Τυνησία, Αίγυπτος, Μαρόκο: αυτές οι «φίλες δικτατορίες» - του Ignatio Ramonet

Δικτατορία στην Τυνησία; Στην Αίγυπτο, δικτατορία κι εκεί; Βλέποντας τα μέσα ενημέρωσης να απολαμβάνουν την επανάληψη της λέξης «δικτατορία» για την Τυνησία του Μπεν Αλι και την Αίγυπτο του Μουμπάρακ, οι Γάλλοι πρέπει να αναρωτιούνται αν είδαν ή αν διάβασαν καλά.

Αυτά τα ίδια ΜΜΕ και οι ίδιοι δημοσιογράφοι δεν τους σφυροκοπούσαν επί δεκαετίες με τον ισχυρισμό ότι οι δύο «φίλες χώρες» ήταν «μετριοπαθή κράτη»; Η κακή λέξη «δικτατορία», όσον αφορά τον αραβο-μουσουλμανικό κόσμο, δεν επιφυλασσόταν αποκλειστικά (μετά την καταστροφή της «φρικιαστικής τυραννίας» του Σαντάμ Χουσέιν στο Ιράκ) για το ιρανικό καθεστώς; Πώς; Υπήρχαν λοιπόν και άλλες δικτατορίες σε αυτή την περιφέρεια; Και τα ΜΜΕ μας, στην υποδειγματικώς λειτουργούσα δημοκρατία μας, μας το είχαν κρύψει;

Το άνοιγμα των ματιών μας το οφείλουμε στον εξεγερμένο λαό της Τύνιδας. Η εκπληκτική νίκη τους απελευθέρωσε τους Ευρωπαίους από τη «ρητορική της υποκρισίας και της συγκάλυψης» που ίσχυε στις κυβερνήσεις και στα ΜΜΕ μας. Εξαναγκασμένα να βγάλουν τις μάσκες, προσποιούνται πως ανακαλύπτουν αυτό που γνωρίζαμε εδώ και πολύν καιρό, πως οι «φίλες δικτατορίες» δεν είναι παρά καταπιεστικά καθεστώτα… Δεν είχε, άλλωστε, ο Νικολά Σαρκοζί το θράσος να δηλώσει ξεκάθαρα, όσον αφορά το μαφιόζικο σύστημα της κλίκας Μπεν Αλι-Τραμπελσί, ότι στην Τυνησία «υπήρχε απελπισία, οδύνη, μια αίσθηση ασφυξίας, για την οποία πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι δεν είχαμε λάβει τα σωστά μέτρα»;

«Δεν είχαμε λάβει τα σωστά μέτρα»… Επί 23 χρόνια… Παρά την επιτόπου παρουσία διπλωματικών υπηρεσιών τόσο πληθωρικών όσο σε καμία άλλη χώρα του κόσμου… Παρά τη συνεργασία σε όλα τα πεδία της ασφάλειας (αστυνομία, χωροφυλακή, πληροφορίες…). Παρά την τακτική εκεί διαμονή υψηλόβαθμων στελεχών από τον χώρο της πολιτικής και της δημοσιογραφίας, που έκαναν, πολύ άνετα, την Τυνησία τον τόπο του παραθερισμού τους (1)… Παρά την παρουσία στη Γαλλία εξόριστων ηγετών της τυνησιακής αντιπολίτευσης, που κρατούνταν στο περιθώριο, λες κι είχαν πανούκλα, από τις γαλλικές αρχές και που σχεδόν τους απαγορευόταν η πρόσβαση, επί δεκαετίες, στα μεγάλα ΜΜΕ… Χρεοκοπία της δημοκρατίας.

Στην πραγματικότητα, τα αυταρχικά αυτά καθεστώτα πρόθυμα προστατεύθηκαν (και συνεχίζουν να προστατεύονται) από τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες, κατά παράβαση των ίδιων των αξιών τους και με το πρόσχημα πως αποτελούσαν αναχώματα κατά του ριζοσπαστικού ισλαμισμού.(2) Το ίδιο κυνικό επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε από τη Δύση, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, προκειμένου να υποστηρίξει τις στρατιωτικές δικτατορίες στην Ευρώπη (Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Τουρκία) και στη Λατινική Αμερική, με τον ισχυρισμό ότι έτσι εμπόδιζε την άνοδο του κομμουνισμού στην εξουσία.

Τι εξαιρετικό μάθημα που δίνουν οι εξεγερμένες αραβικές κοινωνίες σε όσους , στην Ευρώπη, δεν τις περιέγραφαν παρά με μανιχαϊκούς όρους: είτε ήταν πειθήνιες μάζες, υποταγμένες σε διεφθαρμένους ανατολίτες σατράπηδες, είτε υστερικός όχλος, κατεχόμενος από θρησκευτικό φανατισμό. Να όμως που έξαφνα εξεγείρονται, στις οθόνες των υπολογιστών ή των τηλεοράσεών μας (βλ. την αξιοθαύμαστη δουλειά του Αλ-Τζαζίρα), ανήσυχες για την κοινωνική πρόοδο, διόλου ασχολούμενες με το θρησκευτικό ζήτημα, διψασμένες για ελευθερία, εξοργισμένες από τη διαφθορά, απεχθανόμενες τις ανισότητες και αξιώνοντας δημοκρατία για όλους, χωρίς αποκλειστικότητες και αποκλεισμούς.

Μακριά από δυαδικές υπεραπλουστεύσεις, οι λαοί αυτοί με κανέναν τρόπο δεν αποτελούν κάποιο είδος «αραβικής εξαίρεσης», παρά εμφανίζονται να έχουν παρόμοιες πολιτικές προσδοκίες με τις υπόλοιπες σύγχρονες αστικές πεφωτισμένες κοινωνίες. Το ένα τρίτο των Τυνησίων και σχεδόν το ένα τέταρτο των Αιγυπτίων συνδέονται τακτικά στο Διαδίκτυο. Το επιβεβαιώνει και ο Μουλάι Ισάμ Ελ Αλάουι, ο ανεπιθύμητος «κόκκινος» ξάδελφος του βασιλιά του Μαρόκου: «Τα νέα κινήματα δεν χαρακτηρίζονται πλέον από τους παλιούς ανταγωνισμούς, όπως η αντίθεση στον ιμπεριαλισμό, στην αποικιοκρατία ή στο κοσμικό κράτος. Οι διαδηλώσεις της Τύνιδας και του Καΐρου στερούνται κάθε θρησκευτικού συμβολισμού. Είναι μια ρήξη γενεών που διαψεύδει τη θέση περί αραβικής ιδιομορφίας. Επιπλέον, οι νέες τεχνολογίες της επικοινωνίας μέσω Διαδικτύου είναι που δίνουν ζωή σε αυτά τα κινήματα. Και αυτά προτείνουν μια νέα εκδοχή της κοινωνίας των πολιτών, όπου η άρνηση του δεσποτισμού συμβαδίζει με την απόρριψη της διαφθοράς».

Χάρη ιδίως στα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα, οι κοινωνίες, τόσο στην Τυνησία όσο και στην Αίγυπτο, κινητοποιήθηκαν με πάρα πολύ μεγάλη ταχύτητα. Πριν καν τα κινήματα βρουν την ευκαιρία να «ωριμάσουν» και να ενθαρρύνουν την ανάδειξη νέων ηγετών μέσα από τους κόλπους τους. Είναι μία από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου, χωρίς αρχηγούς, χωρίς καθοδηγητική οργάνωση και χωρίς πρόγραμμα, η απλή δυναμική της αγανάκτησης των μαζών ήταν αρκετή για να οδηγήσει μια επανάσταση στον θρίαμβο.

Στο Μαρόκο, μια απόλυτη μοναρχία όπου το αποτέλεσμα των «εκλογών» (πάντοτε νοθευμένων) παραμένει καθορισμένο από τον μονάρχη, ο οποίος ορίζει σύμφωνα με την καλή του διάθεση τους υπουργούς τους αποκαλούμενους «της ανωτάτου αρχής», μερικές δεκάδες οικογένειες που πρόσκεινται στον θρόνο συνεχίζουν να μονοπωλούν τις κυριότερες πηγές πλούτου. Τα τηλεγραφήματα που δημοσιοποιήθηκαν από τα WikiLeaks αποκάλυψαν πως η διαφθορά εκεί εγγίζει επίπεδα κολοσσιαίας αισχρότητας, υψηλότερα από ό,τι στην Τυνησία του Μπεν Αλι, και πως τα δίκτυα της μαφίας έχουν ως μόνη προέλευση το Παλάτι. Μία χώρα όπου η εφαρμογή των βασανιστηρίων είναι γενικευμένη και η φίμωση του τύπου διαρκής.

Ωστόσο, όπως και η Τυνησία του Μπεν Αλι, αυτή η «φίλη δικτατορία» επωφελείται από την επίδειξη μιας πολύ μεγάλης επιείκειας εκ μέρους των ΜΜΕ μας και της πλειοψηφίας των πολιτικών μας υπευθύνων.(3) Αυτοί οι παράγοντες ελαχιστοποιούν την προβολή των σημείων που δηλώνουν την απαρχή μιας «μετάδοσης» της εξέγερσης. Τέσσερα άτομα έχουν ήδη αυτοπυρποληθεί. Διαδηλώσεις αλληλεγγύης με τους εξεγερμένους της Τυνησίας και της Αιγύπτου έλαβαν χώρα στην Ταγγέρη, στη Φεζ και στο Ραμπάτ. Τρομοκρατημένες, οι αρχές αποφάσισαν προληπτικά να επιχορηγήσουν τα τρόφιμα πρώτης ανάγκης προκειμένου να αποφύγουν τις «εξεγέρσεις του ψωμιού». Σημαντικά στρατιωτικά αποσπάσματα αποσύρθηκαν από τη Δυτική Σαχάρα και προωθήθηκαν εσπευσμένα προς το Ραμπάτ και την Καζαμπλάνκα. Ο βασιλιάς Μοχάμεντ ο 6ος και μερικοί συνεργάτες του επισκέφθηκαν ιδιωτικώς τη Γαλλία το Σαββατοκύριακο της 29ης Ιανουαρίου για να συμβουλευθούν ειδικούς σε θέματα τήρησης της τάξης από το γαλλικό υπουργείο Εσωτερικών.

Ακόμη κι αν οι αρχές διαψεύσουν τις δύο τελευταίες πληροφορίες, είναι προφανές ότι η μαροκινή κοινωνία παρακολουθεί με έξαψη τα γεγονότα στην Τυνησία και στην Αίγυπτο, έτοιμη να συναντηθεί με το ξέσπασμα επαναστατικού ζήλου για να αποτινάξει επιτέλους τον φεουδαρχικό ζυγό. Και να ζητήσει τον λογαριασμό από όλους εκείνους που στην Ευρώπη, επί δεκαετίες, υπήρξαν οι συνεργοί των «φίλων δικτατοριών».

(1) Αφού ο Μοχάμεντ Μπουαζιζί είχε θυσιαστεί αυτοπυρπολούμενος στις 17 Δεκεμβρίου 2010 και ενώ έκτοτε η εξέγερση εξαπλωνόταν στο σύνολο της χώρας και δεκάδες επαναστατημένοι Τυνήσιοι συνέχιζαν να πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες των δυνάμεων της μπεναλικής καταστολής, ο δήμαρχος των Παρισίων, Μπερτράν Ντελανοέ, και η υπουργός Εξωτερικών, Μισέλ Αλιό-Μαρί, θεώρησαν απολύτως φυσιολογικό να κάνουν ένα χαρούμενο ρεβεγιόν στην Τυνησία.

(2) Ταυτόχρονα, και προφανώς χωρίς να λογαριάζουν την αντίφαση, η Ουάσιγκτον και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί της υποστηρίζουν το θεοκρατικό και τυραννικό καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας, της κυριότερης επίσημης εστίας του πλέον σκοταδιστικού και επεκτατικού ισλαμισμού.

(3) Από τον Νικολά Σαρκοζί ώς τη Σεγκολέν Ρουαγιάλ, περνώντας από τον Ντομινίκ Στρος-Καν, ο οποίος είναι κάτοχος ενός «ριάντ» (έπαυλης σε κήπο) στο Μαρακές, οι γάλλοι πολιτικοί ηγέτες δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό να διαμείνουν σε αυτή τη «φίλη δικτατορία» κατά τη διάρκεια των πρόσφατων διακοπών του τέλους του χρόνου.
http://www.enet.gr

Το Κουτί της Πανδώρας

Αποστολή: Γιώργος Θαλασσινός