Κόπτες: Χριστιανοί υπό διωγμόν - της Χριστιάννας Λούπα

Με αφορμή την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση, που είχε αποτέλεσμα τη δολοφονία είκοσι δύο και τον τραυματισμό εβδομήντα εννέα κοπτών χριστιανών στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, προκύπτουν διάφοροι προβληματισμοί και τίθενται ερωτηματικά που περιμένουν απάντηση. Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε, που φανατικοί μουσουλμάνοι βάζουν στο στόχαστρο κόπτες χριστιανούς στην Αίγυπτο. Τα Χριστούγεννα του 2009, οκτώ κόπτες είχαν πυροβοληθεί θανάσιμα στη Νότια Αίγυπτο στην πόλη Nag Hamadi, ενώ παρόμοια σποραδικά φαινόμενα αποτελούν καθημερινό φαινόμενο.

Το πρώτο και κύριο θέμα, στο οποίο, νομίζουμε, συγκλίνουν όλες οι υγιείς απόψεις είναι ότι η τρομοκρατία είναι καταδικαστέα και αποτρόπαια από όποια κατεύθυνση και αν προέρχεται και όποιον μανδύα και αν περιβάλλεται. Επίσης, κοινή παραδοχή αποτελεί η πεποίθηση ότι η ανεξιθρησκία είναι θεμελιώδες και αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου, καθώς όλοι γνωρίζουμε ότι ο θρησκευτικός φανατισμός και η μισαλλοδοξία – από οποιαδήποτε θρησκεία κι αν εκπορεύονται – είναι δείγμα σκοταδισμού, αμάθειας και οπισθοδρομικότητας.

Αυτό όμως που αρκετός κόσμος δεν γνωρίζει είναι ποιοι και τι είναι οι κόπτες χριστιανοί. Κόπτες λέγονται οι κάτοικοι της Αιγύπτου που ασπάστηκαν τον χριστιανισμό κατά την περίοδο της εξάπλωσής του. Ανήκουν στην μονοφυσική αίρεση, συνέπεια του οποίου ήταν αρχικά να κυνηγηθούν από του Βυζαντινούς και κατόπιν από τους Άραβες και Τούρκους. Σήμερα, αν και μιλούν αραβικά, γράφουν ακόμη με το ελληνικό αλφάβητο, με κάποιες μικρές παραλλαγές. Οι τελετουργικές συνήθειες των Κοπτών χαρακτηρίζονται από μια ιδιαίτερη μοναστική απλότητα, ενώ η λειτουργία γίνεται εν μέρει στα αραβικά και εν μέρει στα ελληνικά.

«Η κοπτική Εκκλησία δεν είναι δόγμα», εξηγεί ο εφημέριος Αθανάσιος Χενέιν της κοπτικής παροικίας στην Αθήνα, «Η Εκκλησία είναι αιγυπτιακή και η εθνικότητα κοπτική. Οι Κόπτες είναι μια μεγάλη πολιτιστική και θεολογική δύναμη που έχει υποστεί διώξεις αιώνων. Υφίσταται μια καθημερινή, ιστορική και πνευματική γενοκτονία». Και καταλήγει: «Πάντα λέω ότι η καρδιά της ερήμου και ο ελληνικός λόγος αποτελούν τα φτερά με τα οποία πέταξε ο Χριστιανισμός…».

Ο συστηματικός διωγμός των κοπτών της Αιγύπτου ωστόσο, ξεκίνησε το 1952 με την επανάσταση του Νάσερ και το παραλήρημά του περί παναραβικού εθνικισμού, με απώτερο στόχο την εκδίωξη της ελληνικής παροικίας από τη χώρα και την κρατικοποίηση των περιουσιών της.

Τέσσερις είναι οι λόγοι που ευθύνονται για το μίσος εναντίον των κοπτών στην Αίγυπτο, σύμφωνα με τον πατέρα Αθανάσιο:

1) Τα Μέσα  Μαζικής Ενημέρωσης, γιατί με έντεχνο τρόπο «αγνοούν» και δεν προβάλλουν τα Κοπτικά ζητήματα

2 )Τα σχολικά εγχειρίδια,τα οποία δεν συμπεριλαμβάνουν καμία αναφορά για τη Χριστιανική παράδοση της Αιγύπτου.

3) Οι ιμάμηδες, οι οποίοι  κατά τη διάρκεια της προσευχής εκτοξεύουν κατάρες κατά των Χριστιανών «καταγγέλοντάς» τους  ως άθεους.

4) Η συνομωσία της κρατικής ασφάλειας. (http://www.elora.gr/portal/interviews/9--/1933-2010-02-03-12-45-29).

Σύμφωνα εξ άλλου, με πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Human Rights Watch, «ενώ ο προσηλυτισμός στο ισλάμ γίνεται χωρίς καμία δυσκολία στην Αίγυπτο, τόσο οι Κόπτες όσοι και οι μουσουλμάνοι που ασπάζονται τον χριστιανισμό αντιμετωπίζουν σοβαρές παραβιάσεις των πολιτικών κι ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Συναντούν εμπόδια και περιορισμούς για την οικοδόμηση νέων ναών, ακόμη και για την έκδοση δελτίων ταυτότητας... πέφτουν συχνά θύματα αυθαιρέτων συλλήψεων και επιθέσεων μισαλλοδοξίας. Ακόμη και για την παραμικρή επισκευή σε χριστιανικό ναό χρειάζεται η έγκριση του προέδρου της Αιγύπτου» Χόσνι Μουμπάρακ. (ΤΟ ΒΗΜΑ, Κόπτες Αιγύπτου 3/1/2011).

Στην Αίγυπτο υπολογίζεται ότι υπάρχουν αρκετά εκατομμύρια κόπτες, επίσης και στην Αιθιοπία ο αριθμός τους δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος, ενώ στην Ελλάδα φτάνουν τις 10.000 περίπου.

Όσο για το ελληνικό κράτος, στο οποίο δυστυχώς ακόμα η Εκκλησία έχει πολιτικό λόγο, ίσως θα έπρεπε να είχε αγκαλιάσει λίγο περισσότερο την κοινότητα των κοπτών, όχι τόσο για θρησκευτικούς λόγους, αλλά ως μια ακόμη κοινότητα που έχει στενούς δεσμούς με την Ελλάδα, όπως και τόσες άλλες, εγκαταλειμμένες στην τύχη τους.

Χριστιάννα Λούπα