Ο παράδεισος της παρανομίας - του Ανδρέα Ανδριανόπουλου

Τελικά μάλλον είμαστε ηλίθιοι. Ομιλώ για τους νομοταγείς πολίτες που νομίζουν πως ζουν σε μια χώρα οργανωμένη σε ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο νόμων. Η ουσία είναι πως οι νόμοι κατ’ εξακολούθηση παραβιάζονται. Και οι παρανομούντες παραμένουν ανέγγιχτοι και συχνότατα επιβραβεύονται κιόλας. Και δεν ομιλώ μόνο για το επίπεδο των οικονομικών συναλλαγών με το Δημόσιο. Εκεί οι καλύτερα δικτυωμένοι γίνονται τελικά και πλουσιότεροι, φροντίζοντας παράλληλα να καθυβρίζουν το σύστημα, τους πολιτικούς και την «άτιμη» πάντα κοινωνία. Το σημαντικότερο ζήτημα είναι η κυνική παραβίαση της έννομης τάξης. Επειδή κάποιοι διαφωνούν με κάποιον –ίσως και άδικο– νόμο ή διοικητική πράξη, δίχως τον παραμικρό δισταγμό αρνούνται να τον εφαρμόσουν. Πολύ συχνά, μάλιστα, δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν βία, ώστε η φωνή τους να ακουστεί δυνατότερα.

Υπάρχουν τομείς δημόσιας δράσης σε αυτή τη χώρα στους οποίους είμαστε πρωτοπόροι και πραγματικά καινοτόμοι. Δεν υπάρχει άλλη γωνιά της Γης όπου να ψηφίζονται νόμοι από το Κοινοβούλιο, αλλά να εφαρμόζονται μονάχα εάν και όταν αποφασίζουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις. Η φράση «από τη Δευτέρα ο νόμος θα εφαρμοστεί αυστηρά» είναι σίγουρο πως δεν υπάρχει σε άλλη γλώσσα του κόσμου! Ένας νόμος είτε ισχύει είτε δεν ισχύει. Δεν είναι δυνατόν να εφαρμόζεται κατά ποσόστωση. Πολύ περισσότερο μάλιστα, ένας νόμος που ψηφίζεται δεν μπορεί παρά να ισχύει...

Εδώ όμως έχουμε το αξιοπερίεργο φαινόμενο νόμοι να ισχύουν αλλά να μην εφαρμόζονται. Και μάλιστα, είτε να ετοιμάζονται να ψηφιστούν καινούριοι για να... ρυθμίσουν ακριβώς τα ίδια ζητήματα (!) είτε να καλούνται κοινωνικές ομάδες σε «διάλογο», με στόχο τη ρύθμιση θεμάτων που όμως τελεσίδικα έχουν αντιμετωπιστεί από υπάρχοντες –αλλά μη εφαρμοζόμενους– νόμους!

Ανυπακοή λοιπόν. Αυτή είναι η κεντρική θέση φορέων, ατόμων ακόμη κι ορισμένων κομμάτων απέναντι σε κρατικές επιλογές με τις οποίες διαφωνούν – δίκαια ή άδικα, είναι έξω από την ουσία της παρούσας συζήτησης.

Λυπάμαι αν χαλάω την ησυχία και την πνευματική ραστώνη κάποιων, αλλά η πρόσκληση της κοινωνίας σε ανυπακοή συνιστά επικίνδυνη κίνηση αμφισβήτησης των θεσμών και πρόκληση κοινωνικής αναταραχής. Η ανυπακοή στους νόμους και στις επιμέρους διοικητικές διατάξεις, που προφανέστατα καλούνται να πράξουν οι «αδικούμενοι» κατά περίπτωση πολίτες, οδηγεί σε αναστάτωση και κοινωνική αποσύνθεση. Με περισσότερο πιθανά θύματα τις κοινωνικές ομάδες που ιδιαίτερα οι ανησυχούντες της Αριστεράς θα ήθελαν να προστατεύσουν και να ενισχύσουν.

Η προτροπή σε ανυπακοή προφανέστατα δεν είναι δυνατόν να εξειδικευτεί κοινωνικά και εισοδηματικά. Είναι αδύνατον ένα κόμμα να απευθύνει τα συνθήματά του σε μέρος της κοινωνίας αφήνοντας κάποια άλλα απέξω. Ούτε και εννοιολογικά είναι σε θέση να περιορίσει το εύρος επιρροής της συνθηματολογίας και της προτροπής του. «Ανυπακοή», δηλαδή, ποίων και σε τι ακριβώς; Αυτός που προφανέστατα θα πρέπει να πάψει να υπακούει θα πρέπει να είναι ο λαός. Αλλά ποιοι από τους Έλληνες δεν αποτελούν μέρος του λαού; Αυτονόητα, κανένας. Κατά συνέπεια η προτροπή είναι προς όλους τους Έλληνες να αδιαφορούν για τους νόμους και τη δημόσια τάξη.

Αν υποθέσουμε πως η προτροπή αναφέρεται αποκλειστικά και μόνο στους «εργαζόμενους», τότε είναι ολοφάνερο πως μονάχα εκείνοι που ζουν άκοπα από εισοδήματα, τα παιδιά και οι άνεργοι οφείλουν να υπακούουν στους νόμους και τα κελεύσματα της Πολιτείας. Όλοι οι υπόλοιποι, εφόσον με κάποιον τρόπο εργάζονται και φορολογούνται, καλούνται να μην υπακούουν σε διατάξεις και νόμους. Το βασικό κάλεσμα, λοιπόν, θα μπορεί να ερμηνευτεί σαν πρόκληση άρνησης πληρωμής φόρων. Και βίαιης, ακόμη, αντίδρασης απέναντι σε όργανα της Πολιτείας που θα θελήσουν να εφαρμόσουν τις οικονομικές και ποινικές συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης.

Δίχως μια σταθερή ροή φορολογικών εσόδων είναι αυτονόητο πως δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει έστω και στοιχειωδώς ένα οργανωμένο κρατικό σύστημα. Ως συνέπεια συστήματα δημόσιας υγείας, συνταξιοδότησης, πρόνοιας και δωρεάν παιδείας θα οδηγηθούν σε πλήρη κατάρρευση. Εξυπακούεται πως οι ισχυρές εισοδηματικά τάξεις θα είναι οι μόνες σε θέση να αντεπεξέλθουν σε ένα παρόμοιο καταιγιστικό τσουνάμι οικονομικής καταστροφής. Ιδιαίτερα, μάλιστα, στον τομέα της ασφάλειας, που σε ένα καθεστώς γενικευμένης ανυπακοής θα καταρρεύσει σχεδόν ολοκληρωτικά.

Η πολιτική ειρωνεία είναι πως η προτροπή για ανυπακοή θα οδηγήσει στην εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση των συστημάτων δημόσιας ασφάλειας αλλά και στην ακόμη πιο ριζοσπαστική προοπτική της διαχείρισης της βίας στην κοινωνία από ιδιωτικούς εργολαβικούς φορείς. Δεν γνωρίζω αν αυτός είναι ο μελλοντικός οραματισμός των οπαδών της παραβίασης των νόμων. Εκεί όμως οδηγούν αναπόφευκτα οι εξελίξεις, στα πλαίσια μάλιστα μιας κοινωνικής πραγματικότητας, χτυπημένης από οικονομικά αδιέξοδα και με ένα ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό ρεύμα.

Σε αυτό το πολιτικό κλίμα και σε αυτή τη χώρα κάποιοι προσβλέπουν στην προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό, για ανάπτυξη και ευημερία. Είμαι σίγουρος πως θα περιμένουν για πολύ ακόμη...

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα: 20/01/2011