Delenda esse - του Σαράντου Καργάκου*

Επί 50 έτη και πλέον υπήρξα άνθρωπος της παιδείας αλλ’ ουδέποτε του υπουργείου «παιδείας». Πάντοτε υπήρξα πολέμιός του, διότι άλλοτε υπήρξε υπέρμετρα συντηρητικό και εν συνεχεία εξελίχθηκε σε υπέρμετρα «προοδευτικό» και τα πάντα εγένοντο «μπάχαλο»! Σήμερα, σαν τον Κάτωνα, έχω παγίως πεισθεί ότι το αμαρτωλό αυτό υπουργείο πρέπει να εξαφανισθεί (delenda esse). Διότι εξ αυτού «ερρύη τα φαύλα», αυτό είναι η πηγή παντός κακού, όπως γράψαμε στο προηγούμενο άρθρο μας.

Για να απεξαρτηθεί η παιδεία από τις τοξικές ουσίες του κομματισμού και από άλλα παράγωγα πάσης διεθνούς φρενοβλαβείας που εμφανίζονται ως παιδαγωγική πανάκεια, κρίνω αναγκαιότατη την κατάργηση του εν λόγω υπουργείου και την αντικατάστασή του από μια 7μελή επιτροπή 5ετούς θητείας, η οποία θα απαρτίζεται από πρόσωπα εγνωσμένης αξίας, υψηλού πνευματικού και ηθικού κύρους, γνώστες των προβλημάτων της παιδείας, και στην ελληνική και στην διεθνή διάστασή τους.

Υπό την επιτροπή αυτή θα λειτουργεί ειδική γραμματεία, αποτελούμενη –το πολύ- από 50 άτομα τα οποία θα είναι επιφορτισμένα με την εφαρμογή του προγράμματος που θα καταρτίσει άπαξ –κατόπιν ενδελεχούς μελέτης- η επιτροπή, χωρίς αυτό να αποκλείει κάποια διορθωτική επιτροπή.

Κρίνω αναγκαίον τον απογαλακτισμό των σχολείων από τους Δήμους, για την απομάκρυνση του κομματικού και ρουσφετολογικού παρασιτισμού και την επανασύσταση του άλλοτε επιτυχημένου θεσμού των Γενικών Επιθεωρητών. Αυτοί, κατά περιφέρειες, πρέπει να έχουν την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την αποτροπή παρεκτροπών. Κι ακόμη να επανέλθουν οι ονομασίες Γυμνασιάρχης και Λυκειάρχης, αλλά με ουσιαστικές εξουσιαστικές αρμοδιότητες.

Θεωρώ ακόμη ότι είναι αναχρονισμός σ’ ένα καθεστώς ελευθερίας η έννοια του «υποχρεωτικού» σε θέματα παιδείας. Πρέπει να αναγνωρισθεί το δικαίωμα της αυτομορφώσεως των παιδιών με απόλυτη ευθύνη των γονιών. Είναι κρίμα, προικισμένα παιδιά να σπαταλούν εξαναγκαστικά 12 χρόνια ζωής, για να μαθαίνουν πράγματα που θα μπορούσαν να μάθουν σε 7 χρόνια και που, αν δεν μάθουν όσα μαθαίνουν στο σχολείο βλάβη δεν θα είχαν. Το πού και πώς θα μορφωθούν τα παιδιά αυτά, δεν είναι υπόθεση του κράτους να μεριμνά. Το κράτος δεν μπορεί να κάνει τα πάντα για μας – και μάλιστα στραβά.

Τα παιδιά που δεν θα περνούν κάτω από τα Καυδιανά Δίκρανα της υποχρεωτικής παιδείας, ανεξάρτητα από ηλικία, θα περνούν από αυστηρές εξετάσεις για να πάρουν απολυτήριο Λυκείου και ακολούθως, πάλι με αυστηρές εξετάσεις, θα εισάγονται –αν μπορούν- σε κάποιο ανώτερο ή ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Έτσι η πανεπιστημιακή ζωή για κάποια προικισμένα παιδιά μπορεί να αρχίζει από την ηλικία των 15-16 ετών.

Κάθε πανεπιστημιακή σχολή θα πρέπει να έχει έναν κύκλο μαθημάτων κι έναν αριθμό συγγραμμάτων. Όποιος σπουδαστής μπορεί εντός τριετίας (ή διετίας) να «περνά» όλα τα μαθήματα αυτά, να παίρνει – ανεξαρτήρως ηλικίας- πτυχίο. Έτσι θα απαλλαγούν τα πανεπιστήμια από φοιτητές – φυτητές που μετρούν τα χρόνια της σπουδαστικής ζωής τους με … Ολυμπιάδες!

Δεν αποκλείω ούτε το ηλεκτρονικό σχολείο. Γιατί να ακούει ένα παιδί τον ακατάρτιστο περί τα μαθηματικά «υποχρεωτικό» καθηγητή και να μην διδάσκεται την τέχνη των μαθηματικών από έναν ταλαντούχο και ειδικευμένο περί τα μαθηματικά εκπαιδευτικό, με τον οποίο θα μπορεί να βρίσκεται σε συνεχή ηλεκτρονική επαφή; Αυτό μπορεί να γίνει με όλα σχεδόν τα μαθήματα.

Είναι πλέον καιρός να σταματήσει η παροχή των δωρεάν «υποχρεωτικών» εγχειριδίων. Αυτό το «δωρεάν» (που μας κοστίζει πανάκριβα) επέβαλε η δικτατορία του ενός και μοναδικού βιβλίου, αυτό επέβαλε και το καθεστώς της «παπαγαλίας». Πρέπει να πρυτανεύσει η αρχή του «Διαβάστε απ’ όπου θέλετε, αρκεί να ξέρετε πλουσιοπάροχα αυτά που πρέπει να ξέρετε». Αν ξέρετε περισσότερα ακόμη καλύτερα.

Το κράτος πρέπει να αφήσει τη μάταιη προσπάθεια λειτουργίας δημοσίων επαγγελματικών σχολών. Αφού το κράτος απέτυχε παντού ως επαγγελματίας, πώς θα ήταν δυνατόν να πετύχει στο θέμα της επαγγελματικής παιδείας; Αυτά που κακομαθαίνουν σήμερα οι σπουδαστές επί μια τριετία ή τετραετία στις πολυώνυμες ανά την ελληνική επικράτεια διασκορπισμένες σχολές, τα μαθαίνουμε εμείς εντός 9μήνου στον «Προμηθέα», τον «Ήφαιστο», στην «Πάλμερ» κ.λ.π. Φυσικά πληρώναμε, αλλά με δικά μας λεφτά –όχι του μπαμπά- από την πρωινή και μεταμεσημβρινή δουλειά. Αν πρόκοψαν οι πρώτες μεταπολεμικές γενιές, είναι γιατί είχαν σπουδάσει το «Ευαγγέλιο της Δουλειάς». Μεταγενεστέρως η παιδεία πήρε τον κατήφορο, διότι το υπουργείο υπνοπαιδείας επέβαλε το «Ευαγγέλιο της Τεμπελιάς», κάτι που δεν θα έβλεπε ούτε στα πιο τολμηρά όνειρά του ο Πωλ Λαφάργκ.

(Από την «Εστία»)

*Ο κ. Σαράντος Καργάκος είναι συγγραφέας

Ελεύθερη Ζώνη