Οι τιμές των φαρμάκων - του Στέφανου Μάνου*

Πριν από 10 ημέρες ταξίδεψα στη Βιέννη με την Aegean. Στην αίθουσα αναμονής του «Ελ. Βενιζέλος» ήταν αρκετοί νέοι, προφανώς φοιτητές. Ενας με πλησίασε και ρώτησε:

Φοιτητής: Είστε ο κ. Μάνος;

Σ.Μ.: Είμαι. Τι είναι αυτό, καλό ή κακό;

Φ: Σας παρακολουθώ, αλλά δεν είμαι νεοφιλελεύθερος.

Σ.Μ.: Τι σας ταιριάζει;

Φ: Η σουηδική σοσιαλδημοκρατία.

Σ.Μ.: Σπουδάζετε στη Βιέννη;

Φ: Οχι στη Μπρατισλάβα.

Σ.Μ.: Σε ποια γλώσσα;

Φ: Στα Αγγλικά (διότι, βλέπετε, σε καμιά άλλη χώρα της Ευρώπης δεν έχουν κατασκευάσει το συνταγματικό άρθρο 16 για να προστατεύουν τη συντεχνία των ντόπιων καθηγητών).

Σ.Μ.: Και τι σπουδάζετε;

Φ: Φαρμακευτική.

Σ.Μ.: Θέλετε να γίνετε φαρμακοποιός;

Φ: Ναι, ο πατέρας μου έχει φαρμακείο.

Σ.Μ.: Τώρα θα ανοίξουν το επάγγελμα.

Φ: Το ξέρω, και θα μας αφανίσουν.

Στο σημείο αυτό μας κάλεσαν να επιβιβαστούμε και ο διάλογος διεκόπη πριν μπορέσω να του πω τι περιθώρια κέρδους δίνει η σοσιαλδημοκρατική Σουηδία στους φαρμακοποιούς.

Με πολλές τυμπανοκρουσίες ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση οι νέες τιμές των φαρμάκων. Μειώθηκαν είπε η κυβέρνηση αλλά, αν κατάλαβα καλά, αυξήθηκε η φαρμακευτική δαπάνη. Για τα φάρμακα υπάρχουν δύο κυρίως τιμές: η τιμή στην οποία αγοράζει το φάρμακο ο φαρμακοποιός και η τιμή στην οποία το πουλάει. Το κράτος όρισε τις χονδρικές τιμές για κάθε φάρμακο και ταυτόχρονα προσδιόρισε ένα ενιαίο σταθερό ποσοστό κέρδους 35% για τον φαρμακοποιό. Ετσι, για παράδειγμα, το Salospir 100 mg έχει ορισμένη χονδρική τιμή 0,74 συν 11% ΦΠΑ, άρα σύνολο 0,82 ευρώ. Σε αυτή την τελική τιμή χονδρικής συν ΦΠΑ, ο φαρμακοποιός προσθέτει 35% και πουλάει το Salospir στην αγορανομικά καθορισμένη λιανική τιμή των 1,11 ευρώ. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο βρίσκονται οι λιανικές τιμές όλων των φαρμάκων. Για παράδειγμα, το Somatuline με χονδρική τιμή 1.120,32 ευρώ, συν ΦΠΑ 11%, δηλαδή σύνολο 1.243,56 καταλήγει, αφού προστεθεί το περιθώριο 35% του φαρμακοποιού, να πωλείται λιανικά στα 1.678,80 ευρώ. Με την πώληση μιας ένεσης Somatuline ο φαρμακοποιός αποκομίζει ένα κέρδος 435,24 ευρώ. Τα Ταμεία πληρώνουν στα φαρμακεία τη λιανική τιμή.

Στη σοσιαλδημοκρατική Σουηδία ορίζουν και εκεί, όπως εδώ, τις χονδρικές τιμές και τις λιανικές τιμές. Μολονότι μπορεί να είναι κουραστικό θα παραθέσω τα στοιχεία της σουηδικής πρακτικής:

Για όσα φάρμακα έχουν χονδρική τιμή (μαζί με τον ΦΠΑ) μέχρι 7 ευρώ η λιανική τιμή διαμορφώνεται με προσαύξηση της τιμής κατά 20% πλέον ενός σταθερού ποσού 2,91 ευρώ. Με αυτό το σύστημα το Salospir στη Σουηδία θα είχε λιανική τιμή 3,89 ευρώ. Για φάρμακα με χονδρική τιμή από 7 μέχρι 30 ευρώ, ο φαρμακοποιός προσαυξάνει τη χονδρική τιμή κατά 3% και προσθέτει 4,09 ευρώ για να διαμορφώσει την λιανική τιμή. Από 30 έως 550 ευρώ, η χονδρική τιμή προσαυξάνεται κατά 2% και προστίθενται 4,37 ευρώ. Τέλος, για τα ακριβά φάρμακα πέραν των 550 ευρώ, η λιανική τιμή προκύπτει από την πρόσθεση 15,53 ευρώ στη χονδρική τιμή. Το Somatuline στη Σουηδία θα είχε λιανική τιμή 1.259,09 που είναι το άθροισμα της χονδρικής με ΦΠΑ συν το περιθώριο των 15,53 ευρώ.

Ο Σουηδός φαρμακοποιός κάθε φορά που διαθέτει Somatuline κερδίζει 15,53 ευρώ, ενώ ο Ελληνας συνάδελφός του κερδίζει 435,24 ευρώ.

Με βάση αυτά τα πραγματικά στοιχεία, προκύπτουν ορισμένα συμπεράσματα:

1. Υπάρχουν πολλά φαρμακεία στην Ελλάδα επειδή το επάγγελμα –χάρη στο τρόπο με τον οποίο το κράτος ορίζει τις τιμές– είναι προσοδοφόρο και άρα ελκυστικό.

2. Αν εφαρμοστεί το σουηδικό σύστημα διαμόρφωσης των λιανικών τιμών (α) θα περιοριστεί κατακόρυφα η συνολική φαρμακευτική δαπάνη, (β) θα περιοριστεί μέχρι μηδενισμού το κίνητρο συνταγογράφησης ακριβών φαρμάκων και (3) θα εξαλειφθεί το κίνητρο της υπερσυνταγογράφησης στην οποία καταφεύγουν μερικοί ασυνείδητοι γιατροί και φαρμακοποιοί (σκεφτείτε ότι υπάρχουν εκατοντάδες σκευάσματα με περιθώριο κέρδους μεγαλύτερο από 100 ευρώ).

Και ακόμη, στη Σουηδία, για να βοηθηθεί η κυκλοφορία των φαρμάκων κοινόχρηστης ονομασίας (generics), αφού οριστεί η λιανική τιμή όπως ήδη περιέγραψα, προστίθεται ένα ευρώ έτσι ώστε ο φαρμακοποιός να έχει κίνητρο να χορηγήσει το φθηνότερο φάρμακο.

Με το σουηδικό σύστημα, τα χρεοκοπημένα Ταμεία θα εξοικονομούσαν 1 και πλέον δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Βεβαίως, θα θίγονταν βάναυσα οι φαρμακοποιοί. Οπως και οι ιδιοκτήτες φορτηγών Δ.Χ. με την απελευθέρωση. Οπως οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ, που κατά μέσον όρο κερδίζουν 65.000 ευρώ ετησίως και πρέπει να μειώσουν κατακόρυφα τις αποδοχές τους. Δυστυχώς δεν γίνεται αλλιώς.

Στον φοιτητή της Φαρμακευτικής και επίδοξο φαρμακοποιό διευκρινίζω ότι δεν είμαι σοσιαλδημοκράτης ούτε νεοφιλελεύθερος. Είμαι απλά φιλελεύθερος. Πιστεύω στην ελευθερία και προσπαθώ να είμαι πρακτικός. Κοιτάζω γύρω μου τι είναι σωστό, λειτουργικό και δίκαιο και προσπαθώ να το εφαρμόσω. Προτιμώ το σουηδικό σύστημα διαμόρφωσης των λιανικών τιμών των φαρμάκων και νομίζω ότι πρέπει να το υιοθετήσουμε.

* Ο Στέφανος Μάνος είναι πρόεδρος της ΔΡΑΣΗΣ.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Αποστολή: Δημήτρης Κεφαλίδης (Γερμανία)