Η ταινία της εβδομάδας: "Είμαι ο έρωτας" - Κριτική Ιάκωβου Γωγάκη

Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΕΙΜΑΙ Ο ΕΡΩΤΑΣ(IO SONO L' AMORE / I AM LOVE) 3.5 / 5

Παρουσίαση-Κριτική Ιάκωβου Γωγάκη

Σκηνοθέτης: Λούκα Γκουαντανίνο

Με τους Τίλντα Σουίντον, Φλάβιο Παρέντι, Μαρίζα Μπέρενσον

Δράμα, Ιταλία 2009

120 Λεπτά

Τι και αν για 50 λεπτά βλέπουμε συνηθισμένες συμπεριφορές των μελών μιας οικογένειας. Τι και αν η υπόθεση του έργου μας φαίνεται συμβατική και οικεία. Πλούσια παντρεμένη γυναικά και μητέρα δύο παιδιών ερωτεύεται τον μικρότερο μάγειρα.

Ο Λούκα Γκουαντάνινο με εκπληκτική χρήση της κάμερας, με μια πανδαισία χρωμάτων, εξαίρετων φωτισμών, και με επιβλητική μουσική υπόκρουση παρουσιάζει μια ιταλική οπερέτα  στα πρότυπα του πρωτομάστορα Βισκόντι στη « Γοητεία της Αμαρτίας» για τον ξεπεσμό των σύγχρονων αστών. Παρά τη γενική εκτίμηση πως το έργο από κάπου το έχουμε ξαναδεί διαθέτει στοιχεία που αξιολογούνται πολύ πάνω του μετρίου.

Αυτή η μακρά διάρκεια περίπου μιας ώρας, με αργούς νωχελικούς ρυθμούς, η αίσθηση ότι η σκηνική δράση έχει σκαλώσει και ως ένα βαθμό η ίδια η υπόθεση, στερούν από το φιλμ τον χαρακτηρισμό «αριστούργημα». Διαθέτει όμως μια άλλου είδους πρωτοτυπία που ξεδιπλώνεται σταδιακά και αποκαλύπτεται το νόημα της πραγματικής αγάπης , απελευθερωμένης από τον ταξικό καθωσπρεπισμό, υπερπηδώντας συζυγικές ενοχές και αμφιταλαντεύσεις. Η ερμηνεία της Τίλντα Σουίντον(με συμμετοχή και στη παραγωγή του φιλμ) είναι ακόμα καλύτερη από αυτήν που της χάρισε το όσκαρ στο « Μάικλ Κλέιτον» και ορθά ο για χρόνια ντοκιμενταρίστας Γκουαντανίνο εστίασε στη Βρετανίδα ηθοποιό.

Βρισκόμαστε στο Μιλάνο. Η ταινία ανοίγει μέσα σε ένα χιονισμένο και ψυχρό τοπίο, σαφέστατος παραλληλισμός με την κατάσταση που βρίσκεται η ηρωίδα του έργου.

Μπροστά σε ένα μεγάλο τραπέζι τα μέλη της οικογένειας θα ακούσουν τον ηλικιωμένο ιδιοκτήτη μιας μεγάλης κλωστοϋφαντουργικής επιχείρησης να αναγγέλλει την αποχώρηση του από την εταιρία και να την αφήνει στο γιό του ( σύζυγο της Έμμας) και στον εγγονό του, όχι όμως και στην εγγονή του. Εν αντιθέσει με την « Οικογενειακή Γιορτή» του Βίντερμπεργκ η δράση του έργου δεν εξελίσσεται στο δείπνο απάνω, αλλά τη στιγμή που εμφανίζεται ο νεαρός σεφ Αντόνιο, συνομήλικος του γιού της Έμμας.

Η έλξη για τον Αντόνιο δεν είναι μόνο σαρκική. Προέρχονται και οι δύο από τα λαϊκά στρώματα, η Έμμα  έζησε σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες στη Ρωσία,  και ο καθένας με τον δικό του τρόπο είναι αναγκασμένος να υπάρχει και να συνυπάρχει με την ιταλική αριστοκρατία.  Η συνάντηση  τους, πρώτα για την Έμμα και δευτερευόντως για τον εραστή της  θα τους ανοίξει  καινούργιους δρόμους που φαίνεται πως για χρόνια επιζητούσαν.

Είναι βέβαιο πως ο σκηνοθέτης όπως αναφέραμε  έχει επιρροές από ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού, αλλά και απ’ όσες επικεντρώνονται στον γάμο από ανάγκη και στην ερωτική επιθυμία για κάποιο άλλο πρόσωπο. Ομοιότητες με την ταινία του Κασσαβέτη « Πρόσωπα» για τον τρόπο που η ανία των πλουσίων τους οδηγεί στη σύναψη εξωσυζυγικών σχέσεων αλλά και από το «Match Point» του Γούντι Άλλεν όσον αφορά την ερωτική σχέση του Κρις και της Νόλα στο σημείο εκείνο που αναδεικνύονταν τα ταξικά χαρακτηριστικά της « παράνομης σχέσης».

Θα αρέσει η στιγμή που η Έμμα μπροστά από ένα πιάτο με γαρίδες θα φαντασιώνεται τον νεαρό σεφ, υπάρχουν όμως δύο άλλα σημεία αρκετά δυνατά. Ο τρόπος που η μικρή της κόρη κάνοντας από νωρίς τη δική της επανάσταση, θα επηρεάσει τη μητέρα της για να ξεφύγει από τα στερεότυπα και τα « πρέπει» της ζωής της, αλλά και η εκπληκτική σκηνή ( από κάθε άποψη) στο τέλος του έργου.

Με την Έμμα  βυθισμένη στο χαμό ενός δικού της ανθρώπου, να βρίσκει την δύναμη να απελευθερώσει την για χρόνια καταπιεσμένη προσωπικότητας της  και να αποκαλύψει στον σύζυγό της, τα αισθήματα της για τον Αντόνιο. Αυτός με τον κυνισμό ενός ανθρώπου που για χρόνια αντιμετώπιζε τη σύντροφό του ως ξεπεσμένης Ρωσίδας που της έδωσε την ευκαιρία να βρεθεί στα « μεγάλα» σαλόνια της λέει « Δεν υπάρχεις». Στην ουσία η Έμμα δεν υπήρχε ποτέ. Ήταν μια χαμένη ψυχή. Απελπισμένη, ούρλιαζε εσωτερικά και παρουσιαζόταν για χρόνια ως  η υπάκουη σύζυγος και μάνα, φτιαγμένη καθ' εικόνα και ομοίωση των επιθυμιών του πλούσιου άντρα της.

Πολλά έτη δουλειάς για αυτό το έργο από τον σκηνοθέτη και την πρωταγωνίστρια, με αρκετές συμμετοχές σε φεστιβάλ και ιδιαίτερος ενθουσιασμός από σινεφίλ εκτός Ιταλίας.

«ΕΙΜΑΙ Ο ΕΡΩΤΑΣ» ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ 30/09/2010