Αποκαλυπτικοί χάρτες για την Κερύνεια - της Φανούλας Αργυρού*

Μέρος 3ον

Στο τρίτο μέρος της παρουσίασης αυτής για τον αποκλεισμό της επιστροφής των Κερυνειωτών, θα παρουσιάσουμε και μια σειρά από χάρτες που διαχρονικά υπογράμμιζαν τη θυματοποίηση κυρίως των Κερυνειωτών προσφύγων μας, προς όφελος των Τούρκων.

Στις 30 Οκτωβρίου 1975, ο Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας της Βρετανίας σε συνεδρία δήλωσε τα ακόλουθα. «.. Αν και δημοσίως σ’ αυτό το στάδιο δεν μπορούσε να πει τίποτα, βρισκόταν σε έντονες διαπραγματεύσεις με την ελληνική και τουρκική κυβέρνηση για το Κυπριακό. Είχε προτείνει και στις δύο πλευρές ένα πακέτο με τρία στοιχεία: μια διζωνική ομοσπονδία, αναπροσαρμογές συνόρων και μια κεντρική κυβέρνηση με αδύνατες εξουσίες».

Όμως, τα έγγραφα παράλληλα μας φανερώνουν και κάτι άλλο. Ότι προτού ο κ. Τζέιμς Κάλαχαν προβεί στην πιο πάνω δήλωσή του κατά τη διάρκεια συνεδρίας στο Φόρεϊν Όφις, ο Τούρκος συνάδελφός του Τσιαγλαγιαγκίλ του είχε στείλει επιστολή στην οποία τόνιζε τα εξής:

«… Καθώς οι δύο κυπριακές κοινότητες δεν θέλουν πλέον να ζουν μαζί και για να διασφαλιστεί η ειρηνική τους συμβίωση, η μια πλάι στην άλλη… είμαστε της πεποίθησης ότι η μελλοντική διαμόρφωση του ανεξάρτητου κυπριακού ομόσπονδου κράτους πρέπει να βασίζεται στις ακόλουθες βασικές αρχές:

α) να είναι διζωνική,
β) να έχει κεντρική κυβέρνηση με περιορισμένες εξουσίες και
γ) οι δύο κοινότητες να συμμετέχουν στην κεντρική κυβέρνηση με ίσα δικαιώματα.

Αν η Ελλάδα ενημερώσει την Τουρκία ότι δέχεται, τότε η τουρκική πλευρά στις διακοινοτικές συνομιλίες θα συμφωνήσει να διαπραγματευτεί αναπροσαρμογές συνόρων των δύο ομόσπονδων κρατιδίων…».

Σε άλλη αναφορά, οι Βρετανοί θεωρούσαν ότι το εμπόδιο για πρόοδο στο Κυπριακό ήταν ο Μακάριος και η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία.

Εν τω μεταξύ, αν οι Κύπριοι συνήθιζαν την ντε φάκτο διχοτόμηση, αυτό δεν θα τους ενοχλούσε ποσώς. Γιατί, όπως έλεγαν, «η διζωνική ομοσπονδία δεν θα τους δώσει τίποτα περισσότερο»…

1975 – 3η Βιέννη

Για την 3η Βιέννη έγραψαν οι Βρετανοί: « [...]Το παζάρεμα έγινε αποκλειστικά προς όφελος των Τουρκοκυπρίων, γιατί ενώ οι 8.000 Τ/κύπριοι στα γρήγορα πήγαν στο βορρά, μόνο σε 351 Ελληνοκύπριους επετράπη να περάσουν στο βορρά, ενώ άλλοι 400 πείσθηκαν να φύγουν προς το νότο… Οι 8.000 στην Καρπασία εν τω μεταξύ δεν χαίρουν ιατρικών και εκπαιδευτικών διευκολύνσεων όπως τους υποσχέθηκαν και η πρόσβαση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ προς αυτούς είναι περιορισμένη σε βασικές προμήθειες… Η ζωή των Ελληνοκυπρίων στην Καρπασία σύντομα θα είναι απελπιστική…».

Έποικοι: οι Βρετανοί προέβλεψαν αριθμούς

«…Με τη μεταφορά των Τουρκοκυπρίων στο βορρά στις 7 Σεπτεμβρίου, μόνο 130 έμειναν στις ελεύθερες περιοχές. Ο αριθμός τους μεγαλώνει ραγδαία με τους εποίκους από την Τουρκία, που έρχονται για τακτική διαμονή. Είναι δύσκολο να ξέρεις πόσοι, αλλά υπολογίζεται να έχουν μεταφερθεί σχεδόν 20.000. Οι Ελληνοκύπριοι διαμαρτύρονται ότι αυτή είναι πολιτική δημογραφικής αλλαγής. Ο στόχος φαίνεται να είναι η αύξηση του πληθυσμού στο Βορρά στις περίπου 160.000…».

Το εύστοχο ερώτημα του Σάββα Ιακωβίδη, «Πότε οι Κερυνειώτες θ’ αντισταθούν στη θυματοποίησή τους;» τέθηκε και από τους ίδιους τους Βρετανούς το 1975. Να τι έγραψε η Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία προς το Λονδίνο: «…Αίνιγμα παραμένουν οι Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες. Θα ξεσηκωθούν από την απάθειά τους να αντιμετωπίσουν την κυπριακή κυβέρνηση; Θα περιθωροποιηθούν λόγω της μη λύσης ή επειδή οι περισσότεροι δεν θα επιστρέψουν; Αν ισχύει το τελευταίο, πόση οικονομική αποζημίωση θα είναι έτοιμοι να δεχθούν; Δεν θα γνωρίζουμε τις απαντήσεις, μέχρι να υπάρξει πρόοδος για λύση…».

*Ερευνήτρια, Λονδίνο

Για να δείτε τους χάρτες πατήστε στο σύνδεσμο πιο κάτω για την σελίδα σε pdf

http://www.sigmalive.com/files/filefield/5/7/1/simerini%2020082010.pdf

AGORA dialogue