"Πας μη Έλλην, βάρβαρος;" - της Χριστιάννας Λούπα

Συζητώντας με τη γυναίκα του, Κορέττα, το τραγικό τέλος του Κέννεντι, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είπε με παγερότητα:

“Αυτό θα συμβεί και σε μένα. Σου το λέω και πάλι, αυτή η κοινωνία είναι άρρωστη”.

Και όντως, έτσι ακριβώς συνέβη. Και το χειρότερο, 42 χρόνια μετά τη δολοφονία του μαύρου νομπελίστα ηγέτη, η κοινωνία εξακολουθεί να νοσεί και μάλιστα βαριά. Μπορεί να ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και η Αμερική να ψήφισε μαύρο Πρόεδρο, μπορεί η Κου Κλουξ Κλαν να έχει τεθεί εκτός νόμου, μπορεί οι μαύροι να κάθονται πια δίπλα δίπλα στα λεωφορεία με τους λευκούς και να έχουν (θεωρητικά) το δικαίωμα να φοιτούν στα ίδια σχολεία και Πανεπιστήμια μ’ εκείνους, όμως για ρίξτε μια ματιά στα γκέττο, ψάξτε να δείτε σε τι ποσοστό φοιτούν οι μαύροι στα πρωτοκλασάτα Πανεπιστήμια; Ποιους χτυπά η ανεργία περισσότερο, τους μαύρους ή τους λευκούς;

Πόση πρόοδο έχουμε κάνει άραγε στο θέμα της ισότητας; Αρκετή, ασφαλώς, αλλά έχουμε ακόμα μακρύ δρόμο μπροστά μας.

Ας μην ξεχνάμε πάντως, ότι η αντίληψη περί ανωτερότητας της λευκής φυλής έναντι της μαύρης  δημιουργήθηκε σκόπιμα από την εποχή της εκμετάλλευσης και της εμπορίας των δούλων της Αφρικής. Καλλιεργήθηκε επί αιώνες για καθαρά συμφεροντολογικούς λόγους της τότε άρχουσας τάξης της Β. Αμερικής, μέχρι που έφτασε πλέον στο πρόσφατο παρελθόν να θεωρείται φυσιολογική η ανωτερότητα των λευκών.

Περίπου 66 χρόνια έχουν περάσει από την πτώση του ναζισμού στη Γερμανία, που οδήγησε τον πλανήτη στον χειρότερο και πιο παρανοϊκό εφιάλτη και με τις θεωρίες περί ανωτερότητας της Αρίας Φυλής, διέπραξε απίστευτες γενοκτονίες στερώντας τη ζωή από εκατομμύρια ψυχές. Κι όμως, ο ρατσισμός αναβιώνει επικίνδυνα στο πρόσωπο των νεοναζί, που έχουν αρχίσει, οργανωμένοι σε συμμορίες, να διαπράττουν εγκλήματα εναντίον εύκολων κατ’ αρχήν στόχων, όπως είναι οι μετανάστες και να καλλιεργούν ξανά τον αντισημιτισμό. Εδώ είναι και το επικίνδυνο σημείο, όπου ο φασισμός μπορεί να ριζώσει βαθιά και να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα, όπως έγινε στη Γερμανία του Μεσοπολέμου.

Εκτός όμως από το φυλετικό και θρησκευτικό ρατσισμό, υπάρχει και ο κοινωνικός ρατσισμός, που συντηρεί προκαταλήψεις για τους ομοφυλόφιλους, τους φορείς του AIDS, τους πρώην κατάδικους, τους χρήστες ναρκωτικών, τους πνευματικά καθυστερημένους. Ας σημειωθεί εδώ, ότι η Σαρία, ο ισλαμικός νόμος δηλαδή, επιβάλλει την ποινή του θανάτου στους ομοφυλόφιλους άνδρες άνω των δεκατεσσάρων ετών, ενώ, όπως διάβασαμε πρόσφατα, στην Ουγκάντα υποβλήθηκε προς ψήφιση νομοσχέδιο, που ορίζει ισόβια ή θανατική ποινή για τους ομοφυλόφιλους!

Ο κοινωνικός αποκλεισμός συγκεκριμένων ομάδων πάντως, είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα υποκριτικών και ομφαλοσκοπικών κοινωνιών, που θεωρούν ότι κινδυνεύουν από τη διαφορετικότητα, ενώ στη πραγματικότητα ο κίνδυνος προέρχεται από τον ίδιο τον πυρήνα τους, που μοιραία θα τους οδηγήσει στην κατάρρευση. Δυστυχώς, πρέπει να ομολογήσουμε εδώ, ότι κάτι τέτοιο συνέβαινε και στη γεμάτη από δούλους αρχαία Ελλάδα, όπου «πας μη Έλλην, Βάρβαρος», αλλά και στην αρχαία Ρώμη και διάφορες άλλες κοινωνίες ανά τους αιώνες.

Όσον αφορά το νομοθετικό πλαίσιο, το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συνεπικουρούμενο από το Πρωτόκολλο αρ.12,  ορίζει ότι « πρέπει να εξασφαλίζονται όλα τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που αναγνωρίζει η Σύμβαση σε όλους τους ανθρώπους χωρίς καμία διάκριση που θα βασίζεται στο φύλο, τη ράτσα, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές απόψεις, ή όλες τις άλλες γνώμες, εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, ή που σχετίζονται με μια εθνική ενότητα, τον πλούτο, την γέννηση ή κάθε άλλη κατάσταση».

Στη χώρα μας ειδικότερα, ισχύει ο αντιρατσιστικός νόμος 927/1979, όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 1419/1984.

Ο αγώνας ενάντια στον ρατσισμό και τις διακρίσεις ενισχύθηκε σημαντικά και με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ενάντια στο Ρατσισμό και την Ελλειψη Ανοχής (ECRI), στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας.

Το συμπέρασμα είναι ένα: Τα μάτια μας ορθάνοιχτα! Ας ξεριζώσουμε το κακό όσο προλαβαίνουμε. Γιατί ο ρατσισμός μοιάζει με βραδυφλεγή βόμβα, με σαράκι που σιγοτρώει τα θεμέλια της κοινωνίας  κι έτσι κι αρχίσει να εξαπλώνεται,  τότε γίνεται Λερναία Ύδρα: Ένα κεφάλι κόβεις, δύο πετάγονται στη θέση του! Το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν άλλωστε, αποδεικνύει δυστυχώς του λόγου το αληθές.

Χριστιάννα Λούπα