Κοκό Σανέλ: Μια κομψή επαναστάτρια!- ΤΟ ΒΗΜΑ

Η δουλειά της Κοκό Σανέλ (εδώ φωτογραφημένη στο Παρίσι το 1935) αποτελεί αδιαμφισβήτητα μέρος του κινήματος απελευθέρωσης των γυναικών του 20ού αιώνα

Δούλεψε στον κόσμο της μόδας με κανόνες οι οποίοι ίσχυαν μόνο για ζωγράφους, ποιητές και μουσικούς

Κομψή επαναστάτρια
της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ | Κυριακή 26 Απριλίου 2009
«Η Κοκό Σανέλ δεν ήταν μπροστά από την εποχή της. Ηταν μπροστά από τον εαυτό της» αναφέρει το περιοδικό «Τime» κατατάσσοντας την Γκαμπριέλ Μπονέρ Σανέλ (19 Αυγούστου 1883- 10 Ιανουαρίου 1971) ανάμεσα στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον 20ό αιώνα- σημειωτέον, μοναδική στον τομέα της. Παρ΄ ότι η ίδια δεν προσδιόριζε τον εαυτό της ως φεμινίστρια, η δουλειά της αποτελεί, πέραν πάσης αμφιβολίας, μέρος του κινήματος της απελευθέρωσης της γυναίκας. «Πώς ένας εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί κάτω από αυτές τις δημιουργίες;» αναρωτιόταν η ίδια για τα τεράστια καπέλα που έκανε μόδα η μπελ επόκ. Η γυναίκα που διακρίθηκε ιδιαίτερα για την ευφυΐα της, τα έβαλε από νωρίς με το στυλιστικό κατεστημένο της εποχής. Το 1939, όταν έκλεισε τον οίκο της εξαιτίας του ΒΔΠαγκοσμίου Πολέμου, είχε ήδη καταφέρει να γίνει θρύλος και να διαγράψει μια λαμπρή τροχιά γεμάτη καινοτομίες στον χώρο της μόδας. Η Κοκό Σανέλ δεν έκανε μόδα μόνο νέα στυλ και υφάσματα, αλλά και την απροκάλυπτη ανυπακοή στα κοινωνικά δεδομένα. Οταν επέστρεψε το 1954, εισήγαγε το περίφημο κοστούμι Chanel το οποίο την αποκατέστησε στην κορυφή της υψηλής ραπτικής. Πεθαίνοντας ήσυχα σε μονό κρεβάτι του ξενοδοχείου Ritz, σε ηλικία 88 ετών, η σχεδιάστρια είχε καταφέρει να ζήσει μια συναρπαστική ζωή γεμάτη πάθος και δημιουργία.

Η μοντέρνα, νεωτεριστική φιλοσοφία της, η αναζήτηση της πολυτελούς απλότητας, η σύνδεση κοινωνίας και μόδας και το προσωπικό στυλ δίνουν το στίγμα των σημαντικότερων καινοτομιών της. Η Κοκό Σανέλ άντλησε την έμπνευσή της από την ίδια τη ζωή της. Η λεπτή, αγορίστικη φιγούρα της, τα κοντά μαλλιά της, το μαυρισμένο δέρμα της και η οικονομική ανεξαρτησία της, έρχονταν σε απευθείας αντίθεση με το στυλ και τις αξίες που κυριαρχούσαν στις αρχές του περασμένου αιώνα. Το μαύρισμα της Σανέλ από τις διακοπές της στη Ριβιέρα άλλαξε το πρότυπο του λευκού δέρματος που επικρατούσε, ενώ οι κορσέδες, τα μεγάλα εσώρουχα και τα φανελένια μεσοφόρια αντικαταστάθηκαν από το νέο στυλ, το οποίο επένδυσε στην άνεση και στην καθημερινή κομψότητα, καθώς οι γυναίκες άρχισαν να έχουν δικαίωμα σε επιτυχημένη καριέρα. Μεταξύ των καινοτομιών της γαλλίδας σχεδιάστριας που εμπλουτίζουν τη γυναικεία γκαρνταρόμπα ως σήμερα είναι τα μικρά καπέλα, τα ζέρσεϊ ταγέρ και φορέματα, τα τουίντ (πλεκτά) ταγέρ, τα πουκάμισα, οι πλισέ φούστες, τα γυναικεία πουλόβερ, οι μπλούζες χωρίς γιακά, τα μπλέιζερ, οι δίχρωμες γόβες χωρίς φτέρνα, τα στράπλες φορέματα, η ζώνη-αλυσίδα, το total look, τα κοσμήματα στα ρούχα, το κασμιρένιο κάρντιγκαν, η καπιτονέ τσάντα με την αλυσίδα, τα παντελόνια-καμπάνες και άλλα.

Πράγματι, η ζωή της γυναίκας αυτής «ήταν κάτι σαν θαύμα», όπως είχε πει ο Ζαν Κοκτό. «Δούλεψε στον κόσμο της μόδας με κανόνες οι οποίοι ίσχυαν μόνο για ζωγράφους, ποιητές και μουσικούς». Ισως γι΄ αυτό οι καινοτομίες της να είναι βασικά κομμάτια της γκαρνταρόμπας πολλών γενεών γυναικών. Σήμερα, ένα μπουκάλι Chanel Νο 5, που δημιούργησε το 1923, πωλείται κάθε 30 δευτερόλεπτα, ενώ το «μικρό μαύρο φόρεμα» που εφηύρε, παρομοιάστηκε - από την αμερικανική «Vogue»- με το αυτοκίνητο Ford για την καθιέρωσή του στη μόδα ως βασικό στοιχείο της. Η κόρη του γάλλου γυρολόγου που συνδέθηκε με εκφραστές των μοντέρνων κινημάτων της εποχής της, όπως ο Πάμπλο Πικάσο και ο Ιγκoρ Στραβίνσκι, κυνήγησε την προσωπική ευτυχία στις τάξεις της αριστοκρατίας, δίχως αποτέλεσμα. Οι δεσμοί της με τον Μεγάλο Δούκα Ντμίτρι Παύλοβιτς, τον Δούκα του Γουεστμίνστερ και τον αξιωματικό των ναζιστών, Χανς Γκύντερ φον Ντίνκλαγκε, εξαιτίας του οποίου εξορίστηκε μετά τον πόλεμο στην Ελβετία, είχαν ατυχή κατάληξη. Αφησε όμως στη μόδα του δυτικού κόσμου μια τεράστια παρακαταθήκη. Πολλές δημιουργίες σύγχρονων σχεδιαστών, από τη Μιούτσια Πράντα ως τον Χέλμουτ Λαγκ, αντανακλούν τη δική της έμπνευση. Το στυλ της Κοκό Σανέλ, ως εκ τούτου, δεν ήταν μόνο μπροστά από την εποχή του, αλλά υπερβαίνει και τη μόδα τού σήμερα.

Στο σινεμά και στο θέατρο
Κινηματογράφος και τηλεόραση έχουν ασχοληθεί στο παρελθόν με τον βίο της Κοκό Σανέλ. Ωστόσο η γαλλική μίνι σειρά «Une femme,une poque» (1978),αλλά και η (ξεχασμένη) ταινία «Chanel Solitaire» που γύρισε το 1981 οΤζορτζ Κάτζεντερ υπήρξαν φτωχές απόπειρες ανάγνωσης της προσωπικότητας, προσανατολισμένες στην επιδερμική,«σαπουνοπερατική» προσέγγιση της ζωής της.Σε ό,τι αφορά το θέατρο,το 1969 η Κάθριν Χέπμπορν υποδύθηκε τη Σανέλ στο θεατρικό μιούζικαλ «Coco».Η συγκεκριμένη ιστορία μάλιστα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί όταν ενημέρωσαν τη Σανέλ για το σχέδιο νόμισε ότι θα την υποδυόταν η Οντρεϊ Χέπμπορν και όχι η Κάθριν- κάτι που την είχε ενοχλήσει γιατί δεν έβρισκε ομοιότητες μαζί της. Μόλις πέρυσι ήταν η σειρά της Σίρλεϊ Μακ Λέιν,η οποία υποδύθηκε τη Σανέλ σε μεγάλη ηλικία στην τηλεταινία «Coco Chanel» που δεν έχουμε δει προς το παρόν στην Ελλάδα.Ο ρόλος οδήγησε την ηθοποιό στις Χρυσές Σφαίρες,από τις οποίες όμως έφυγε άπραγη.

Τέλος,ας σημειωθεί ότι και η Νικόλ Κίντμαν είχε δείξει ενδιαφέρον για να υποδυθεί τη Σανέλ στον κινηματογράφο,απλώς και μόνον επειδή ανέκαθεν αγαπούσε το άρωμα Chanel Νο 5- ήταν το πρώτο άρωμα στην ιστορία της αρωματοποιίας που βγήκε στην αγορά από σχεδιαστή ρούχων.Το άρωμα δημιουργήθηκε το 1922 και από τότε παραμένει το πιο κερδοφόρο προϊόν της επιχείρησης Chanel.

Συνέντευξη της Coco Chanel στο γραφείο της το 1959

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=EYxJ3Kf50Tw&w=640&h=505]