"Tριπλό κονσέρτο op.56" - Ludwig van Beethoven (3 μέρη) - videos

L.V.Beethoven:Triple Concerto op.56

To τριπλό κοντσέρτο γιά πιάνο, τσέλο, βιολί και ορχήστρα είναι το μοναδικό πού συνέθεσε ο Beethoven γιά περισσότερα τού ενός όργανα. Αφιερωμένο στον αγαπημένο του μαθητή Αρχιδούκα Ροδόλφο ολοκληρώθηκε το 1804. Έργο γεμάτο ευγένεια και σχεδόν ιπποτική αξιοπρέπεια ,είναι αρκετά απαιτητικό και γιά τούς σολίστ αλλά και γιά τον εκάστοτε διευθυντή ορχήστρας, πού θά πρέπει να κατορθώσει να το αντιμετωπίσει περισσότερο ώς όλον και όχι ως ευκαιρία επίδειξης τών ατομικών ικανοτήτων εκάστου ερμηνευτή. Το τσέλο είναι το όργανο πού δίνει τόν τόνο και στα τρία μέρη τού έργου και αυτό πού πρώτο περιγράφει το εκάστοτε κυρίως θέμα. Το πρώτο μέρος (Allegro),πού διαρκεί περί τα 17 λεπτά ξεκινά ήσυχα και με τα κοντραμπάσα και τα βιολοντσέλα της ορχήστρας να μονοπωλούν τα πρώτα μέτρα. Ο Beethoven στην συνέχεια προσδίδει μιά μεγαλοπρέπεια στην εισαγωγή οδηγώντας την ορχήστρα σε ένα crescendo γιά να παρουσιαστεί αμέσως μετά το κυρίως θέμα από το τσέλο ,το βιολί και το πιάνο. Μέρος γεμάτο παραλλαγές, εναλλαγές μικρών-μεγάλων θεμάτων και συνομιλίας τών τριών οργάνων ,μάς μεταφέρει έναν αέρα αβρότητας και φρεσκάδας πού αποφεύγει τον ηρωικό χαρακτήρα στον οποίον θά μπορούσε να περιπέσει. Το πιάνο γεμάτο λεπτότητα και παιχνίδισμα ,το βιολί πιο μελαγχολικό και το τσέλο λυρικό και σχεδόν τραγουδώντας συνθέτουν ένα πανέμορφο μουσικό trio στο οποίο η ορχήστρα βρίσκει χώρο γιά παρεμβάσεις.

Το δεύτερο μέρος (Largo) αποτελεί μιά από τις πιο εμπνευσμένες μουσικές σελίδες τού Beethoven. Η μελωδία του τσέλου γεμάτη εκφραστικότητα κυριαρχεί στην αρχή και πάλι τραγουδώντας το βασικό θέμα γιά να ακολουθήσει το βιολί σε ένα θεσπέσιο ντουέτο, με το πιάνο να συνοδεύει διακριτικά. Το Largo έχει μικρή διάρκεια αλλά μεγάλη μουσική πυκνότητα και ένταση πού συγκινεί τον ακροατή και αποτελεί το χωρίς διακοπή πέρασμα στο τρίτο μέρος (Rondo alla Polacca) πού ξεκινά με έναν ιριδισμό τού τσέλου γιά να μετατραπεί σε ένα αρμονικό, χαρούμενο θέμα εμπνευσμένο από παραδοσιακές πολωνικές μελωδίες. Μιά πολωνέζα ντελικάτη γεμάτη αρμονία και αριστοκρατικότητα, σε ρυθμό bolero, πού καθορίζει το τρίτο μέρος.... Τσέλο και βιολί κυριαρχούν στις χορευτικές πιρουέτες ενώ το πιάνο έχει πλην εξαιρέσεων, συνοδευτικό χαρακτήρα. Το τριπλό κοντσέρτο έργο γραμμένο από καρδιάς γιά φίλο απαιτεί ιδιαίτερη συνεργασία μεταξύ τών σολίστ, καθώς και προσήλωση έτσι ώστε να μην μετατραπεί σε έναν αγώνα δεξιοτεχνίας. Το κοντσέρτο αυτό δεν είναι τόσο γνωστό όσο το διάσημο πέμπτο “Emperor”. Ο λόγος είναι ότι δεν παίζεται συχνά, λόγο της σύνθεσης των πολλών πρωταγωνιστών που πρέπει να έχει.

Στο πρώτο video με τα δύο πρώτα μέρη, ακούμε τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, υπό τη διεύθυνση του Herbert von Karajan και σολίστες τους Sviatoslav Richter, David Oistrakh, Mstislav Rostropovich.

Το δεύτερο video περιέχει το εντυπωσιακό φινάλε με τους επίσης εξαιρετικούς Daniel Barenboim, Itzhak Perlman and Yo-Yo Ma.

Αποστολή κειμένου και videos: Γιώργος Κ. Περπινιάς