Λεονίντας ντα Σίλβα, ένα αστέρι στη σκιά του φασισμού

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1938 ήταν μια αρκετά ηλεκτρισμένη διοργάνωση. Έμοιαζε σκηνές από… ταινία προσεχώς. Η Ευρώπη ετοιμαζόταν για το δεύτερο μεγάλο πόλεμο στα τελευταία 20 χρόνια. Τα πρώτα μηνύματα είχαν έρθει λίγους μήνες πριν τους αγώνες. Η Αυστρία, μεγάλη ποδοσφαιρική δύναμη της εποχής, δεν πήγε στους αγώνες, αν και είχε προκριθεί. Λίγους μήνες νωρίτερα ο Χίτλερ είχε προχωρήσει στην «ενσωμάτωση» της χώρας στο Γ’ Ράϊχ. Κάποιοι από τους ποδοσφαιριστές της ενίσχυσαν την Γερμανική ομάδα, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία και κάποιοι άλλοι έμειναν πίσω για να παρακολουθήσουν τους αγώνες από τις… εφημερίδες.

Ο Λεονίντας σε ραδιοφωνική συνέντευξη

Η Ιταλία του Μπενίτο Μουσολίνι πήγε στους αγώνες για να επιβεβαιώσει τον τίτλο της παγκόσμιας πρωταθλήτριας που είχε κερδίσει, με αρκετές σκιές, είναι αλήθεια, τέσσερα χρόνια νωρίτερα στη δική της χώρα. Οι Γάλλοι οπαδοί αποδοκίμαζαν σε κάθε ευκαιρία τους Ιταλούς. Άλλωστε λίγο νωρίτερα είχαν ψηφίσει το «λαϊκό μέτωπο» ένα συνασπισμό αριστερών και σοσιαλιστών για να κυβερνήσει τη χώρα τους. Η μόνη ομάδα που είχε την υποστήριξη όλων ήταν η Βραζιλία. Το ποδόσφαιρο που έπαιζε ήταν τελείως διαφορετικό από αυτό που είχαν δει μέχρι τότε οι φίλαθλοι. Περίτεχνες ενέργειες, ντρίπλες και πολλά κολπάκια με τη μπάλα έδιναν μια άλλη διάσταση στο σπόρ. Κορυφαίος των ζογκλέρ της Βραζιλίας ένας ψηλός, ξερακιανός μαύρος με ελληνικό όνομα. Ο Λεονίντας. Η Βραζιλία από τους πρώτους αγώνες χρίστηκε φαβορί για τον τίτλο. Στις 16 Ιουνίου 1938 στο «Βελοντρόμ» της Μασαλίας έδινε το κρίσιμο αγώνα της για τη πρόκριση στον τελικό. Αντίπαλος η Ιταλία.

Ο Λεονίντας σε προχωρημένη ηλικία

Στην ανακοίνωση της ενδεκάδας όμως ο Αντεμάρ Πιμέντα, ο προπονητής της Βραζιλίας έκρυβε μία έκπληξη. Ο Λεονίντας δεν έπαιζε. Και δεν θα έπαιζε αφού τότε δεν επιτρεπόντουσαν οι αλλαγές. Έγινε δηλαδή το αντίθετο απ’ ότι θα γινόταν εξήντα χρόνια αργότερα με τον Ρονάλντο στον τελικό του Παρισιού.
* Η φάση του αγώνα έγινε στο 60ο λεπτό. Ο Σίλβιο Πιόλα πέρασε το Ντομίνγκος ντα Γκουία. Ο Βραζιλιάνος δεν τα παράτησε τον ακολούθησε, μπήκε στη περιοχή, αλλά δέχτηκε μιά ακόμη ντρίπλα, προσπάθησε να τον κλωτσήσει κι ο Πιόλα του πέρασε τη μπάλα κάτω από τα πόδια. Αυτό ήταν ο Ντα Γκουία με μιά μεγαλόπρεπη κλωτσιά γκρέμισε τον Ιταλό επιθετικό. Ήταν πέναλτι κι ο Μεάτσα σημείωσε το δεύτερο γκολ των Ιταλών.
Ο Κολαούσι στο 55ο είχε ανοίξει το σκορ κι ο Ρομέου στο 87ο πρόλαβε να μειώσει σε 2-1. Η Ιταλία ήταν στον τελικό κι η Βραζιλία, η χώρα, όχι μόνο η εθνική ομάδα, έβραζε. Ο ίδιος ο Λεονίντας υποστήριζε ότι ήταν τραυματίας.

Ο Λεονίντας

Το 1958 ένας συμπαίκτης του, ο Νιτζίνιο που δεν έπαιξε σε κανένα αγώνα του Μουντιάλ, δήλωσε ότι ο Λεονίντας είχε πάρει χρήματα από τους Ιταλούς να μην αγωνιστεί. Ο θιγόμενος τον πήγε στα δικαστήρια κι εκεί ο Νιζίνιο ζήτησε συγνώμη για να κλείσει η υπόθεση. Είναι γεγονός όμως ότι μετά την ήττα των Βραζιλιάνων πολλοί στη χώρα αυτή έκαναν λόγο για υποσχέσεις των Ιταλών σε αστέρια της ομάδας να πάρουν μεταγραφή σε πλούσιους συλλόγους. Τα σενάρια έμειναν σενάρια, αφού η ιστορία έδειξε ότι κανείς Βραζιλιάνος δεν πήγε στο «καμπιονάτο».
Αρκούσε όμως μια τέτοια ιστορία να τσαλακώσει μια μεγάλη καριέρα; Αμέσως μετά το Μουντιάλ του ’38 ο Λεονίντας θέλησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Διάβαζε και άκουγε ότι είχε πάρει ένα γενναίο πριμ από τον Μουσολίνι και πολλά άλλα. Το μόνο που δεν μπόρεσε να ευχαριστηθεί ήταν ο τίτλος του πρώτου σκόρερ.
Τουλάχιστον το άχτι του το έβγαλε στο μικρό τελικό. Η Βραζιλία νίκησε 4-2 τη Σουηδία. Τα δύο από τα γκολ τα σημείωσε ο… τραυματίας Λεονίντας

.

Ανάποδο ψαλίδι στο Μουντιάλ του '38. Ο Λεονίντας ήταν ο πρώτος που καθιέρωσε αυτό το στιλ για να βρει τη μπάλα

Ποιος όμως ήταν αυτός ο περίφημος ποδοσφαιριστής; Τι ήταν αυτό που τον έκανε διαφορετικό;
Ήταν το πρώτο «μαύρο διαμάντι»όπως ήταν το παρατσούκλι του που αργότερα δόθηκε στον μεγάλο Πελέ. Η«άνθρωπος λάστιχο» όπως τον αποκαλούσαν κάποιες εφημερίδες.
Διέθετε εντυπωσιακό στιλ, μπρίο και ουσία στο παιχνίδι του. Κι ακόμα ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής που σημείωσε γκολ με ανάποδο ψαλίδι!

Ο Λεονίντας σε ζωγραφική απεικόνιση με τη Σάο Πάολο

Δοκίμασε δύο φορές την τύχη του στο εξωτερικό, αλλά γύρισε γρήγορα πίσω. Όταν το 1942 πήρε μεταγραφή για τη Σάο Πάουλο η ομάδα πούλησε οκτώ χιλιάδες εισιτήρια διαρκείας περισσότερα και στο γήπεδο 72.218 θεατές πλήρωσαν εισιτήριο για να τον δουν.
Αργότερα έγινε δημοσιογράφος στην εφημερίδα «O Lance» και σχολιαστής αγώνων στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση.
Χτυπήθηκε από τη νόσο Αλτσχάϊμερ και η ποδοσφαιρική ομοσπονδία του Σάο Πάουλο ανέλαβε όλα τα έξοδα της νοσηλείας του. Έτσι πήρε μαζί του την αλήθεια για το τι έγινε τότε στη Μασαλία, στον ημιτελικό με την Ιταλία.

Focus
ΛΕΟΝΙΝΤΑΣ Ζοζέ, σέντερ φορ
Γεννήθηκε: Ρίο 6 Σεπτεμβρίου 1913
Πέθανε: Ρίο 24 Ιανουαρίου 2003
Ύψος: 1,65 – Βάρος 63 κ.
Διεθνής: 19 (1932-41)
Γκολ:21
Ομάδες:
Φονσέκα Λίμα
1926-28 Σάο Κριστοβάο
1929-30 Σίρο Λιμπένες
1931-32 Μπονσουσένσο
1933 Πενιαρόλ Μοντεβιδέο (Ουρουγουάη)
1934  Βάσκο ντα Γκάμα
1935 Μπραζίλ
1935-36 Μποταφόγκ
1936-41 Φλαμένγκο
1941 Μπόκα Τζούνιορς (Αργεντινή)
1942-46 Σάο Πάουλο
1947 Μπανκού
1948-49 Σάο Πάουλο
Τίτλοι:
Κόπα Ρόκα 1945 (Βραζιλία)
Πρωτάθλημα Καριόκα 1934 (Βάσκο), 1935 (Μποταφόγκο), 1939 (Φλαμένγκο).
Πρωτάθλημα Παουλίστα 1943, 45,46,48,49(Σάο Πάολο).
Συμμετοχές σε Μουντιάλ:
1934 (6η): 1 αγώνας
1938 (3η): 4 αγώνες, 8 γκολ

Retrosport