Ο Αγιος Ευστράτιος και η επιχείρηση στο Αφγανιστάν - Της Δώρας Αντωνίου

Η απόφαση του ΝΑΤΟ να ματαιώσει τη συμμετοχή του στην άσκηση «Τολμηρός Τοξότης», τον Φεβρουάριο του 2007, όπως αποκαλύπτεται από τα έγγραφα του WikiLeaks, που εξασφάλισε και φέρνει στη δημοσιότητα αποκλειστικά η «Κ», προκάλεσαν την κινητοποίηση της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι η υπόθεση θα δυσκολέψει την προσπάθεια να πεισθεί η Ελλάδα να αυξήσει τη συμμετοχή της στην επιχείρηση στο Αφγανιστάν.

Στις 2 Μαρτίου 2007, σε τηλεγράφημα με την ένδειξη «εμπιστευτικό», που συντάσσει ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τσαρλς Ρις, αναφέρεται ότι σε σχέση με τη ματαίωση της νατοϊκής συμμετοχής στην άσκηση, «δημοσιογραφικές αναφορές (προφανώς ακριβείς) σημειώνουν ότι η ματαίωση ήρθε ως αποτέλεσμα της τουρκικής διαμαρτυρίας στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την οποία, το νησί (σημ. ο Αγιος Ευστράτιος) είναι, βάσει συνθήκης, αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή. Ελληνες αξιωματούχοι και δημοσιογραφικές πηγές ανταπαντούν ότι ο Αγιος Ευστράτιος δεν αναφέρεται σε καμία διεθνή συνθήκη που αφορά το στρατιωτικό καθεστώς στο Αιγαίο». Ο Αμερικανός πρέσβης σημειώνει: «Η Τουρκία δεν διατύπωσε αντιρρήσεις στο παρελθόν, όταν στρατιωτικές ασκήσεις έγιναν στον Αγιο Ευστράτιο, χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της αμφίβιας άσκησης “Μέγας Αλέξανδρος”, που έγινε με τη συμμετοχή ελληνικών και αμερικανικών δυνάμεων, τον Ιούνιο του 1998 και τον Μάρτιο του 1999 στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Βόλου, Σκύρου και Αγίου Ευστρατίου».

Ο κ. Ρις διατυπώνει τον προβληματισμό του, αναφέροντας ότι «η επανενισχυμένη αντίληψη της ελληνικής κοινής γνώμης ότι το ΝΑΤΟ είναι ανθελληνικό, δεν θα βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου του ΝΑΤΟ για μεγαλύτερη ελληνική συμμετοχή στο Αφγανιστάν και αλλού».

Το τηλεγράφημα

Στις 15 Μαρτίου 2007, ο Αμερικανός επιτετραμμένος, Τόμας Κάντριμαν, συντάσσει τηλεγράφημα, στο οποίο εισηγείται τον χειρισμό που θα πρέπει να υιοθετήσει η Ουάσιγκτον. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «η πρεσβεία δεν εντόπισε κανένα στοιχείο ή προηγούμενο, που να επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς ότι ο Αγιος Ευστράτιος (που δεν αναφέρεται σε καμιά από τις σχετικές συνθήκες) είναι αποστρατιωτικοποιημένο νησί». Το «προτεινόμενο σχέδιο δράσης», αναφέρει: «Την εβδομάδα της 19ης Μαρτίου, πριν από την επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών Μπακογιάννη στις 22-23 Μαρτίου στην Ουάσιγκτον, Αμερικανός αξιωματούχος (ο Μπερνς ή ο Μπράιζα) να κάνει την ακόλουθη δήλωση: «Οι ΗΠΑ δεν θεωρούν ότι ο Αγιος Ευστράτιος είναι αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, βάσει καμιάς συνθήκης». Πρέπει να ενημερώσουμε την Τουρκία ότι αυτή η δήλωση δεν στρέφεται εναντίον της... Πρέπει, επίσης, να ενημερώσουμε την Τουρκία ότι εντός του ΝΑΤΟ δεν θα υποστηρίξουμε τη θέση της για τον Αγ. Ευστράτιο». Προσθέτει, επίσης, ότι «πρέπει να ενημερώσουμε την Ελλάδα ότι η συνεργασία μας στο ΝΑΤΟ βασίζεται στην καλή επικοινωνία. Είμαστε απογοητευμένοι που η ελληνική κυβέρνηση δημοσιοποίησε λεπτομέρειες της υπόθεσης στον Τύπο μία ημέρα πριν μας ενημερώσει για τις ανησυχίες της.

Πρέπει επίσης να τονίσουμε στους Ελληνες ότι δεν βοήθησε η έκδοση ΝΟΤΑΜ για την άσκηση προ της 27ης Φεβρουαρίου, στην οποία αναφερόταν ο Αγ. Ευστράτιος μαζί με τη Λήμνο. Η αναφορά στο de facto αποστρατιωτικοποιημένο νησί της Λήμνου, ανεξαρτήτως κινήτρων, προκάλεσε αχρείαστες εντάσεις», καταλήγει το τηλεγράφημα.

Αντιδράσεις

Σε διάψευση του περιεχομένου του τηλεγραφήματος Wikileaks της αμερικανικής πρεσβείας, που συνέταξε ο πρώην Αμερικανός πρέσβης Ντάνιελ Σπέκχαρντ, ο οποίος παραθέτει πληροφορίες που αποδίδει στη γραμματέα Διεθνών Σχέσεων του ΠΑΣΟΚ Πωλίνα Λάμψα, προέβη χθες η κ. Λάμψα.

«Τα όσα αναφέρονται αποτελούν αποκύημα νοσηρής φαντασίας και εξυπηρετούν την ατζέντα όσων τα έγραψαν», αναφέρει στη δήλωσή της και προσθέτει ότι «το ΠΑΣΟΚ είναι απολύτως αντίθετο με πρακτικές “μυστικής διπλωματίας”. Ολες οι επαφές και οι δραστηριότητες του Τομέα Διεθνών Σχέσεων του ΠΑΣΟΚ γίνονται πάντα σε θεσμικό πλαίσιο και στη βάση των αρμοδιοτήτων του».

Γραπτή ανακοίνωση διάψευσης του περιεχομένου τηλεγραφήματος της αμερικανικής πρεσβείας στα Σκόπια, σύμφωνα με το οποίο ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι δήλωσε ότι και ο ίδιος εάν ήταν στη θέση του Καραμανλή θα έβαζε βέτο στο Βουκουρέστι, εξέδωσε χθες το γραφείο του.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι «οι αναφορές, οι οποίες αφορούν στα Wikileaks, είναι απόλυτα ανακριβείς και αναληθείς».

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ