόσο θα βελτιώνουμε τη θέση μας... Μεγάλες οι ανατροπές, και δεν ξέρω κατά πόσον το πείραμα Κάμερον θα βρει πραγματικά πρόσφορο έδαφος στη Βρετανία. Αντιλαμβάνομαι, όμως, ότι η ανάληψη ευθυνών εκ μέρους των τοπικών κοινωνιών προϋποθέτει ωριμότητα, αυτογνωσία και αλληλοσεβασμό. Υπάρχουν; Το εύχομαι, γιατί προς τα εκεί βαδίζει η Ευρώπη.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ