Έντονη η επιρροή των ΗΠΑ στον αραβικό κόσμο - Δημιούργησε μεγάλο δίκτυο στρατιωτικών εγκαταστάσεων

Η πολιτική της αμερικανικής δικτύωσης στη Μέση Ανατολή με την εξασφάλιση στρατιωτικών διευκολύνσεων δοκιμάζεται από την πολιτική αναταραχή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που ανησυχούν για τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Μέση Ανατολή, ασκούν την επιρροή τους στην περιοχή χάρη σε ένα δίκτυο στρατιωτικών εγκαταστάσεων και σε ένα προνομιακό καθεστώς πρόσβασης σε στρατιωτικές διευκολύνσεις, που έχει χορηγηθεί στην Ουάσιγκτον από τα καθεστώτα των μεσανατολικών χωρών. Η προστασία των θαλασσίων οδών του Κόλπου, μέσω των οποίων διέρχονται χιλιάδες τόνοι πετρελαίου ετησίως και η εγκατάσταση ενός τόξου ασφαλείας δυτικά του Κόλπου, ως αντιστάθμισμα στις φιλοδοξίες του Ιράν, βρίσκονται στο κέντρο αυτής της στρατηγικής.

Περισσότερο και από τις τεράστιες στρατιωτικές βάσεις, αντίστοιχες με εκείνες που διαθέτει στην Ιαπωνία και τη Γερμανία, η στρατηγική των ΗΠΑ στην περιοχή βασίζεται στα δικαιώματα υπερπτήσης και πρόσβασης σε δίκτυο στρατιωτικών εγκαταστάσεων, τα οποία η Ουάσιγκτον διαπραγματεύθηκε με φίλες χώρες, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, το Κατάρ, το Ομάν και η Σαουδική Αραβία. Συνολικά, 27.000 Αμερικανοί στρατιώτες βρίσκονται στην περιοχή, σύμφωνα με αμερικανική στρατιωτική πηγή. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, στο Μπαχρέιν και στην Αίγυπτο οι ΗΠΑ διαθέτουν σήμερα δύναμη 4.000 στρατιωτών.

Το Μπαχρέιν, όπου η αντιπολίτευση ζητεί την παραίτηση της κυβέρνησης έπειτα από την αιματηρή καταστολή μίας ειρηνικής εκδήλωσης διαμαρτυρίας την Πέμτη, την εγκαθίδρυση συνταγματικής μοναρχίας και εκλεγμένη κυβέρνηση, είναι μεγάλης στρατηγικής σημασίας για την Ουάσιγκτον, αφού φιλοξενεί το στρατηγείο του 5ου Στόλου, στην ακτίνα δράσης του οποίου περιλαμβάνεται η Ερυθρά Θάλασσα, ο Κόλπος και η Θάλασσα της Αραβίας.

Αν και μόνο τέσσερα ναρκαλιευτικά αμερικανικά πλοία έχουν ως βάση τη Μανάμα, τουλάχιστον ένα αεροπλανοφόρο, τα πλοία συνοδείας του και τα 80 αεροσκάφη και ελικόπτερα που μεταφέρει βρίσκονται μονίμως στην περιοχή, με αποστολή την υποστήριξη των επιχειρήσεων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Φόβος στην ιδέα της απώλειας

Η απώλεια των στρατιωτικών διευκολύνσεων σε μία χώρα έπειτα από μία μεταβολή καθεστώτος δεν θα ήταν καθαυτή καταστροφική, χάρη στην ύπαρξη του δικτύου στρατιωτικών διευκολύνσεων στην ευρύτερη περιοχή, αλλά η απώλεια ολόκληρου αυτού του δικτύου θα ήταν καταστροφική, σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Άαρον, πρώην μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ και στέλεχος της Rand Corporation. «Πριν αποκτήσουμε αυτήν τη βάση στο Μπαχρέιν, διαχειριζόμασταν διαφορετικά τον 5ο Στόλο. Ήταν δύσκολο για τους ναύτες, αλλά ήταν εφικτό», λέει.

Το 2003, ο αμερικανικός στρατός αποσύρθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τη Σαουδική Αραβία, για να εγκατασταθεί στο Κατάρ και το Ομάν. Όμως «αυτό που διακυβεύεται ίσως είναι η ικανότητα να έχουμε στρατιωτικές δυνάμεις στον Κόλπο, για να εγγυηθούμε την ασφάλεια των συμμάχων μας απέναντι στο Ιράν, που βρίσκεται ανατολικά του Κόλπου, εξηγεί ο Ντέιβιντ Άαρον. «Εάν τα χάσουμε όλα αυτά εξαιτίας των ταραχών, αυτό θα αποτελούσε τρομερό πλήγμα στην αποτρεπτική μας ικανότητα απέναντι στο Ιράν», λέει.

Επιχειρησιακές δυνατότητες

Από την Αίγυπτο ώς τον Κόλπο, ο αμερικανικός στρατός διαθέτει περί τις δεκαπέντε εγκαταστάσεις που είναι επιφορτισμένες με την τροφοδοσία των αμερικανικών πολεμικών πλοίων στην περιοχή. Διαθέτει επίσης κέντρα επιμελητειακής υποστήριξης, τα οποία διαχειρίζονται εταιρείες όπως η DynCorp, σύμφωνα με τον ιστότοπο Global Security. Ο αμερικανικός στρατός αποθηκεύει εκεί τρόφιμα, ανταλλακτικά, οχήματα και πυρομαχικά.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση πρόσβασης σε στρατιωτικές διευκολύνσεις υποστήριξης της ανάπτυξης των στρατιωτικών της δυνάμεων στην περιοχή, όπως στο Τζιμπουτί από το 2002. Την άνοιξη του 2010, η Ερυθραία αρνήθηκε στην Ουάσιγκτον πρόσβαση στη ναυτική βάση του Άσαμπ στην Ερυθρά Θάλασσα.

Η δικτύωση αυτή, με την εξασφάλιση στρατιωτικών διευκολύνσεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, επιτρέπει στις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις ευρεία γκάμα επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Για παράδειγμα, περί τους εκατόν αμερικανοί στρατιωτικοί εκπαιδεύουν επιτόπου τις δυνάμεις της Υεμένης σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις.

Παράλληλα, η πρόσβαση σε στρατιωτικές διευκολύνσεις στις γειτονικές χώρες, όπως το Τζιμπουτί και το Ομάν, δίνουν στις αμερικανικές δυνάμεις βάσεις για τις επιδρομές των μη επανδρωμένων αεροσκαφών Predator, εναντίον των δυνάμεων της Αλ Κάιντα στη χώρα.

Στην κορυφή το Αλ Τζαζίρα

Η αναταραχή στη Μέση Ανατολή εκτοξεύει τις θεαματικότητες του Αλ Τζαζίρα σε όλο τον κόσμο και ανοίγει τη συζήτηση για τους πολιτικούς στόχους που εξυπηρετεί. Το ειδησεογραφικό κανάλι ίδρυσε το 1996 ο Εμίρης του Κατάρ, Σεΐχης Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ-Τάνι, με στόχο να παράσχει την ανεξάρτητη ενημέρωση που τα κρατικά κανάλια της περιοχής αγνοούσαν.

Πρώτο το Αλ Τζαζίρα συνειδητοποίησε τη σημασία και το μέγεθος της εξέγερσης στην Τυνησία και των επιπτώσεών της στην περιοχή. Το κανάλι άνοιξε το παράθυρο στις συνακόλουθες κινήσεις στην Αίγυπτο, ενώ επικριτές του λένε ότι τις υποκίνησε. Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ημερών των διαδηλώσεων στην Αίγυπτο, οι θεατές που παρακολουθούσαν το κανάλι μέσω του Διαδικτύου αυξήθηκαν κατά 2.500% (4 εκατομμύρια). Παρά τη δεδηλωμένη ανεξαρτησία και τη γενναία δημοσιογραφία, το δίκτυο αναπόφευκτα παίζει έναν πολιτικό ρόλο.

Είναι φιλικό σε ισλαμιστικά κόμματα, όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, διερωτώνται κάποιοι. Το Αλ Τζαζίρα, το οποίο στα αραβικά σημαίνει «το Νησί», αντιμετωπίζεται με απέχθεια των ηγετών του αραβικού κόσμου, αλλά έχει το θαυμασμό πολλών απλών Αράβων.

SigmaLive