Στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου - της Χριστιάννας Λούπα

Στη μακρινή αυτή χώρα της Ανατολής με τα περίεργα έθιμα και την ξεχωριστή κουλτούρα, ο ήλιος λατρεύτηκε όσο πουθενά αλλού, αφού εκεί, όπως φαίνεται, λάμπει με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Η σημαία της Ιαπωνίας, δεν απεικονίζει παρά έναν ολοπόρφυρο ήλιο στο κέντρο, ενώ το όνομά της αποτελείται από το συνδυασμό δύο ιδεογραμμάτων που σημαίνουν ήλιος και αρχή αντίστοιχα. Παρ’ όλα αυτά, τις τελευταίες μέρες ο λαμπερός «Taiyō» φαίνεται να ξέχασε την αγαπημένη του χώρα, που έχει βυθιστεί στο πένθιμο σκοτάδι κι αγωνίζεται να κλείσει τις πληγές της.

Κι ενώ με την ψυχή στο στόμα παρακολουθούμε βήμα βήμα τις εξελίξεις στην Ιαπωνία, κρατώντας την αναπνοή μας, καθώς ακούμε τις ατελείωτες νεκρολογίες και τον απολογισμό των καταστροφών, δεν μπορούμε να μη θαυμάσουμε την άψογη οργάνωση και τον πολιτισμό αυτού του λαού. Δεν ακούστηκε τίποτα για λεηλασίες στα κατεστραμμένα σπίτια και καταστήματα, δεν διαδραματίστηκε η παραμικρή συμπλοκή, καθώς ο κόσμος περίμενε στη σειρά για να πάρει τρόφιμα ή να μετρηθεί για τη ραδιενέργεια. Τα πάντα γίνονται βάσει προγραμματισμού και όλοι συμμορφώνονται με τις οδηγίες. Μοιραία δε, κάνουμε τη σύγκριση: Αν κάτι τέτοιο είχε συμβεί στην παντελώς ανοργάνωτη και απροετοίμαστη χώρα μας (ό μη γένοιτο!), ούτε να σκεφτούμε δε θέλουμε το μπάχαλο της επόμενης μέρας… Και μολονότι το σπίτι μας βρίθει προϊόντων «Made in Japan», διαπιστώνουμε ότι – με εξαίρεση τις λέξεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι - ξέρουμε ελάχιστα για τον μυστηριώδη αυτό λαό, που τόσο στωικά υπομένει τις συμφορές που έχουν πέσει στο κεφάλι του.

Η Ιαπωνία είναι μια πανίσχυρη βιομηχανική χώρα με πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο. Η οικονομία της ανταγωνίζεται εκείνη των ΗΠΑ και της Ευρώπης, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι η ραγδαία αυτή ανάπτυξη της χώρας, συντελέστηκε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα μετά τη λαίλαπα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για το λεγόμενο ιαπωνικό θαύμα. Έχει το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής από οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου (το 2010 υπολογίστηκε στα 82,17 χρόνια - 78,87 για τους άνδρες και 85,66 για τις γυναίκες) και το τρίτο χαμηλότερο ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι, μετά τη Σιγκαπούρη, η Ιαπωνία έχει τα χαμηλότερα ποσοστά ανθρωποκτονίας (συμπεριλαμβανομένης της απόπειρας ανθρωποκτονίας) στον κόσμο.

Μελανό σημείο του πολιτισμού της η διατήρηση της θανατικής ποινής και μάλιστα δι’ απαγχονισμού. Επί πλέον, υπάρχει η πρακτική να ειδοποιούνται οι κατάδικοι ότι θα απαγχονιστούν μόλις την ημέρα της εκτέλεσής τους, ενώ οι οικογένειές τους ειδοποιούνται μόνο μετά την εκτέλεση. Για τον θεσμό αυτό, καθώς και για τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές, έχει επανειλημμένα κατηγορηθεί η χώρα από ανθρωπιστικές οργανώσεις.

Η οργάνωση, η υπευθυνότητα, η εργατικότητα και η μεθοδικότητα ωστόσο, είναι τα κυριότερα γνωρίσματα της ιαπωνικής κουλτούρας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι στη χώρα αυτή οι πολιτικοί αυτοκτονούν όταν υπάρχουν υπόνοιες διαφθοράς εις βάρος τους. (!) Ο σεβασμός του συνανθρώπου και η τελετουργία είναι δύο ακόμα χαρακτηριστικά της ιαπωνικής κοινωνίας, με την τελευταία να κατέχει προεξάρχοντα ρόλο στην καθημερινότητα των ανθρώπων, χωρίς όμως ίχνος υποκρισίας ή ωφελιμισμού. Η ανταλλαγή δώρων για παράδειγμα, οφείλει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή, χωρίς να προσβάλλει τον οικονομικά ασθενέστερο. Τα δώρα πρέπει να είναι ίσης αξίας και οπωσδήποτε δεν έχουν ιδιοτελή σκοπό.

Ο τρόπος χρήσης της γλώσσας εξ άλλου, είναι δείγμα κοινωνικού και μορφωτικού επιπέδου. Η κάθε λέξη εκεί που πρέπει και όπως πρέπει. Το υπονοούμενο και τα προσχήματα είναι λέξεις άγνωστες για έναν Ιάπωνα.

Μακρινοί θεατές εμείς, του δράματος του αξιοθαύμαστου αυτού λαού, τέλος, - ενός δράματος που δεν προκάλεσε μόνο η φύση, αλλά και ο άνθρωπος - τι άλλο μπορούμε να ευχηθούμε; Κάνε κουράγιο, Ιαπωνία! Η σκέψη μας και η καρδιά μας είναι πάντα κοντά σου. Μακάρι οι κερασιές ν’ ανθίσουν γρήγορα στα καταπράσινα τοπία σου κι ο ήλιος ας ανατείλει σύντομα και πάλι στις καρδιές του σκληρά δοκιμαζόμενου και περήφανου λαού σου.

Χριστιάννα Λούπα