Στην αυγή νέας Οδύσσειας - Του Βασίλη Ασβεστόπουλου

Τα πετρέλαια που έγιναν μπετόν στην έρημο και στα κεφάλια μας

Αυτές τις μέρες παρατηρούμε διάφορα περίεργα. Η καθημερινή ειδησεογραφία παρουσιάζεται στους σκεπτόμενους πολίτες σαν ένας ατελείωτος εφιάλτης. Αλλά και μεταξύ των συνήθως αδιάφορων υπολοίπων πολιτών επικρατεί ένα κλίμα τρόμου. Συνωμοσιολόγοι πάσης απόχρωσης βρίσκουν εύφορο έδαφος για θεωρίες τρομολαγνείας.

Φανταζόμασταν όμως ότι θα μαθαίναμε μια μέρα, ότι οι τόσο τυπικοί Ιάπωνες έχτισαν αντιδραστήρα πυρηνικής διάσπασης χωρίς πρόβλεψη ούτε σεισμού αλλά ούτε και Τσουνάμι; Ήμασταν έτοιμοι πριν συνέλθουμε από το σοκ αυτό, να δεχτούμε ότι ξεκίνησε νέος πόλεμος, αυτή την φορά στην Λιβύη; Πόλεμος στην γειτονιά μας και με όλη τη Μέση Ανατολή να είναι σε λανθάνουσα κατάσταση επανάστασης των λαών ενάντια στα καθεστώτα τους; Τέτοια γεγονότα ήταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια θέμα μαθημάτων ιστορίας για εποχές που τις θεωρούσαμε περασμένες.
Όχι ότι δεν υπήρχε αφορμή για μια δράση ενάντια στον γενοκτόνο ψυχασθενή δικτάτορα της ερήμου, τον πάλαι ποτέ αγαπημένο της Αριστεράς και του ΠΑΣΟΚ σύντροφο Καντάφι. Αλλά προς τι μια βεβιασμένη δράση όταν είναι ανοιχτά τα μέτωπα του Αφγανιστάν και του Ιράκ; Την στιγμή που ζούμε με αναταραχές στην Αίγυπτο, όπου ακόμη δεν ξεκαθάρισε το τοπίο; Τις ώρες που παρατηρούμε αιματηρές διαδηλώσεις στο Μπαχρέιν, στην Υεμένη, στη Σαουδική Αραβία, στη Συρία; Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά έχουμε μία παγκόσμια οικονομική κρίση στο αποκορύφωμα της.

Ο πόλεμος στην Λιβύη έρχεται σαν κερασάκι στην τούρτα. Μια τούρτα καθόλου γλυκιά αλλά γεμάτη πίκρα, πόνο και αβεβαιότητα.
Αναρωτιέται πολύς κόσμος πως μετά από χρόνια φιλικής στάσης ενάντια στον Καντάφι, μετά από συγχωροχάρτια για την επίθεση στην ντισκοτέκ Λα Μπελ στο Βερολίνο, την άφεση αμαρτιών για την βόμβα στην πτήση Pan Am 103 πάνω από το Λόκερμπι, και αφού όλα έδειχναν ότι ο Καντάφι πια έγινε το καλό παιδί της δύσης, έφτασαν λίγες εβδομάδες παράνοιας για να φτάσουμε στον πόλεμο.

Ψάχνοντας τις δημοσιεύσεις των τελευταίων ημερών παρατηρούμε ότι αρχικά υπήρχε μια διστακτική στάση της διεθνούς κοινότητας. Ειδικά από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, από τις ΗΠΑ έρχονταν πληροφορίες για μελέτες που προέβλεπαν την επικράτηση του Καντάφι. Μέσα στην εβδομάδα που πέρασε όμως, υπήρχε μια νέα πρόκληση από την πλευρά της Λιβύης. Ο γιος του δικτάτορα απείλησε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι θα αποκαλύψει την χρηματοδότηση του Γάλλου προέδρου Σαρκοζί για τον προεκλογικό του αγώνα στην διεκδίκηση της Γαλλικής προεδρίας. Ενώ σ’ αυτό το διπλωματικό ατόπημα υπήρξε έντονη διάψευση από την Γαλλική πλευρά, έμεινε παρ’ όλα αυτά μια ρετσινιά αλλά και ένας παραλληλισμός με την νεότερη ιστορία.

Το 1870/71 ο τότε πανίσχυρος Καγκελάριος του Βασιλείου της Πρωσίας, Μπίσμαρκ, θεώρησε σκόπιμο να αρχίσει ένας πόλεμος με την Γαλλία, προκάλεσε την κήρυξη πολέμου από τον Γάλλο άρχοντα Ναπολέοντα Γ’ με μια προσβλητική διπλωματική επιστολή, το περίφημο τηλεγράφημα του Μπαντ Εμς. Ο πόλεμος ήρθε, όπως το περίμενε ο Μπίσμαρκ, η Γαλλία έχασε, ο Ναπολέων Γ’ παραιτήθηκε και η στρατοκρατούμενη Πρωσία ανέλαβε την ηγεμονία τόσο της Γερμανίας με την ίδρυση του Β’ Ράιχ όσο και την θέση του απόλυτου πρωταγωνιστή της Ευρώπης. Προσέξατε κάτι; Δεν υπήρχε θέμα πετρελαίου ή φυσικών πόρων. Για την Γαλλία και την Πρωσία ήταν απλά και μόνο αγώνας πρεστίζ.

Πίσω στο σήμερα διαπιστώνουμε ότι εάν δεν υπήρχε η απόφαση 1973 του ΟΗΕ τότε τόσο ο Γάλλος πρόεδρος όσο και ο Βρετανός πρωθυπουργός ήταν έτοιμοι για αυτόνομη δράση. Η δε δυνατή κυρία της Ευρώπης, η Άγγελα Μέρκελ δεν συμμετείχε και ούτε συμμετέχει στα πολεμικά παιχνίδια. Η Καγκελάριος αντικατέστησε αναγκαστικά τον δημοφιλή υπουργό Εθνικής Άμυνας, τέως διδάκτορα Βαρόνο φον Γκούτενμπερκ, για τα ακαδημαϊκά παραπτώματά του. Έχοντας επενδύσει πολλά στην διαμάχη για μια γερμανοκρατούμενη οικονομική πολιτική στην Ε.Ε. και με ορατά τα προβλήματα που απορρέουν από την αποστροφή της κοινής γνώμης ενάντια στα πυρηνικά εργοστάσια που διασφαλίζουν φθηνή ενέργεια για την Γερμανική βιομηχανική ατμομηχανή, τελείωσαν οι δυνάμεις της νέας σιδηράς κυρίας.
Χωρίς τον λαμπερό Γκούτενμπερκ λείπει στην γερμανική κυβέρνηση το άτομο που θα μπορούσε μέσα σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσιμων τοπικών εκλογών να πουλήσει την αναγκαιότητα πολέμου στους Γερμανούς. Επίσης, υπάρχει σοβαρό θέμα με τις Γερμανικές επενδύσεις στην Λιβύη. Τόσο η RWE DEA, όσο και η γνωστή σε όλους μας Siemens αλλά και μια θυγατρική της BASF έχουν σοβαρές επενδύσεις στην χώρα του Καντάφι. Ήδη υπάρχουν αναφορές για μελέτες οικονομολόγων που εκτιμούν ότι μερικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Γερμανίας κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν από την εμπλοκή τους στην υπό κρίση Λιβύη. Πως άραγε θα αντιδρούσαν οι ασφαλιστικές εταιρίες αν Γερμανικά μαχητικά αεροσκάφη βομβάρδιζαν τα κτίρια των Γερμανικών εταιριών; Ποιος θα πληρώσει τα μπετά; Η Μέρκελ που ως τώρα έδειχνε ότι θέλει να βάλει την Ευρώπη υπό γερμανική ηγεμονία δείχνει αδύναμη να αντιμετωπίσει το τρέχων ζήτημα της Λιβύης.

Το παράλογο είναι ότι μέσα σ’ αυτό το Ευρωπαϊκό χάος φαντάζει ευλογία η συμμετοχή της άλλοτε μισητής Αμερικής. Ο συνήθης ιμπεριαλιστικός παράγοντας Αμερική, φαντάζει σαν εγγυητής ασφάλειας αλλά και σαν επί πλέον παράγοντας αστάθειας από άλλη οπτική γωνιά. Διότι στον αντίποδα τον καλοθελητών της ερήμου βρίσκόνται η Ρωσία και η Κίνα. Και οι δύο αρνούνται για δικούς τους λόγους την αναγκαιότητα στρατιωτικών μέτρων ενάντια στον Καντάφι.

Σ’ αυτή την πραγματικά παγκοσμιοποιημένη κρίση, στην οποία η κάθε μορφής λογική σκέψη δείχνει να είναι σε μόνιμη αργία, λείπουν μερικές λεπτομέρειες για να έχουμε πλήρη παραλληλισμό με την δεκαετία του 1930, την εποχή πριν τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Λείπει ο αποδιοπομπαίος τράγος. Πολλές ενδείξεις δείχνουν ότι τον ρόλο τον Εβραίων του 1930 στην εποχή μας τον αναλαμβάνουν οι πρόσφυγες. Δε τους θέλει κανείς, όπως δεν ήθελε και δεν προστάτευε κανείς τους Εβραίους κατά την διάρκεια του πογκρόμ του Χίτλερ. Μάλιστα ο Καντάφι απειλεί στις τρελές ομιλίες του ότι θα κατακλύσει την Ευρώπη με εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες.

Ειδικά το μεταναστευτικό τρομάζει την Ελληνική κοινωνία που βρίσκεται σε μια χωρίς προηγούμενο δοκιμασία λόγω της οικονομικής κρίσης. Η εγχώρια Ελληνική πραγματικότητα μοιάζει περισσότερο με τις τελευταίες μέρες της αποτυχημένης δημοκρατίας της Βαϊμάρης παρά με σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος. Είναι σαν μια μικρογραφία του παγκόσμιου σκηνικού. Όλοι είναι διχασμένοι, επικεντρωμένοι στα δικά τους συμφέροντα και ενωμένοι στρέφονται ο καθένας με τον τρόπο του κατά των μεταναστών. Ακόμη και στο θέμα της Λιβύης βλέπουμε τις γνωστές ανεύθυνες στάσεις στην Ελλάδα. Τα εγχώρια ΜΜΕ μιλάνε ανάλογα με την πολιτική τους προτίμηση για ενεργή εμπλοκή της χώρας στις πολεμικές επιχειρήσεις, το ΥΕΘΑ διαψεύδει και οι πολίτες χάνουν την πίστη τους σ’ όλους. Ο ξένος Τύπος πάντως δεν επιβεβαιώνει καμία ενεργή συμμετοχή της χώρας μας. Βλέπουμε μια σε χίλια κομμάτια διχασμένη αριστερά, να τσακώνεται αν είναι ή δεν είναι δικτάτορας ο Καντάφι. Αν ο πόλεμος γίνεται για πετρέλαια ή όχι. Δεν βλέπουν ότι τα πετρέλαια τα είχε η Δύση στα χέρια της όσο έκανε στραβά μάτια στον Καντάφι. Δεν έχουμε πια μάτια να δούμε πέρα από τον ορίζοντα μιας ιδεολογίας. Υπάρχει και μια αξιωματική αντιπολίτευση που αναζητά μόνο σφάλματα στην κυβερνητική πολιτική, μια άκρα δεξιά που προσφεύγει σε μύθους ότι «πρώτη φορά Έλληνες πυροβολούν Άραβες» και μια κυβέρνηση που έχει χάσει - δικαιολογημένα ή μη - την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του λαού. Πράγματι γίναμε Ευρωπαίοι!

Έτσι τόσο η παγκόσμια κοινότητα όσο και η Ελλάδα βρίσκονται στην αυγή μιας νέας Οδύσσειας δικαιολογώντας την κωδική ονομασία των πολεμικών επιχειρήσεων. Πρόκειται για μια Οδύσσεια με άγνωστο προορισμό. Όσο τα μπετά στα μυαλά μας χτίζουν νέους τοίχους δε θα δούμε μήδε Ιθάκη αλλά ούτε και το νησί της Καλυψούς.

Athens Voice