Ακουγιού: Αυτή η κολώνια βαστάει χρόνια - Του Αλέκου Λασκαράτου

Για πολλοστή φορά το θέμα εγκατάστασης πυρηνικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ακουγιού της Τουρκίας, έρχεται και πάλι στο προσκήνιο.

Την παραμονή του ταξιδιού του τούρκου πρωθυπουργού στην Ελλάδα, υπογράφηκε στην Άγκυρα από τους προέδρους Τουρκίας και Ρωσίας Μεντβέντεφ και Γκιούλ (παρουσία και του κ. Ερντογάν) συμφωνία για την εγκατάσταη στο Ακουγιού πυρηνικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Θα κατασκευαστούν τέσσερις μονάδες των 1200 MW η κάθε μία, με συνολικό προβλεπόμενο κόστος 20 δις δολλάρια ΗΠΑ.

Η όλη ιστορία έχει ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 και έχει περάσει από πολλά στάδια με διαδοχικές ακυρώσεις και επανεργοποιήσεις του σχεδίου. Στα μέσα του ’90 το σχέδιο είχε προχωρήσει σημαντικά, ο μειοδότης είχε βρεθεί, η καναδική εταιρεία AECL, και ο τύπος του αντιδραστήρα είχε προσδιοριστεί. Ο τύπος αυτός (CANDU) χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη μη εμπλουτισμένο ουράνιο. Είναι πιό φτηνό και διατίθεται σε αριθμητικά περισσότερες αγορές. Παρ’όλα αυτά το κόστος εγκατάστασης αλλά και λειτουργίας του σταθμού ήταν τόσο μεγάλο που ο τότε τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ και το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισαν τελικά στις 24 Ιουλίου του 2000 την ακύρωση του διαγωνισμού και την μετάθεση του όλου θέματος σε «ευθετότερο χρόνο».

Σημαντικό ρόλο στην ακύρωση, πέρα από το κόστος, έπαιξε και το γεγονός ότι την εποχή εκείνη (όπως και σήμερα άλλωστε) η τάση διεθνώς ήταν προς την εγκατάληψη των πυρηνικών σταθμών παραγωγής λόγω των τεράστιων προβλημάτων διάθεσης των πυρηνικών αποβλήτων και τον κίνδυνο ατυχήματος. Το Τσερνομπίλ ήταν σχετικά πρόσφατο και η σκιά που είχε ρίξει ακόμα ζωντανή. Να σημειώσουμε τις μεγάλες και σημαντικές κινητοποιήσεις ενάντια στο σχέδιο από οργανώσεις και πολίτες μέσα και έξω από την Τουρκία. Ηταν η εποχή που κυριαρχούσε το σύνθημα «Καλύτερα ενεργός παρά ραδιενεργός» (από το αντίστοιχο γαλλικό σύνθημα Mieux vaut etre actif plutot que radioactif),

Τι άλλαξε λοιπόν σήμερα και η τουρκική κυβέρνηση επαναφέρει το θέμα όταν είναι απόλυτα βεβαιωμένο ότι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι ασύμφοροι οικονομικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας;

Η απάντηση είναι διπλή

1.- Έχοντας ανακάμψει οικονομικά και έχοντας εδραιώσει ή στοχεύοντας προς αυτό, τον ρόλο της περιφερειακής δύναμης στην περιοχή, η Τουρκία αρχίζει και φλερτάρει με την ιδέα να γίνει (ή να απειλεί ότι θα γίνει) πυρηνική δύναμη. Μη ξεχνάμε ότι στη γειτονιά της το Ισραήλ διαθέτει ήδη πυρηνικά όπλα και ότι οι σχέσεις των δύο κρατών βρίσκονται τελευταία στο ναδίρ. Υπάρχει επίσης το Ιράν που στοχεύει προς τα εκεί και λέγεται ότι και η Συρία (επίσης εχθρική χώρα για την Τουρκία) έχει ανάλογες βλέψεις.

2.- Εξίσου σημαντικό με τα παραπάνω αν όχι σημαντικότερο είναι ότι στη συμφωνία που υπογράφτηκε προβλέπεται ότι η Ρωσία θα αναλάβει εξ ολοκλήρου το κόστος κατασκευής και εγκατάστασης του σταθμού!!! Θα έχει βέβαια και το 100% της εκμετάλευσης. Η συμφωνία προβλέπει ότι σε ευθετότερο χρόνο θα μπορέσουν και τουρκικές επιχειρήσεις να μετάσχουν σε κονσόρτσιουμ χωρίς όμως ποτέ να ξεπεράσουν το 49% των μετοχών.

Πρόκειται λοιπόν για μια πολύ σημαντική πολιτική εξέλιξη στη γειτονιά μας η οποία (εφ΄όσον προχωρήσει) θα ενισχύσει τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή.

protagon.gr